تلاش برای رفع گسل میان آموزش و پرورش و سینما
امضای تفاهمنامه همکاری مشترک بین سازمان دانشآموزی با تولیدکنندگان فیلم «مرد نقرهای» میتواند آغازی بر پایان قهر وزارت آموزش و پرورش با سینما باشد.
سینما یک رسانه قدرتمند برای اهداف فرهنگی و تربیتی در جوامع نوین است. بههمین دلیل هم در بسیاری از کشورهای صاحب صنعت تولید فیلم و پویانمایی، از این ابزارها به عنوان مکمل امر آموزش و فرهنگسازی برای نسل جدید استفاده میشود. بنابر تأکید علمای علم ارتباطات، هر تصویر قدرتی برابر با هزار واژه را دارد. به این معنی که یک محتوا از طریق یک تصویر - بهویژه اگر دراماتیک و نمایشی هم باشد - میتواند هزاران بار نافذتر و مؤثرتر از همان محتوا در قالب گفتار یا به طور شفاهی باشد.
این مساله درباره نسل جدید که از شنیدن پند و نصیحت خشک و مستقیم گریزان هستند، از اهمیت بیشتری برخوردار است. به همین دلیل هم در کشورهایی که از نظر تکنولوژی آموزشی پیشرفتهتر محسوب میشوند، ابزارهایی چون فیلم، بازی رایانهای و انیمیشن را هم در خدمت آموزش و تربیت فرزندانشان قرار دادهاند. به طور مثال، در دورانی که ترویج باورهای هزارهگرایی و آخرالزمانی در آمریکا اوج گرفته بود، انیمیشن «9» با این مضامین ساخته و به نمایش درآمد. این اثر در قالب پویانمایی، به اندازه صدها صفحه مقاله و کتاب، مفهوم آخرالزمان را مطابق با روایات مدنظر آمریکا به مخاطب نوجوان، آموزش میداد. همچنان است انیمیشن «درون و بیرون» (Inside Out) که خیلی از مطالب پزشکی و روانپزشکی را به کودکان میآموزد و ...
با این حال با اینکه سالانه بیش از 100 فیلم سینمایی در کشورمان ساخته میشود، از این ظرفیت عظیم و کمنظیر برای امور پرورشی و آموزشی مرتبط کمتر بهره برده میشود.
دوری آموزش از سینما
یکی از دلایل ضعف و فترت سینمای کودک و نوجوان در ایران، همین دوریگزینی نهادهای آموزشی از این هنر-صنعت است. این درحالی است که در دهه 60 پیوند عمیقی بین مدارس و کودکستانها با سینما برقرار بود، اما سالهاست که اردوهای سینمایی برای بچهها تعطیل شده است. در این سالها بهندرت پیش آمده که شاهد شکلگیری قیل و قال خیل گستردهای از خردسالان در یک سالن سینما باشیم. با این حال امضای تقاهمنامه همکاری مشترک سازمان دانشآموزی با تهیهکننده و کارگردان فیلم مرد نقرهای، از معدود دفعاتی است که این وزارتخانه طی دو دهه اخیر قرارداد حمایت از یک أثر سینمایی را امضا میکند.
«مرد نقرهای» فیلمی است که هم مخاطب کودک و نوجوان و هم تماشاگر بزرگسال میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند، اما محوریت کاراکترهای نوجوان باعث میشود تا پیام و محتوای فیلم، برای این گره سنی جاذبه بیشتری پیدا کند.
تجریه نشان داده که نوجوانان بیشتر تحتتأثیر قهرمانانی همسن و سال خودشان قرار میگیرند. آن هم نوجوانانی که قهرمان ورزشی هستند و جزو نخبگان و شخصیتهای تراز از نظر اجتماعی محسوب میشوند. «مردنقرهای» چند مفهوم مهم و بزرگ را به مخاطب کودک و نوجوان منتقل میکند. محور اصلی این فیلم، ارزش پرچم مقدس کشورمان است؛ موضوعی که سالهاست در سینمای آمریکا مورد توجه بوده است و کمتر فیلم هالیوودی را میتوان یافت که در آن تصویری از پرچم آن کشور دیده نشود. ارزش خانواده نیز در فیلم «مرد نقرهای» برجستهسازی شده است. فیلم «مرد نقرهای» وطن، پرچم، هویت ملی، خانواده و قهرمانان را ستایش میکند و مدت حدود 100 دقیقه میتواند همه این موارد را به بچهها آموزش دهد و فرهنگسازی کند. به همین دلیل، حمایت آموزش و پرورش از این فیلم و برگزاری اردوی سینمایی جهت نمایش این فیلم برای دانشآموزان، فقط حمایت از یک فیلم نیست، بلکه خودش یک برنامه تربیتی و پرورشی محسوب میشود.