گفتوگو با ادوین خاچیکیان و مرور خاطراتش از محرم
حضرت عباس(ع) برایم خیلی جذاب است
سالهای زیادی است اقلیتهای مذهبی بهعنوان شهروندان ایرانی در کنار مسلمانان زندگی میکنند. از ارامنه و آشوریها بگیر تا کلیمیان و زرتشتیان. اقلیتهای مذهبی بهخصوص ارامنه در سراسر ایران پراکندهاند. از اصفهان و منطقه جلفا بگیر تا ارومیه، رشت، مشهد، تهران و... همانگونه که مسلمانان با احترام از کنار کلیساها عبور میکنند، مسیحیان هم به مساجد احترام میگذارند. گاهی حتی در یک محله و یک خیابان هم مسجد هست و هم کلیسا. بارها خوانده و دیدهایم که ارامنه در مراسمی مانند عزاداری محرم و روزهای تاسوعا و عاشورا مشارکت دارند، نذری میدهند و چنان با این مراسم درهمآمیختهاند که نمیتوان فرقی بین آنها و شیعیان دید. محرم که میشود انگار پردههایی که آدمها را دستهبندی میکند، کنار میرود و همه درهم میآمیزند تا مراسم عزاداری سیدالشهدا؟ع؟ کامل شود و همه حضور داشته باشند. با ادوین خاچیکیان، پسر زندهیاد ساموئل خاچیکیان، کارگردان پیشکسوت سینما همصحبت شدم تا از خاطراتش در ماه محرم برایمان بگوید.
طاهره آشیانی روزنامهنگار
ما به عنوان شهروندان ایرانی همیشه برای ایام محرم و بهخصوص برای تاسوعا و عاشورا احترام قائلیم. ارامنهای را میشناسم که در این ایام نذری میدهند، کسانی را میشناسم که حاجت گرفتهاند. خیلی از ارامنه را میشناسم که بیمار دارند و به مشهد میروند و از امام رضا(ع) حاجت میگیرند و بیمارشان شفا پیدا میکند. ما در کنار آیینهای خودمان به آیینهای مسلمانان و آیین رایج کشورمان احترام میگذاریم. پررنگترین خاطرهای که از مراسم عزاداری محرم به یاد دارم به زمانی برمیگردد که پدرم فیلم عقابها را کارگردانی میکرد. به دلیل شباهت جغرافیایی طالقان به کردستان عراق، برای فیلمبرداری سکانسهایی در طالقان مستقر بودیم که محرم شروع شد. تابستان بود و مدارس تعطیل و کل گروه در یک مدرسه اسکان داشتیم. در طالقان مراسم عزاداری ویژه برگزار میشد و پدرم به احترام روز عاشورا، کار را تعطیل کرد. در مدرسه مراسم تعزیهخوانی برگزار شد که بسیار با شکوه بود. این تعزیه خیلی پررنگ در ذهنم ثبت شده و تاثیر زیادی بر من داشت.
یعنی فراتر از باورهایی که میگوید مسیحیان اینگونهاند و مسلمانان اینگونه، در مراسم عزاداری امام حسین(ع) شرکت میکنید؟
وقتی مساله وجدان و انسانیت و ایمان به خدا پیش میآید، باورها یکی است و همین همزیستی زیبایی را شکل داده است. ما سالهای زیادی است با احترام کامل کنار هم زندگی میکنیم و این همزیستی بسیار زیبا و تاثیرگذار است و در برخی از مراسم مانند مراسم محرم، تاثیرگذارتر هم میشود.
امام حسین(ع) را از زاویه نگاه خودتان برایمان توصیف میکنید؟
شخصیتی بسیار جذاب دارند. شخصیتی که حرکتی بسیار شجاعانه و قهرمانانه انجام میدهد و در شرایط و موقعیتی که قرار میگیرد، شجاعانهترین تصمیم را میگیرد و تا آخر پای تصمیماش میماند و آن همه اتفاقات ناگوار برای خودشان و یارانشان رخ میدهد. به نظرم امام حسین(ع) یک قهرمان کامل است.
تا حالا نذری خوردهاید؟
بله، هر سال. همسایهها لطف دارند و برایمان نذری میآورند. وقتی نذری را میخوریم چون میدانیم متبرک است دعا میکنیم که نذری دهنده، حاجتروا باشد و برای خودمان هم دعا میکنیم که آن نذری برکتی باشد برای زندگیمان و دعاهایمان استجابت شود.
شما هم مثل بقیه مردم حتما نوحهها و شعرهای زیادی را در ایام محرم، شنیدهاید شعر یا نوحهای که در ذهنتان ماندگار شده باشد به خاطر دارید؟
آوا و ریتم موسیقی محرم خیلی خاص است بهخصوص موسیقی محرم در جنوب کشور. سنجزنی جنوبیها یکی از بهترین موسیقیهایی است که برای همیشه در ذهن شنونده میماند.
به کدام شخصیت کربلا بیشتر فکر میکنید؟
همه شخصیتهایی که در کربلا حضور داشتند به نظرم ویژگیهای منحصر بهفردی داشتهاند، اما در میان آنها حضرت عباس(ع) برایم از همه جذابتر است. شخصیتی محترم که ذهن و دل را با خود همراه میکند. او قهرمان بینظیری است.