گفت‌وگو با قاسم زارع بازیگر«بی‌نشان»
پیشقدم شدم نقش منفی بازی کنم
شبکه سه سیما پخش سریال «بی‌نشان» به کارگردانی راما قویدل را از دهه دوم محرم آغاز کرده است.
مرتضی رزاق‌کریمی، تهیه‌کنندگی این سریال را به‌‌عهده دارد و بازیگرانی چون مجید واشقانی، نیلوفر پارسا، پرویز فلاحی‌پور، سعید زارعی، هلن نقی‌لو، نیوشا ضیغمی، مریم کاویانی، مهدی فقیه، کاظم هژیرآزاد، اکبر رحمتی، رضا‌ایرانمنش، توماج دانش‌بهزادی، قاسم زارع، احسان امانی، نسرین نکیسا، پویان گنجی و صادق ملک به ایفای نقش در آن پرداخته‌اند. داستان سریال بر تلاش خستگی‌ناپذیر یک خبرنگار برای مبارزه با فساد متمرکز است و روابط پیچیده شخصیت‌های مثبت و منفی آن اتفاقات جذابی را رقم می‌زنند که یکی از قطب‌های مهم و تعیین‌کننده آن با ایفای نقش قاسم زارع در این سریال به مخاطب معرفی می‌شود. قاسم زارع این‌بار در نقش یک شخصیت منفی ظاهر شده و مثل همیشه به‌خوبی از عهده شخصیت‌پردازی آن برآمده است. با او در این باره سخن گفتیم.
شما اغلب در نقش‌های مثبت و به‌خصوص دفاع‌مقدسی دیده شده‌اید. چطور شد نقش کاظمی در سریال بی‌نشان را پذیرفتید که نسبت به بسیاری از نقش‌هایتان متفاوت است؟
معمولا این هنرپیشه نیست که نقش را انتخاب می‌کند. کارگردان و تهیه‌کننده هنرپیشه‌ها را براساس توانایی‌ها و شناختی که دارند، برای نقش‌های مختلف انتخاب می‌کنند. ضمن این‌که به‌نظرم نقش مثبت و منفی ندارد. همه اینها آدم‌های همین مملکت‌اند.
این نقش چه ویژگی‌های خاصی داشت که شما را علاقه‌مند به ایفای آن کرد؟
یکی از این ویژگی‌ها همین متفاوت‌بودن کاراکتر کاظمی با دیگر نقش‌هایی بود که تا امروز بازی کرده بودم. هر هنرپیشه‌ای دوست دارد توانایی‌هایش را به‌عنوان یک بازیگر به نمایش بگذارد و نقش متفاوت و متضاد جایگاهی است که می‌تواند خودش را در آن نشان دهد. اگر بخواهیم تعریف درستی از هنرپیشه داشته باشیم، همین است. سال‌های پیش هم در سریالی بازی می‌کردم و خودم پیشقدم شدم و پیشنهاد دادم که نقش منفی آن را من بازی کنم اما متأسفانه آن نقش را به من ندادند.
کاراکتر کاظمی از نگاه شما و براساس تحلیلی که برای ساختنش داشته‌اید، یک کاراکتر کاملا منفی است یا ویژگی‌های دیگری هم دارد که بتوان او را یک شخصیت خاکستری دید؟
خیر. می‌توان گفت کاظمی یک کاراکتر خاکستری است و این شخصیت و کسانی که اطراف و مقابل او هستند، طیف‌های مختلف همین جامعه‌اند. در حال حاضر با وجود دنیای مجازی و اطلاع‌رسانی‌هایی که می‌شود، مردم بسیار آگاه و کنجکاوند بدانند فسادهای این‌چنینی که در جامعه وجود دارد، چطور اتفاق می‌افتد. سلیقه من هم در قصه و داستان‌گویی است و قصه‌گویی را دوست دارم. کاظمی بی‌نشان از طیف آدم‌های همین جامعه است که قصه‌ای دارد ولی سرانجام به این نقطه کشیده می‌شود. او در یک طیف اقتصادی بالاتر از خانواده شهاب قرار می‌گیرد اما در جایگاه خاصی که دارد، به‌دلیل ضعف شخصیتی، به‌سمتی می‌رود که حتی آگاهانه اختلاس کند. به‌اعتقاد من کاظمی سریال با این‌که از بابت آگاهی ضعفی ندارد و آگاهانه این کار را انجام می‌دهد و خودش به این موضوع که کار خطا و اشتباهی انجام می‌دهد، کاملا واقف است ولی به‌سبب ضعف‌هایش است که به بیراهه می‌رود و حتی مصر است که به همین راه ادامه بدهد.
