گزارش جامجم از وضعیت روستاهای زلزلهزده هرمزگان
زندگی روی خط زلزله، آوار و گرما
باز هم زلزلهای ویرانگر، باز هم خرابی و مردم آوارهای که تمام دار و ندارشان در چند دقیقه به تلی از خاکستر تبدیل شد. بامداد شنبه 11 تیرماه دو زلزله قدرتمند 6.1 و 6.3 ریشتری در استان هرمزگان حوالی بندرخمیر، نه تنها بسیاری از روستاها و خانههای مردم را روی سرشان آوارکرد، بلکه جان پنج نفر را هم گرفت و باعث مصدومیت 93 نفرشد. مردم روستاهای سایهخوش، کنخ، دژگان، چاه احمد، نرمستان و برخی روستاهای دیگر، نیمهشب بسیار سختی را گذراندند و هنوز هم این ترس و وحشت ادامه دارد.
زمین دو دقیقه و دو ثانیه لرزید وخرابیهای وحشتناکی به بار آورد. کانون زلزله هم دو روستای سایه خوش و کنخ بود. صدای گریه و ناله زنان و کودکان از هر طرف شنیده میشود. مردها اما گریهشان را پشت چشمهای غمزده و بغضشان پنهان کردهاند. بعضی خانهها چنان تخریب شده که انگار از اول هم ساخته نشده بود. از بعضی دیگر، بهجز یک چارچوب آهنی در ورودی، چیزی باقی نمانده است. اوضاع «سایه خوش» از همه بدتر است و انگار از اول هم متروکه بود. از آسمان آتش میبارد. به حدی گرم است که مردم به سایه درختان پناه بردهاند. زمین هنوز همگاهی میلرزد اما شدتش فرق دارد، ولی هرچه است، ترسناک است. احمد ماهیگیر، یکی از ساکنان روستای سایهخوش است. او آه بلندی میکشد و به جامجم میگوید: «ساعت حوالی دو نصفه شب بود و داشتیم تلویزیون تماشا میکردیم که زمین به شدت لرزید. خانه ما کنار خیابان است و چون خانهها شناژبندی درستی ندارند، اگر ماشین رد شود میلرزد.
زمینکه لرزید، فکر کردیم ماشین است، اما ماشین نبود. زلزله آنقدر قدرت داشت که آدم را از روی زمین بلند میکرد. زن و دخترم در آشپزخانه بودند که یکدفعه جیغ کشیدند. گفتم نترسید. نمیتوانستیم در خروجی را پیدا کنیم. انگار خانه دورسرمان میچرخید. با بدبختی بیرون آمدیم و به محض خارج شدن، یکدفعه کل خانه ریخت. میبینید، هیچ خانهای سالم نیست. خانمم آنقدر حالش بد شده بود که آمبولانس آمد و برای همین او و بچهام را به بندرخمیر فرستادم.
بار دوم با اهالی روستا دور هم جمع شده بودیم که دوباره زلزله آمد و همه جیغ زدند. حدود 500 خانه در سایه خوش بود که 90درصد آن کامل از بین رفت. هنوز هم زمین میلرزد. نزدیک صبح بود که هلالاحمر آمد و چادر آورد اما چادر، دردی از ما دوا نمیکند. آن هم زیر گرمای کشنده جنوب. مگر میشود وارد چادر شد. در این منطقه، خیر، زیاد است و احتمال دارد برایمان آب و غذا بیاورند. کل گوسفندانم زیر آوار از بین رفتهاند و هیچ چیز نداریم.»
احمد 48 ساله، بعضی از گوسفندانش را از زیرآوار بیرون کشیده اما سرو دستشان شکسته و نمیتوانند راه بروند. زبان بستهها دیر یا زود تلف میشوند. استرس زلزله یک طرف، پرسه زدن افراد ناشناس در روستا هم طرف دیگر. معلوم نیست اهل کجا و چه کسانی هستند و بیهدف پرسه میزنند. درست مثل اتفاقی که سال 82 در زلزله بم افتاد و عدهای ناشناس به هوای سرقت از خانهها به بم رفته بودند. احمد هم از ترس این ناشناسها میترسد خانهاش را رها کند و به پدر و مادرش که در همین روستا زندگی میکنند، سر بزند.
