95درصد اقیانوسها هنوز کاوش نشده است
از سال 1388شمسی/ 2009 میلادی روز هجدهم خرداد/ هشتم ژوئن به نام «روز جهانی اقیانوسها» نامگذاری شده است. براساس دادههای سازمان ملل متحد، در 150 سال گذشته دریاها و اقیانوسها نزدیک به نیمی از مرجانهای زنده خود را از دست داده و در چهار دهه اخیر آلودگی پلاستیکی سطح دریاها 10 برابر شده است. اقیانوسها که 75 درصد سطح سیاره ما را تشکیل میدهند تقریبا 200هزار گونه شناختهشده را در خود جای دادهاند. اما تعداد واقعی این گونهها میتواند به چند میلیون هم برسد.
براساس محاسبات کارشناسان 91 درصد از گونههای اقیانوسی هنوز ناشناخته هستند. اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA) تخمین میزند تقریبا 95درصد اقیانوسهای زمین کشف نشده باقی ماندهاند. این درحالی است که درحال حاضر، پلاستیک، بیشتر سطح دریاها و کف اقیانوسها را تسخیر کرده است. بر اساس برآوردها 80 درصد آلودگی دریایی در سراسر جهان از منابع زمینی ناشی میشود و بین 60 تا 95 درصد کل زبالهها را پلاستیک تشکیل میدهد.
یونسکو میگوید با وجود اهمیت زیستبوم دریایی برای سیستمهای اقتصادی - و البته بقای نسل بشر - هنوز نتوانستهایم ارزیابی دقیقی از تأثیر فعالیتهای انسانی بر اقیانوسها داشته باشیم. طبق دادههای سازمان ملل متحد، هزینههای ملی برای تحقیقات علوم اقیانوسی بین 4صدم تا 4 درصد از کل سرمایهگذاری تحقیق و توسعه انجام شده در کشورهاست.
این درحالی است که طبق اعلام این سازمان تقریبا سه میلیون نفر برای امرار معاش به تنوع زیستی دریایی و ساحلی وابسته هستند. فراموش نکنیم اقیانوسها با جذب تقریبا یکسوم دیاکسیدکربن تولید شده در جریان فعالیتهای انسان در کاهش گرمای جهان نقش مهمی ایفا میکنند. زیستبومهای دریایی همچنین بر منابع غذایی آینده، تولید داروها و ایجاد منابع جدید انرژیهای تجدیدپذیر، ایجاد شغل و رشد فراگیر در سراسر جهان تاثیرگذار هستند.
آینده اقیانوسها در گرو توسعه فناوریها
تغییر کاربری سکوهای نفت و گاز به عنوان صخرههای مصنوعی از اهداف آینده در افق اقیانوسهای ماست. نانوپوششهای خودتمیزشونده و استفاده از فناوری نانو برای ذخیره انرژی نیز دو نمونه از نوآوریهای فناورانهای هستند که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی معتقد است میتوانند در زمینه حفظ تنوع زیستی اقیانوسها و ایجاد یک رابطه اقتصادی پایدارتر با محیطهای دریایی، نقش کلیدی داشته باشند. ژنتیک ابزار قدرتمند دیگری برای بهبود دامداری و تولید مواد غذایی از طریق کشت آبی است. ثروت طبیعی اقیانوسها نقش عمدهای در تولید داروها و واکسنها، لوازم آرایشی و منابع غذایی ایفا میکند. با این وجود کاوش در اعماق اقیانوسها برای یافتن این منابع مستلزم توسعه بیشتر فناوریهای زیردریایی، حسگرهای هوشمند و پیشرفت در فناوری نوری است. افزون بر این، وسایل نقلیه آبی خودران (در این مورد زیردریاییها) ظرفیت قابل توجهی برای رسیدن به ناشناختهترین گوشههای اقیانوسها دارند. برای رسیدن به درک درستی از محیطزیست دریایی و در عین حال بهرهبرداری از ظرفیت کامل اقیانوسها، اتخاذ یک رویکرد پایدار ضروری است. برای این منظور، تصمیمهای سیاسی و اقتصادی درباره محیط زیست دریایی باید بر اساس دادههای علمی اتخاذ شود. از این نظر، بازه سالهای 1390 تا 1409که مجمع عمومی سازمان ملل آن را دهه علوم اقیانوسی نامگذاری کرده نویدبخش دورهای روشن برای بهبود وضع سیاره آبی ماست.
منبع: bbvaopenmind.com
یاسمین مشرف - گروه دانش و سلامت
یونسکو میگوید با وجود اهمیت زیستبوم دریایی برای سیستمهای اقتصادی - و البته بقای نسل بشر - هنوز نتوانستهایم ارزیابی دقیقی از تأثیر فعالیتهای انسانی بر اقیانوسها داشته باشیم. طبق دادههای سازمان ملل متحد، هزینههای ملی برای تحقیقات علوم اقیانوسی بین 4صدم تا 4 درصد از کل سرمایهگذاری تحقیق و توسعه انجام شده در کشورهاست.
این درحالی است که طبق اعلام این سازمان تقریبا سه میلیون نفر برای امرار معاش به تنوع زیستی دریایی و ساحلی وابسته هستند. فراموش نکنیم اقیانوسها با جذب تقریبا یکسوم دیاکسیدکربن تولید شده در جریان فعالیتهای انسان در کاهش گرمای جهان نقش مهمی ایفا میکنند. زیستبومهای دریایی همچنین بر منابع غذایی آینده، تولید داروها و ایجاد منابع جدید انرژیهای تجدیدپذیر، ایجاد شغل و رشد فراگیر در سراسر جهان تاثیرگذار هستند.
آینده اقیانوسها در گرو توسعه فناوریها
تغییر کاربری سکوهای نفت و گاز به عنوان صخرههای مصنوعی از اهداف آینده در افق اقیانوسهای ماست. نانوپوششهای خودتمیزشونده و استفاده از فناوری نانو برای ذخیره انرژی نیز دو نمونه از نوآوریهای فناورانهای هستند که سازمان همکاری و توسعه اقتصادی معتقد است میتوانند در زمینه حفظ تنوع زیستی اقیانوسها و ایجاد یک رابطه اقتصادی پایدارتر با محیطهای دریایی، نقش کلیدی داشته باشند. ژنتیک ابزار قدرتمند دیگری برای بهبود دامداری و تولید مواد غذایی از طریق کشت آبی است. ثروت طبیعی اقیانوسها نقش عمدهای در تولید داروها و واکسنها، لوازم آرایشی و منابع غذایی ایفا میکند. با این وجود کاوش در اعماق اقیانوسها برای یافتن این منابع مستلزم توسعه بیشتر فناوریهای زیردریایی، حسگرهای هوشمند و پیشرفت در فناوری نوری است. افزون بر این، وسایل نقلیه آبی خودران (در این مورد زیردریاییها) ظرفیت قابل توجهی برای رسیدن به ناشناختهترین گوشههای اقیانوسها دارند. برای رسیدن به درک درستی از محیطزیست دریایی و در عین حال بهرهبرداری از ظرفیت کامل اقیانوسها، اتخاذ یک رویکرد پایدار ضروری است. برای این منظور، تصمیمهای سیاسی و اقتصادی درباره محیط زیست دریایی باید بر اساس دادههای علمی اتخاذ شود. از این نظر، بازه سالهای 1390 تا 1409که مجمع عمومی سازمان ملل آن را دهه علوم اقیانوسی نامگذاری کرده نویدبخش دورهای روشن برای بهبود وضع سیاره آبی ماست.
منبع: bbvaopenmind.com
یاسمین مشرف - گروه دانش و سلامت