آیا برآیند نهایی سریال را در پیامی که مد‌نظر قرار داده و انتقال مضمون مبارزه با فساد، موفق ارزیابی می‌کنید؟
طبیعتا گروه کارگردانی، نویسنده و همه عوامل سریال به این سو رفته‌اند که کسی که به‌اصطلاح پاشنه‌اش را ور کشیده است که دنبال این فساد را بگیرد و آن را برملا کند، موفق خواهد بود؛ چرا که کار درست را او انجام می‌دهد و اوست که توقعی ندارد و راضی به رضای خداست و قانع به هر آنچه دارد. او زیاده‌طلب نیست و خیلی از ماجراها و اتفاقات را به جان می‌خرد و حتی در معرض خیلی از تهمت‌ها قرار می‌گیرد تا از ادامه مسیری که طی کند، بازداشته شود ولی در نهایت سریال این پیام را انتقال می‌دهد که راهی که امثال کاظمی‌ها می‌روند، منتهی به بن‌بست نابودی خود آنهاست و باعث می‌شود که خانواده‌هایشان هم دچار مشکل و مصیبت بشوند.
چه نوع پرداخت شخصیتی را در حوزه قابلیت‌های شخصی خودتان به کار بستید تا نقشی را که ایفا کرده‌اید، به‌شکل مطلوب ارائه کنید؟
در حد توانم سعی کرده‌ام هر آنچه را در چنته داشتم در رابطه با این کار ارائه کنم. البته راهنمایی آقای قویدل هم کمک کرد تا حد بالایی از توان بازیگری‌ام را به نمایش بگذارم و پیچیدگی‌های این کاراکتر را به‌خوبی نشان بدهم. حالا این را که چقدر در این نقش موفق بوده‌ام، باید منتقدان و بینندگان ارزیابی کنند و تشخیص بدهند که آیا به‌قول معروف آنچه باید اتفاق می‌افتاد، واقع شده است؟ قدر مسلم برای خودم این است که تمام تلاشم را کرده‌ام که آن اتفاق بیفتد.
پیش از این با راما قویدل کار کرده بودید؟ این تجربه همکاری را چطور ارزیابی می‌کنید؟
سریال بی‌نشان اولین تجربه همکاری‌ام با آقای قویدل بود. البته قبلا پیشنهادهایی بوده که متأسفانه به‌دلیل مشغله زیاد من یا این‌که سر کار دیگری بوده‌ام، نتوانستم از تجربه همکاری با او بهره‌مند بشوم. خوشبختانه این اولین تجربه بسیار خوبی بود و کار مشترک در بی‌نشان این باور را در من ایجاد کرد که راما قویدل جوان فعال و آینده‌داری در حرفه کارگردانی است.
