گزارشی از سفر یک‌روزه رئیس‌جمهور به عمان و دیدار با پادشاه این کشور
جهش در روابط تهران _ مسقط
عمانی‌ها تشریفات کاملی برای استقبال از سیدابراهیم رئیسی به اجرا گذاشتند تا جایی که نه تنها سلطان این کشور برای استقبال از رئیس‌جمهور کشورمان به فرودگاه رفت، بلکه هدیه ویژه‌ای هم به رئیسی دادند. عمانی‌ها که رسم دارند به مهمان خاص خود هدایای منحصر به فردی بدهند، در سفر اخیر هم شمشیری زیبا به مهمان ایرانی خود هدیه دادند که نماد عمان عربی است.
سفر یک‌روزه سید ابراهیم رئیسی به عمان، بامداد سه‌شنبه به پایان رسید و رئیس‌جمهور بعد از دیدار و گفت‌وگو با سلطان عمان، تجار و فعالان اقتصادی و ایرانیان مقیم این کشور به تهران بازگشت. در جریان این سفر، ۱۲ سند همکاری در حوزه‌های انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری‌های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی میان مقامات دو کشور به امضا رسید و عملا فصل جدیدی از روابط بین ایران و عمان گشوده شد.
عمان به عنوان کشوری که همیشه الگوی روابط خوب همسایگی در میان کشورهای حوزه خلیج‌فارس بوده، تلاش کرده طی چند دهه اخیر موضع بی‌طرفی مثبت با حفظ روابط حسنه با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بگیرد و میان منافع متعارض همسایگان توازن برقرار کند. این سیاست خارجی منحصر‌به‌فرد با سلطنت سلطان فقید عمان، سلطان‌قابوس آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. البته شروع این رابطه متفاوت دقیقا از نیمه دوم دهه 60 بود که روابط دیپلماتیک میان ایران و عمان تقویت شد و بعد از آتش‌بس جنگ ایران و عراق، رابطه تهران -مسقط تا سطح سفیر ارتقا پیدا کرد و دیگر بعد از روند، سلطنت عمان نقش و جایگاه کشور خود را در سیاست‌های منطقه‌ای ایران حفظ کرد.
بنابراین، روابط تهران و مسقط از گذشته مسالمت‌آمیز و به دور از هرگونه تنش بوده و در‌عین‌حال همکاری‌های دو کشور در حفظ امنیت تنگه‌هرمز و مشارکت در استفاده از میدان‌های مشترک انرژی از اهمیتی قابل‌توجه برخوردار است. اگر چه عمان در مقاطعی به عنوان نقش واسط در روابط ایران و آمریکا عمل کرده اما در حال حاضر سفر رئیس‌جمهور به این کشور بیش از آن‌که ابعاد بین‌المللی داشته‌باشد، بر توسعه روابط دو جانبه تمرکز دارد. از این رو در سفر رئیس‌جمهور ایران به عمان چند سند همکاری بین دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، گردشگری و انرژی هم امضا شد.
ظرفیت‌های عمان برای توسعه روابط اقتصادی به خصوص در حوزه‌هایی همچون صادرات کالاها، گسترش کشتیرانی، همکاری در زمینه انرژی و فرصت‌هایی که برای اشتغال نیروی متخصص ایرانی در عمان وجود دارد، بسیار مهم و استثنایی است. ضمن این‌که ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی ایران و عمان حوزه‌های تجربی مشترکی دارد، که سبب می‌شود فضای بسیار مساعدی در این کشور برای فعالیت‌های فرهنگی و دینی وجود داشته‌باشد که همه این زمینه‌ها در این سفر تسهیل شده‌است.
نکته بسیار مهم دیگر در ارتباط با این سفر این است که چنین سطحی از مراودات مطلوب می‌تواند جایگزین حوزه تعامل با غرب در حوزه‌های اقتصادی ایران باشد. از این رو توسعه مناسبات اقتصادی با همسایگان می‌تواند در زمینه جذب سرمایه خارجی، افزایش صادرات و کم اثر کردن تحریم‌ها هم به شکل عملیاتی موثر باشد.
در سفر یک‌روزه چه گذشت؟
رئیسی در دیدار با جمعی از ایرانیان مقیم عمان گفت تصمیم بر این شد خانه تجارت ایران هر چه سریع‌تر در عمان تاسیس شود و راه‌اندازی این مرکز به شناخت متقابل ظرفیت‌های ایران و عمان کمک می‌کند.