در کنخ هم مردم روستا، اعضای خانوادهشان را به نخلستانها بردهاند تا از گرما در امان باشند. یکی از اهالی روستا میگوید: «بعد از زلزله اول سوار ماشین شدیم و به نخلستان آمدیم. در صحرا بودیم که زلزله دوم آمد و همه از ترس جیغ میکشیدند. الان از آبانبارهای اطراف روستا استفاده میکنیم. در روستای ما حیاط و جلوی خانه برخی از منازل خراب شده است.»
اهالی روستای دژگان هم از زلزله شب گذشته وحشتزده هستند. یکی از اهالی روستا که مردی 42ساله است، به جامجم میگوید: « خانهام سالم است اما جرات ندارم با زن و بچهام برگردم. زلزله هم یک لحظه قطع نمیشود. حاضریم گرمای وحشتناک را تحمل کنیم اما به خانه برنگردیم.»
روستای نرمستان هم دست کمی از بقیه روستاهای زلزلهزده ندارد. ایوب 44ساله که یک صیاد است، جلوی خانه ویرانشدهاش نشسته. از خانه هیچ چیز نمانده است. او با صدایی لرزان به ما میگوید: « نصفه شب بود که زلزله اول آمد و فوری دست زن و بچههایم را گرفتم و بیرون آمدم. قبل از زلزله، چیزی شبیه رعد و برق در آسمان دیدیم. پس لرزه قطع نمیشد. زلزله دوم خیلی شدید بود. تمام گوسفندانم از بین رفتند. کولر و یخچال را از زیر آوار درآوردم اما خراب شده است. کل روستایمان با 15خانوار کاملا تخریب شده است. اینجا آتش باد میآید. به مسؤولان بگویید به داد ما برسند.»
به جز خانهها، حتی آثار باستانی هم از شر زلزله در امان نماند و بهگفته مدیرکل میراثفرهنگی هرمزگان، 50 بادگیر در بافت تاریخی لافت خسارت دیده اند.
5کشته و 93مصدوم
پس از اعلام خبر زلزله به مراکز امدادی، امدادگران هلالاحمر و اورژانس به مناطق زلزلهزده اعزام شدند. به گفته خالدی، سخنگوی اورژانسکشور، زلزله هرمزگان 93نفر مصدوم و فوتی داشت که پنج فوتی شامل دو زن و سه مرد هستند. از 93فرد مصدوم، ۶۴نفر به شکل سرپایی خدمات درمانی دریافت و بقیه به بیمارستان منتقل شدند. امدادگران هلالاحمر نیز از اولینگروههای امدادی بودند که در صحنه حضور یافتند. یعقوب سلیمانی، دبیرکل جمعیت هلالاحمر در خصوص امدادرسانی به زلزلهزدهها گفت: « دو فروند بالگرد این جمعیت و 27تیم امدادگر در منطقه حضور دارند، 600دستگاه چادرگروهی به منطقه ارسال شده که تاکنون 70درصد زلزلهزدگان چادر دریافت کردهاند، 4000متر مربع موکت، 5000 تخته پتو و هزار بسته غذای ۷۲ساعتی بین زلزلهزدگان در حال توزیع است. با کمک مسوولان محلی، پیگیر کولر گازی هستیم.» پزشكى قانونى، اسامى قربانيان زلزله صبح دیروز در بندر خمير استان هرمزگان را مریم دهنوکوشکی، امیر محمدی، صابر رحیمی، عبدا... صحراگرد و آسیه بشوش اعلام کرد.
لیلا حسینزاده - گروه حوادث
زمینکه لرزید، فکر کردیم ماشین است، اما ماشین نبود. زلزله آنقدر قدرت داشت که آدم را از روی زمین بلند میکرد. زن و دخترم در آشپزخانه بودند که یکدفعه جیغ کشیدند. گفتم نترسید. نمیتوانستیم در خروجی را پیدا کنیم. انگار خانه دورسرمان میچرخید. با بدبختی بیرون آمدیم و به محض خارج شدن، یکدفعه کل خانه ریخت. میبینید، هیچ خانهای سالم نیست. خانمم آنقدر حالش بد شده بود که آمبولانس آمد و برای همین او و بچهام را به بندرخمیر فرستادم.
بار دوم با اهالی روستا دور هم جمع شده بودیم که دوباره زلزله آمد و همه جیغ زدند. حدود 500 خانه در سایه خوش بود که 90درصد آن کامل از بین رفت. هنوز هم زمین میلرزد. نزدیک صبح بود که هلالاحمر آمد و چادر آورد اما چادر، دردی از ما دوا نمیکند. آن هم زیر گرمای کشنده جنوب. مگر میشود وارد چادر شد. در این منطقه، خیر، زیاد است و احتمال دارد برایمان آب و غذا بیاورند. کل گوسفندانم زیر آوار از بین رفتهاند و هیچ چیز نداریم.»