همه‌جا نام سریال بی‌نشان را با پیش‌معرف «فصل اول» می‌بینیم. آیا حضور کاراکتر کاظمی در فصل دوم هم ادامه دارد و اگر فصل‌هایی دیگری باشد، ممکن است در تیم بازیگران سریال حضور داشته باشید؟
اطلاعی ندارم این سریال فصل آینده‌ای هم دارد یا خیر و اگر دارد، برای کاظمی و خانواده‌اش در فصل بعد چه اتفاقی می‌افتد. هنوز چیزی به من گفته نشده است و همه اینها بستگی به نویسنده دارد که این کاراکتر را چگونه ببیند و در طرحی که نویسنده در ذهنش دارد، بعد از گرفتاری کاظمی چه اتفاقاتی برای خانواده‌اش بیفتد و آن دو جوان که از دو خانواده متفاوت از نظر طبقاتی‌اند، سرنوشت‌شان چه بشود و داستان چطور پیش برود. طبیعتا مخاطب انتظار دارد حالا که کاظمی به خطا رفته است، در نهایت گرفتار بشود اما این را که ادامه خط داستان چطور پیش می‌رود، نمی‌دانم. فقط یک چیز مسلم است که در نهایت ما باید همه‌چیز را در داستان جمع و ختم به‌خیر کنیم تا مخاطب حس امید دریافت کند.
ما‌به‌ازای واقعی داستان سریال را در تجارب اجتماعی چگونه می‌بینید؟
باید بگویم که من در جامعه هستم و به اصطلاح در خیابان و بین مردم همه‌چیز را می‌بینم و از نزدیک لمس می‌کنم. واقعیت این است که سال‌ها پیش خودم هم همیشه می‌گفتم که چرا فیلم و سریال این فساد‌ها ساخته نمی‌شود ولی حالا از این قبیل سریال‌ها از جمله بی‌نشان ساخته می‌شود، می‌بینم که اغلب می‌پرسند در نهایت چه اتفاقی می‌افتد. کار هنر این است. این سریال‌ها برای مردم ساخته می‌شود تا علاوه بر ایجاد سرگرمی، موجب افزایش آگاهی‌های عمومی بشود و شاید زاویه دید مخاطبان را نسبت به مسائل تغییر بدهد.
زارع در مورد نگاهش از دور به کاراکتر کاظمی سریال بی‌نشان و خود که این نقش را بازی کرده است می‌گوید: هم قاسم زارع به‌عنوان بازیگر نقش کاظمی و هم کل تیم سعی کرده آنچه را هدف سریال بوده به اجرا بگذارد. اعتقاد من همیشه بر این است که خود ما از کاری که انجام داده‌ایم، نباید تعریف بکنیم یا توضیح بدهیم. ممکن است زیاد جالب نباشد. مردم کار ما را می‌بینند و قضاوت می‌کنند. ما سعی کرده‌ایم که قصه را خوب از کار دربیاوریم تا مردم مشتاق باشند و از بین این‌همه اثر نمایشی، آن را انتخاب و تماشا بکنند. ماحصل این است که اگر ما حرفی داشتیم، در سریال بی‌نشان و طی 30قسمت زده‌ایم و اگر تماشاگر صحبت کلی سریال را دریافت کند به معنای این است که ما موفق بوده‌ایم.
فاطمه اسماعیلی - گروه رسانه
شما اغلب در نقش‌های مثبت و به‌خصوص دفاع‌مقدسی دیده شده‌اید. چطور شد نقش کاظمی در سریال بی‌نشان را پذیرفتید که نسبت به بسیاری از نقش‌هایتان متفاوت است؟
معمولا این هنرپیشه نیست که نقش را انتخاب می‌کند. کارگردان و تهیه‌کننده هنرپیشه‌ها را براساس توانایی‌ها و شناختی که دارند، برای نقش‌های مختلف انتخاب می‌کنند. ضمن این‌که به‌نظرم نقش مثبت و منفی ندارد. همه اینها آدم‌های همین مملکت‌اند.
این نقش چه ویژگی‌های خاصی داشت که شما را علاقه‌مند به ایفای آن کرد؟
یکی از این ویژگی‌ها همین متفاوت‌بودن کاراکتر کاظمی با دیگر نقش‌هایی بود که تا امروز بازی کرده بودم. هر هنرپیشه‌ای دوست دارد توانایی‌هایش را به‌عنوان یک بازیگر به نمایش بگذارد و نقش متفاوت و متضاد جایگاهی است که می‌تواند خودش را در آن نشان دهد. اگر بخواهیم تعریف درستی از هنرپیشه داشته باشیم، همین است. سال‌های پیش هم در سریالی بازی می‌کردم و خودم پیشقدم شدم و پیشنهاد دادم که نقش منفی آن را من بازی کنم اما متأسفانه آن نقش را به من ندادند.
