چهره‌ها

چهره‌ها

عدالت؛ چه باید کرد؟
دنیا پیچیده است. نمی‌دانیم چه باید کرد، نمی‌دانیم چه چیزی اخلاقی است یا اشتباه است و به‌عنوان یک انسان، از ابتدای تاریخ به‌دنبال جواب سوال‌هایی از این دست بوده‌ایم. کمتر کسی به ما آموزش داده چطور فکر کنیم. عدالت، قدمی در این راستا برداشته است. مایکل سندل در این کتاب تلاش می‌کند ما را با عینک‌های متفاوتی آشنا کند که به‌وسیله آنها می‌توان به زندگی و اخلاق و عدالت نگریست. او این کار را با شرح تاریخ فلسفه پیرامون مسأله عدالت انجام نمی‌دهد بلکه تاکید خود را روی سه ایده بزرگ قرار می‌دهد: فایده‌گرایی، آزادی‌گرایی و درنهایت فضیلت‌گرایی. او برای شرح این سه ایده، از تاریخ و مثال‌های فراوان کمک می‌گیرد و خواننده را با پرسش‌های فراوان روبه‌رو می‌کند. اجازه می‌دهد با مسائل سر و کله بزنیم و درنهایت روش‌های فکر کردن به این پرسش‌ها را روبه‌رویمان قرار می‌دهد. برای درک بهتر موقعیت‌های اجتماعی و سیاسی، بهتر است ابتدا از شر عوامل مزاحم خلاص شویم. سندل در این کتاب با ارائه مثال‌هایی از زندگی واقعی، بحث‌های حقوقی و سیاسی معاصری را مطرح می‌کند که به پرسش‌هایی فلسفی می‌انجامد: آیا مالیات‌گرفتن عادلانه است؟ خدمت‌سربازی باید اجباری باشد یا داوطلبانه و آیا خرید آن عادلانه است؟ آیا درست است باورهای اخلاقی خود را در گفتمان عمومی درباره عدالت دخالت دهیم؟

یک ذهن زیبا
منوچهر دوایی درگذشت. این می‎‌توانست تیتر خبری معمولی باشد و درنهایت حسرتی از فراق یک انسان فرهیخته به همراه آورد اما منوچهردوایی که دیروز از دنیا رفت فارغ از نبوغ بی‌کران و فرهیختگی،‌ انسان وارسته‌ای بود.
 نخبه پزشکی که در برهه‌های مختلفی وطن‌دوستی‌اش را اثبات کرد. در کوران جنگ تحمیلی ایستاد و از دانش بی‌مرزش در راستای درمان مجروحان استفاده کرد. همین دیروز بنیاد ملی نخبگان از کتاب زندگی‌نامه دکتر منوچهردوایی (استاد جراحی و پزشک نخبه دوران دفاع‌مقدس) رونمایی کرد و تنها چند ساعت پس از آن خبر آمد که او این دنیا را ترک گفته است. پزشکی که شاید بسیاری از ما نام او را هم نشنیده باشیم اما به این شهره بود که او دکتر چمران را بدون بیهوشی جراحی کرده است! خبر درگذشتش معمولی نبود؛ منوچهر دوایی پزشک، عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران، از اعضای تیم پزشکی حضرت امام‌خمینی(ره) و فردی که شهید چمران را بدون بیهوشی عمل کرده بود، دیروز دار فانی را وداع گفت.
 او از اساتید دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود و تخصصش جراحی با گرایش جراحی اطفال، جراحی سرطان و جراحی دستگاه گوارش بود. منوچهر دوایی از سال ۱۹۹۰ عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی و همچنین مؤلف و مترجم چندین کتاب پزشکی بود. او سال ۱۳۸۵ در همایش تقدیر از پژوهشگران برگزیده نشان دانش و پژوهش گرفت و مراسم تکریم او توسط بنیاد نخبگان استان خوزستان با حضور چهره‌های علمی و فرهنگی کشور، شاگردان ایشان و استعدادهای برتر در سال 1396 برگزار شد و لوح ارج‌نامه بنیاد ملی نخبگان به ایشان اهدا شد. 