احمد 48 ساله، بعضی از گوسفندانش را از زیرآوار بیرون کشیده اما سرو دستشان شکسته و نمیتوانند راه بروند. زبان بستهها دیر یا زود تلف میشوند. استرس زلزله یک طرف، پرسه زدن افراد ناشناس در روستا هم طرف دیگر. معلوم نیست اهل کجا و چه کسانی هستند و بیهدف پرسه میزنند. درست مثل اتفاقی که سال 82 در زلزله بم افتاد و عدهای ناشناس به هوای سرقت از خانهها به بم رفته بودند. احمد هم از ترس این ناشناسها میترسد خانهاش را رها کند و به پدر و مادرش که در همین روستا زندگی میکنند، سر بزند.
در کنخ هم مردم روستا، اعضای خانوادهشان را به نخلستانها بردهاند تا از گرما در امان باشند. یکی از اهالی روستا میگوید: «بعد از زلزله اول سوار ماشین شدیم و به نخلستان آمدیم. در صحرا بودیم که زلزله دوم آمد و همه از ترس جیغ میکشیدند. الان از آبانبارهای اطراف روستا استفاده میکنیم. در روستای ما حیاط و جلوی خانه برخی از منازل خراب شده است.»
اهالی روستای دژگان هم از زلزله شب گذشته وحشتزده هستند. یکی از اهالی روستا که مردی 42ساله است، به جامجم میگوید: « خانهام سالم است اما جرات ندارم با زن و بچهام برگردم. زلزله هم یک لحظه قطع نمیشود. حاضریم گرمای وحشتناک را تحمل کنیم اما به خانه برنگردیم.»
روستای نرمستان هم دست کمی از بقیه روستاهای زلزلهزده ندارد. ایوب 44ساله که یک صیاد است، جلوی خانه ویرانشدهاش نشسته. از خانه هیچ چیز نمانده است. او با صدایی لرزان به ما میگوید: « نصفه شب بود که زلزله اول آمد و فوری دست زن و بچههایم را گرفتم و بیرون آمدم. قبل از زلزله، چیزی شبیه رعد و برق در آسمان دیدیم. پس لرزه قطع نمیشد. زلزله دوم خیلی شدید بود. تمام گوسفندانم از بین رفتند. کولر و یخچال را از زیر آوار درآوردم اما خراب شده است. کل روستایمان با 15خانوار کاملا تخریب شده است. اینجا آتش باد میآید. به مسؤولان بگویید به داد ما برسند.»
به جز خانهها، حتی آثار باستانی هم از شر زلزله در امان نماند و بهگفته مدیرکل میراثفرهنگی هرمزگان، 50 بادگیر در بافت تاریخی لافت خسارت دیده اند.
5کشته و 93مصدوم
پس از اعلام خبر زلزله به مراکز امدادی، امدادگران هلالاحمر و اورژانس به مناطق زلزلهزده اعزام شدند. به گفته خالدی، سخنگوی اورژانسکشور، زلزله هرمزگان 93نفر مصدوم و فوتی داشت که پنج فوتی شامل دو زن و سه مرد هستند. از 93فرد مصدوم، ۶۴نفر به شکل سرپایی خدمات درمانی دریافت و بقیه به بیمارستان منتقل شدند. امدادگران هلالاحمر نیز از اولینگروههای امدادی بودند که در صحنه حضور یافتند. یعقوب سلیمانی، دبیرکل جمعیت هلالاحمر در خصوص امدادرسانی به زلزلهزدهها گفت: « دو فروند بالگرد این جمعیت و 27تیم امدادگر در منطقه حضور دارند، 600دستگاه چادرگروهی به منطقه ارسال شده که تاکنون 70درصد زلزلهزدگان چادر دریافت کردهاند، 4000متر مربع موکت، 5000 تخته پتو و هزار بسته غذای ۷۲ساعتی بین زلزلهزدگان در حال توزیع است. با کمک مسوولان محلی، پیگیر کولر گازی هستیم.» پزشكى قانونى، اسامى قربانيان زلزله صبح دیروز در بندر خمير استان هرمزگان را مریم دهنوکوشکی، امیر محمدی، صابر رحیمی، عبدا... صحراگرد و آسیه بشوش اعلام کرد.
لیلا حسینزاده - گروه حوادث