کاراکتر کاظمی از نگاه شما و براساس تحلیلی که برای ساختنش داشته‌اید، یک کاراکتر کاملا منفی است یا ویژگی‌های دیگری هم دارد که بتوان او را یک شخصیت خاکستری دید؟
خیر. می‌توان گفت کاظمی یک کاراکتر خاکستری است و این شخصیت و کسانی که اطراف و مقابل او هستند، طیف‌های مختلف همین جامعه‌اند. در حال حاضر با وجود دنیای مجازی و اطلاع‌رسانی‌هایی که می‌شود، مردم بسیار آگاه و کنجکاوند بدانند فسادهای این‌چنینی که در جامعه وجود دارد، چطور اتفاق می‌افتد. سلیقه من هم در قصه و داستان‌گویی است و قصه‌گویی را دوست دارم. کاظمی بی‌نشان از طیف آدم‌های همین جامعه است که قصه‌ای دارد ولی سرانجام به این نقطه کشیده می‌شود. او در یک طیف اقتصادی بالاتر از خانواده شهاب قرار می‌گیرد اما در جایگاه خاصی که دارد، به‌دلیل ضعف شخصیتی، به‌سمتی می‌رود که حتی آگاهانه اختلاس کند. به‌اعتقاد من کاظمی سریال با این‌که از بابت آگاهی ضعفی ندارد و آگاهانه این کار را انجام می‌دهد و خودش به این موضوع که کار خطا و اشتباهی انجام می‌دهد، کاملا واقف است ولی به‌سبب ضعف‌هایش است که به بیراهه می‌رود و حتی مصر است که به همین راه ادامه بدهد.
آیا برآیند نهایی سریال را در پیامی که مد‌نظر قرار داده و انتقال مضمون مبارزه با فساد، موفق ارزیابی می‌کنید؟
طبیعتا گروه کارگردانی، نویسنده و همه عوامل سریال به این سو رفته‌اند که کسی که به‌اصطلاح پاشنه‌اش را ور کشیده است که دنبال این فساد را بگیرد و آن را برملا کند، موفق خواهد بود؛ چرا که کار درست را او انجام می‌دهد و اوست که توقعی ندارد و راضی به رضای خداست و قانع به هر آنچه دارد. او زیاده‌طلب نیست و خیلی از ماجراها و اتفاقات را به جان می‌خرد و حتی در معرض خیلی از تهمت‌ها قرار می‌گیرد تا از ادامه مسیری که طی کند، بازداشته شود ولی در نهایت سریال این پیام را انتقال می‌دهد که راهی که امثال کاظمی‌ها می‌روند، منتهی به بن‌بست نابودی خود آنهاست و باعث می‌شود که خانواده‌هایشان هم دچار مشکل و مصیبت بشوند.
چه نوع پرداخت شخصیتی را در حوزه قابلیت‌های شخصی خودتان به کار بستید تا نقشی را که ایفا کرده‌اید، به‌شکل مطلوب ارائه کنید؟
در حد توانم سعی کرده‌ام هر آنچه را در چنته داشتم در رابطه با این کار ارائه کنم. البته راهنمایی آقای قویدل هم کمک کرد تا حد بالایی از توان بازیگری‌ام را به نمایش بگذارم و پیچیدگی‌های این کاراکتر را به‌خوبی نشان بدهم. حالا این را که چقدر در این نقش موفق بوده‌ام، باید منتقدان و بینندگان ارزیابی کنند و تشخیص بدهند که آیا به‌قول معروف آنچه باید اتفاق می‌افتاد، واقع شده است؟ قدر مسلم برای خودم این است که تمام تلاشم را کرده‌ام که آن اتفاق بیفتد.