رئیس‌جمهور از ایرانیان مقیم عمان هم خواسته در تاسیس سریع‌تر خانه تجارت ایران در عمان مشارکت داشته‌باشند و گفته‌است مسأله دیگر، موضوع مدرسه است. تاسیس مدرسه ایرانیان در اینجا و آموزش فرزندان ما با فرهنگ و آموزش‌های ایرانی، با توجه به جمعیت ۱۰هزار نفری ایرانیان، موضوعیت دارد و آقای سفیر این کار را دنبال می‌کند.
مرحله جدید اعتمادسازی
اما شاید مهم‌ترین بخش این سفر یک‌روزه دیدار با سلطان عمان بوده که در آن رئیسی بار دیگر یادآور شده اعتماد سیاسی متقابل تهران و مسقط وارد مرحله‌ای جدید شده‌است.
رئیس‌جمهور به سفر هیات تجار ایرانی و نشست‌های وزرای نفت و راه و شهرسازی کشورمان در روزهای گذشته در مسقط هم اشاره و تاکیدکرده که این نشست‌ها و دیدارها مفید است اما نباید در همین حد باقی بماند و باید دستورالعمل‌های اجرایی و نقشه راه آینده آنها ترسیم شود. هیثم بن طارق آل سعید، سلطان عمان هم گفته دست دوستی خود را به سمت کشور همسایه و برادر ایران دراز می‌کنیم و معتقدیم حجم روابط تجاری دو کشور متناسب با سطح روابط سیاسی تهران - مسقط نیست و برای ارتقای این تبادلات، به برنامه‌ریزی و تفاهمات جدید نیاز داریم.
رفع مشکلات گمرکی برای تبادلات تجاری
سیدابراهیم رئیسی دوشنبه شب هم به نشست با تجار و فعالان اقتصادی عمانی رفته و گفته اولین گام، ایجاد مرکز تجاری فعال ایران در عمان است. البته او بر رفع مشکل حمل و نقل و پرداخت‌های پولی و بانکی در این دیدار هم تاکید کرده و قرار شد این مسائل حل شود. رئیسی بر رفع سریع‌تر مشکلات گمرکی برای تبادلات تجاری بین ایران و عمان هم تاکید کرده و گفته سطح روابط تهران - مسقط در ماه‌های گذشته به ویژه در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ افزایش داشته‌است.
ایران و عمان در پایان سفر رئیسی به این کشور بیانیه مشترکی هم امضا و تأکید کردند: این سفر بر اساس پیوندهای مستحکم تاریخی دو ملت دوست و با هدف تقویت روابط پایدار دوجانبه و احترام متقابل بین سران و ملت‌های دو کشور انجام شد که اصول دینی، برادری و حسن همجواری آن را مستحکم کرده‌است.
عمان به عنوان کشوری که همیشه الگوی روابط خوب همسایگی در میان کشورهای حوزه خلیج‌فارس بوده، تلاش کرده طی چند دهه اخیر موضع بی‌طرفی مثبت با حفظ روابط حسنه با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بگیرد و میان منافع متعارض همسایگان توازن برقرار کند. این سیاست خارجی منحصر‌به‌فرد با سلطنت سلطان فقید عمان، سلطان‌قابوس آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. البته شروع این رابطه متفاوت دقیقا از نیمه دوم دهه 60 بود که روابط دیپلماتیک میان ایران و عمان تقویت شد و بعد از آتش‌بس جنگ ایران و عراق، رابطه تهران -مسقط تا سطح سفیر ارتقا پیدا کرد و دیگر بعد از روند، سلطنت عمان نقش و جایگاه کشور خود را در سیاست‌های منطقه‌ای ایران حفظ کرد.
بنابراین، روابط تهران و مسقط از گذشته مسالمت‌آمیز و به دور از هرگونه تنش بوده و در‌عین‌حال همکاری‌های دو کشور در حفظ امنیت تنگه‌هرمز و مشارکت در استفاده از میدان‌های مشترک انرژی از اهمیتی قابل‌توجه برخوردار است. اگر چه عمان در مقاطعی به عنوان نقش واسط در روابط ایران و آمریکا عمل کرده اما در حال حاضر سفر رئیس‌جمهور به این کشور بیش از آن‌که ابعاد بین‌المللی داشته‌باشد، بر توسعه روابط دو جانبه تمرکز دارد. از این رو در سفر رئیس‌جمهور ایران به عمان چند سند همکاری بین دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، گردشگری و انرژی هم امضا شد.