جام در جانونی!
بسیاری معتقدند رسانه‌ها معمولا در رابطه با عزت‌ا... ضرغامی مته به خشخاش می‌گذارند، حرف‌هایش را آگراندیسمان می‌‌کنند و از کاه، کوه می‌سازند اما رویه کاری او حداقل در چند سال گذشته نشان می‌دهد وزیر میراث و گردشگری هم چندان از این اتفاق ناخشنود نیست، تا جایی که اگر هم این اتفاق از سوی رسانه‌ها نیفتد کاری، عملی یا حرفی از سوی او این جو را به راه می‌اندازد.  از انتصاب‌های عجیبش در این حوزه (همچون انتصابش در ریاست موزه فرش) بگیرید تا چرخاندن بی‌محابای اثری 2000ساله یا حتی اظهارنظر عجیبش درباره هرکول و حواشی پشت آن که همین هفته پیش شکل گرفت و واکنش بسیاری از سوی کاربران فضای مجازی به همراه داشت.  حالا هم از دو روز پیش ویدئویی از او دست‌به‌دست می‌شود که از نگهداری جام زرین باستانی در یک ظرف پلاستیکی «جانونی» حکایت دارد. اتفاقی که دوباره نام وزیرمیراث و گردشگری را به میان کشید و حجمی از انتقادات به روش نگهداری از این میراث شگفت سرزمین به راه افتاده است. نکته جالب اینکه در همه موارد پیشین وزیر میراث به نوعی رواداری می‌کرده اما بازنشر گسترده ویدئوی اخیر باعث شده است عزت‌ا... ضرغامی خیلی زود به این اتفاقات واکنش نشان دهد.   او دیروز در حاشیه جلسه هیات دولت دراین‌باره هم توضیحاتی ارائه کرد. او رو به خبرنگاران گفت: «شورای تامین مشگین‌شهر آثار ارزشمند را در اختیار یکی از شعب بانک‌ها قرار داده است. من از این شعب بانک‌ها بازدید کردم. مخازنی که در آنجا قرار داده شده است چندلایه و به‌صورت امن بوده و در گاوصندوق یک جعبه پلاستیکی است که با یک ضربه‌گیری مثل پنبه چند قطعه را در آن نگهداری می‌کنند.  بعضی‌ها فقط این یک عکس را گرفتند و گفتند که این کشور چقدر مشکل دارد که آثار ارزشمند داخل جانونی نمایش داده می‌شوند.» او البته که با گلایه از انتقادات گفت: «اصل این موضوع مربوط به قبل است» و البته توضیح جالب او این بود که اگرچه این جام در جانونی است اما آن جانونی در جای امنی چون مخزن یکی از شعب بانکی قرار دارد. 

آتش به گذشته نابغه دیوانه
دیمین هِرست، هنرمند معروف انگلیسی قرار است در ماه آینده هزاران نقاشی خود را در پروژه‌ای با تمرکز بر هنر به عنوان پول بسوزاند. او که سال ۲۰۲۰ با دارایی بیش از ۳۱۵میلیون پوندی‌اش، ثروتمندترین هنرمند بریتانیا بود، آثار هنری گالری لندن خود را نابود خواهدکرد. او سال ۲۰۱۶ میلادی ۱۰هزار نقاشی نقطه‌ای منحصربه‌فرد خلق کرد که هر کدام عنوان خاص خود را داشتند که بعدا در قالب NFT‌ (توکن غیرقابل معاوضه) هر کدام به قیمت ۲۰۰۰ دلار فروخته شدند و به خریداران این امکان داده شد یا «NFT» این آثار را به عنوان دارای دیجیتال حفظ کرده یا آنها را با اثر هنری فیزیکی معامله کنند و نمی‌توانند هر دوی آنها را نگه دارند. ۲۴ساعت قبل از ضرب‌الاجل اعلام شده، ۴۱۸۰نفر NFT خود را با یک اثر هنری فیزیکی تعویض کردند و ۵۸۲۰ نفر ترجیح دادند NFT خود را حفظ کنند. حالا دیمین هرست قصد دارد نسخه‌های فیزیکی به جا مانده را به آتش بکشد. این هنرمند سال گذشته در یک مصاحبه ویدئویی در یوتیوب به مارک‌کارنی، رئیس سابق بانک مرکزی انگلستان گفت ک پروژه‌اش با عنوان «پول» یک چیدمان اما در سطح جهانی است و.. . مشارکت همه بخشی از پروژه است. NFT یا دارایی‌های دیجیتال در چند سال گذشته در بازار هنر جهانی، رشدی چشمگیر داشته‌اند، طوری که حراجی‌های بزرگ آثار هنری مبالغ نجومی را برای آثار برتر دیجیتال تضمین می‌کنند. مارس ۲۰۲۱، خانه حراج کریستیز اثری را با عنوان «هرروز: ۵۰۰۰ روز اول» اثر هنرمند دیجیتال به نام «بیپل» را با رکورد ۶۹ میلیون دلار فروخت. دیمین هرست، هنرمند نقاش و مجسمه‌ساز انگلیسی با آثار عجیب و غریبش در دنیای هنر شناخته می‌شود. یکی از معروفت‌ترین و جنجالی‌ترین آثار هنری او، حیوان‌های مرده‌ای است که در آکواریوم و در مایع فرمالدئید قرار گرفته‌اند. آثاری که با معلق کردن جسم‌های مرده در فضای آکواریوم مرگ و زندگی و در نهایت ماهیت وجودی انسان را به چالش می‌کشند. «هرست» که اکنون ۵۷ساله است یکی از هنرمندان جوانی بود که در دهه ۱۹۹۰ میلادی همراه چند نفر دیگر بازار هنری بریتانیا را در اختیار گرفت. گفته می‌شود این هنرمند ثروتمند مجموعه‌ای شخصی از 2000 اثرهنری ارزشمند شامل آثار پابلو پیکاسو و فرانسیس بیکن را دارد.