پیش از این با راما قویدل کار کرده بودید؟ این تجربه همکاری را چطور ارزیابی می‌کنید؟
سریال بی‌نشان اولین تجربه همکاری‌ام با آقای قویدل بود. البته قبلا پیشنهادهایی بوده که متأسفانه به‌دلیل مشغله زیاد من یا این‌که سر کار دیگری بوده‌ام، نتوانستم از تجربه همکاری با او بهره‌مند بشوم. خوشبختانه این اولین تجربه بسیار خوبی بود و کار مشترک در بی‌نشان این باور را در من ایجاد کرد که راما قویدل جوان فعال و آینده‌داری در حرفه کارگردانی است.
همه‌جا نام سریال بی‌نشان را با پیش‌معرف «فصل اول» می‌بینیم. آیا حضور کاراکتر کاظمی در فصل دوم هم ادامه دارد و اگر فصل‌هایی دیگری باشد، ممکن است در تیم بازیگران سریال حضور داشته باشید؟
اطلاعی ندارم این سریال فصل آینده‌ای هم دارد یا خیر و اگر دارد، برای کاظمی و خانواده‌اش در فصل بعد چه اتفاقی می‌افتد. هنوز چیزی به من گفته نشده است و همه اینها بستگی به نویسنده دارد که این کاراکتر را چگونه ببیند و در طرحی که نویسنده در ذهنش دارد، بعد از گرفتاری کاظمی چه اتفاقاتی برای خانواده‌اش بیفتد و آن دو جوان که از دو خانواده متفاوت از نظر طبقاتی‌اند، سرنوشت‌شان چه بشود و داستان چطور پیش برود. طبیعتا مخاطب انتظار دارد حالا که کاظمی به خطا رفته است، در نهایت گرفتار بشود اما این را که ادامه خط داستان چطور پیش می‌رود، نمی‌دانم. فقط یک چیز مسلم است که در نهایت ما باید همه‌چیز را در داستان جمع و ختم به‌خیر کنیم تا مخاطب حس امید دریافت کند.
ما‌به‌ازای واقعی داستان سریال را در تجارب اجتماعی چگونه می‌بینید؟
باید بگویم که من در جامعه هستم و به اصطلاح در خیابان و بین مردم همه‌چیز را می‌بینم و از نزدیک لمس می‌کنم. واقعیت این است که سال‌ها پیش خودم هم همیشه می‌گفتم که چرا فیلم و سریال این فساد‌ها ساخته نمی‌شود ولی حالا از این قبیل سریال‌ها از جمله بی‌نشان ساخته می‌شود، می‌بینم که اغلب می‌پرسند در نهایت چه اتفاقی می‌افتد. کار هنر این است. این سریال‌ها برای مردم ساخته می‌شود تا علاوه بر ایجاد سرگرمی، موجب افزایش آگاهی‌های عمومی بشود و شاید زاویه دید مخاطبان را نسبت به مسائل تغییر بدهد.
زارع در مورد نگاهش از دور به کاراکتر کاظمی سریال بی‌نشان و خود که این نقش را بازی کرده است می‌گوید: هم قاسم زارع به‌عنوان بازیگر نقش کاظمی و هم کل تیم سعی کرده آنچه را هدف سریال بوده به اجرا بگذارد. اعتقاد من همیشه بر این است که خود ما از کاری که انجام داده‌ایم، نباید تعریف بکنیم یا توضیح بدهیم. ممکن است زیاد جالب نباشد. مردم کار ما را می‌بینند و قضاوت می‌کنند. ما سعی کرده‌ایم که قصه را خوب از کار دربیاوریم تا مردم مشتاق باشند و از بین این‌همه اثر نمایشی، آن را انتخاب و تماشا بکنند. ماحصل این است که اگر ما حرفی داشتیم، در سریال بی‌نشان و طی 30قسمت زده‌ایم و اگر تماشاگر صحبت کلی سریال را دریافت کند به معنای این است که ما موفق بوده‌ایم.
فاطمه اسماعیلی - گروه رسانه