ظرفیت‌های عمان برای توسعه روابط اقتصادی به خصوص در حوزه‌هایی همچون صادرات کالاها، گسترش کشتیرانی، همکاری در زمینه انرژی و فرصت‌هایی که برای اشتغال نیروی متخصص ایرانی در عمان وجود دارد، بسیار مهم و استثنایی است. ضمن این‌که ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی ایران و عمان حوزه‌های تجربی مشترکی دارد، که سبب می‌شود فضای بسیار مساعدی در این کشور برای فعالیت‌های فرهنگی و دینی وجود داشته‌باشد که همه این زمینه‌ها در این سفر تسهیل شده‌است.
نکته بسیار مهم دیگر در ارتباط با این سفر این است که چنین سطحی از مراودات مطلوب می‌تواند جایگزین حوزه تعامل با غرب در حوزه‌های اقتصادی ایران باشد. از این رو توسعه مناسبات اقتصادی با همسایگان می‌تواند در زمینه جذب سرمایه خارجی، افزایش صادرات و کم اثر کردن تحریم‌ها هم به شکل عملیاتی موثر باشد.
در سفر یک‌روزه چه گذشت؟
رئیسی در دیدار با جمعی از ایرانیان مقیم عمان گفت تصمیم بر این شد خانه تجارت ایران هر چه سریع‌تر در عمان تاسیس شود و راه‌اندازی این مرکز به شناخت متقابل ظرفیت‌های ایران و عمان کمک می‌کند.
رئیس‌جمهور از ایرانیان مقیم عمان هم خواسته در تاسیس سریع‌تر خانه تجارت ایران در عمان مشارکت داشته‌باشند و گفته‌است مسأله دیگر، موضوع مدرسه است. تاسیس مدرسه ایرانیان در اینجا و آموزش فرزندان ما با فرهنگ و آموزش‌های ایرانی، با توجه به جمعیت ۱۰هزار نفری ایرانیان، موضوعیت دارد و آقای سفیر این کار را دنبال می‌کند.
مرحله جدید اعتمادسازی
اما شاید مهم‌ترین بخش این سفر یک‌روزه دیدار با سلطان عمان بوده که در آن رئیسی بار دیگر یادآور شده اعتماد سیاسی متقابل تهران و مسقط وارد مرحله‌ای جدید شده‌است.
رئیس‌جمهور به سفر هیات تجار ایرانی و نشست‌های وزرای نفت و راه و شهرسازی کشورمان در روزهای گذشته در مسقط هم اشاره و تاکیدکرده که این نشست‌ها و دیدارها مفید است اما نباید در همین حد باقی بماند و باید دستورالعمل‌های اجرایی و نقشه راه آینده آنها ترسیم شود. هیثم بن طارق آل سعید، سلطان عمان هم گفته دست دوستی خود را به سمت کشور همسایه و برادر ایران دراز می‌کنیم و معتقدیم حجم روابط تجاری دو کشور متناسب با سطح روابط سیاسی تهران - مسقط نیست و برای ارتقای این تبادلات، به برنامه‌ریزی و تفاهمات جدید نیاز داریم.
رفع مشکلات گمرکی برای تبادلات تجاری
سیدابراهیم رئیسی دوشنبه شب هم به نشست با تجار و فعالان اقتصادی عمانی رفته و گفته اولین گام، ایجاد مرکز تجاری فعال ایران در عمان است. البته او بر رفع مشکل حمل و نقل و پرداخت‌های پولی و بانکی در این دیدار هم تاکید کرده و قرار شد این مسائل حل شود. رئیسی بر رفع سریع‌تر مشکلات گمرکی برای تبادلات تجاری بین ایران و عمان هم تاکید کرده و گفته سطح روابط تهران - مسقط در ماه‌های گذشته به ویژه در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ افزایش داشته‌است.
ایران و عمان در پایان سفر رئیسی به این کشور بیانیه مشترکی هم امضا و تأکید کردند: این سفر بر اساس پیوندهای مستحکم تاریخی دو ملت دوست و با هدف تقویت روابط پایدار دوجانبه و احترام متقابل بین سران و ملت‌های دو کشور انجام شد که اصول دینی، برادری و حسن همجواری آن را مستحکم کرده‌است.
