معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان در گفت‌وگو با جام‌جم از علت روند افزایشی بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی می‌گوید
دستورالعمل‌های بدون اجرا
کمتر از نیمی از شهروندان کشور این روزها پروتکل‌های بهداشتی را جدی می‌گیرند.این درحالی است که وزارت بهداشت از اعمال محدودیت‌های هوشمند کرونا می‌گوید و وعده می‌دهد فازهای نهایی محدودیت‌های هوشمند تا پایان ماه به صورت کامل در کشور اجرا‌می‌شود اما به نظر می‌رسد اجرای سه فاز نخستین این طرح نیز تاکنون راه به جایی نبرده و شهروندان آن را جدی نگرفته‌اند. بی‌توجهی به این محدودیت‌ها در ادارات، مترو و اصناف از این واقعیت تلخ حکایت دارد. این بی‌توجهی حتی در مدارس نیز رواج یافته و این روزها کلاس‌ها و امتحانات حضوری بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود. این در حالی است که امیکرون نیز یک به یک شهرهای کشور را درگیر می‌کند. در چنین شرایطی بی‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند زمینه را برای بروز یک فاجعه دیگر مانند آنچه در پیک پنجم کرونا اتفاق افتاد، فراهم کند. نگران کننده‌تر این‌که وزارتخانه‌هایی مانند آموزش و پرورش نیز برای اجرای پروتکل‌های بهداشتی سنگ تمام نمی‌گذارند مثلا برخلاف این‌که وزارت بهداشت و درمان و ستاد ملی مقابله با کرونا تأکید می‌کنند دانش‌آموزان باید برای شرکت در امتحانات کارت واکسیناسیون ارائه کنند، وزیر آموزش و پرورش عنوان کرده به همراه داشتن کارت واکسیناسیون برای دانش‌آموزان الزامی نیست. در ادامه درباره این بی‌توجهی‌ها و نقش وزارت بهداشت در این بین با کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان صحبت می کنیم. او در پاسخ به نبود نظارت بر اجرای پروتکل‌ها می‌گوید وزارت بهداشت فقط دستورالعمل‌ها را ارائه می‌کند و اجرای این دستورالعمل‌ها به‌عهده دیگر ارگانها و سازمانهاست.
بالاخره دانش‌آموزان برای حضور در جلسه امتحانات باید کارت واکسیناسیون به همراه داشته باشند یا خیر؟
ما دستورالعمل حضور دانش‌آموزان را در مدارس در قالب یک نسخه پیشنویس به وزارت آموزش و پرورش ارائه کردیم. در این دستورالعمل آمده است دانش‌آموزانی که واکسن زدهاند، میتوانند در مدارس حاضر شوند اما دانش‌آموزانی که واکسن تزریق نکرده‌اند، باید هر دو هفته یک‌بار جواب آزمایش پی‌سی‌آر منفی خود را به مدرسه ارائه کنند.
اما مدیران وزارت آموزش و پرورش رویکرد دیگری را دنبال می‌کنند.
نظر همکاران ما در وزارت آموزش و پرورش خلاف دستورالعمل ماست. آنها اعتقاد دارند عملی کردن این دستورالعمل سخت است، چراکه هر دو هفته یک بار دانش‌آموزان برای انجام آزمایش باید هزینه کنند و این برای دانش‌آموزان پرهزینه است. حرف آنها درست است. موضوع این است که رئیس‌جمهور در یکی از جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح کردند برای افرادی که به تزریق واکسن تمایل ندارند، راهکار جایگزینی برای مقابله با کرونا در نظر بگیریم. راهکار علمی از نظر ما این است که هر دو هفته یک بار آزمایش پی‌سی‌آر انجام و مشخص شود فردی که واکسن تزریق نکرده است، مبتلا نیست.
اما گویا این پیشنهاد شما هم مورد توجه وزارت آموزش و پرورش قرار نگرفت.
بحث این است که اگر سامانه مراقبت در آموزش و پرورش ایجاد شود،دیگر حتی لازم نیست دانشآموزی آزمایش پی‌سی‌آر دهد. راه‌اندازی این سامانه اما محقق نشد و بعد هم امیکرون وارد کشور شد. ما نگران افزایش بیماری به واسطه حضور در تجمعات هستیم. به این نکته هم توجه داشته باشید که وزیر آموزش و پرورش درباره امتحانات حضوری تأکید کرد همراه داشتن کارت واکسیناسیون اجباری نیست و درباره برگزاری کلاسهای حضوری چیزی نگفت. با وجود این، ما خواهش کردیم آن دانش‌آموزانی که واکسن تزریق نکرده‌اند در یک محیط دیگر و جدا از دیگر دانش‌آموزان امتحان بدهند.
این اتفاق سردرگمی والدین و دانش‌آموزان را به همراه دارد. در حال حاضر نظر وزارت بهداشت و درمان حجت است یا نظر آموزش و پرورش؟
وزارت بهداشت و درمان تنها استانداردها را اعلام می‌کند، مانند سازمان آتشنشانی که استانداردهای ایمنی را مطرح می‌کند.
موضوع تنها به کلاسهای درس خلاصه نمیشود، دستورالعمل‌های شما از سوی اصناف دیگر هم رعایت نمیشود.
بله. ما دستورالعمل‌هایی به تالارها، سینماها و دیگر اصناف ابلاغ می‌کنیم و میگوییم که باید چه پروتکلهایی را رعایت کنند اما ما نباید ببینیم که آنها به این استانداردها تا چه میزانی عمل می‌کنند. ما فقط دستورالعمل‌هایی را که باعث حفظ سلامت دانش‌آموزان و مردم می‌شود، به ارگانهای متفاوت تقدیم می‌کنیم.
تدابیری که منجر به اجرای این دستورالعمل‌ها می‌شود، توسط ارگانها و دستگاهها باید اجرایی شود. آنها تصمیم می‌گیرند با افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، چه کار کنند؟ دستگاهها و ارگانها حتما تدابیری اندیشیدهاند.
ما آنچه را که باید اجرا شود، اعلام کرده‌ایم و حتی راهکارهای جایگزین را هم ارائه داده‌ایم. اما این‌که دستورالعمل‌ها چطور اجرا می‌شود، مهم است. ما فقط دستورالعمل تهیه می‌کنیم، چراکه بخش اجرایی‌نیستیم.
اما دستورالعمل‌های شما باید ضمانت اجرا داشته باشد.
اگر سامانه امید به طور کامل اجرا شود و کارت واکسیناسیون همه شهروندان در این سامانه بارگذاری شود، ما دیگر نیازی به انجام آزمایش پی‌سی‌آر افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، نداریم. به این ترتیب مسوول اجرای طرحها تعیین می‌شود. مثلا در مدارس مسوول اجرای طرح، مدیر مدرسه می‌شود و ناظر او هم وزارت آموزش و پرورش است. درباره اصناف و حوزههای دیگر هم به این شکل است. نظارت بر عملکرد تالارها و رستورانها نیز با اصناف است. بر باشگاهها نیز باید توسط معاونت تربیت بدنی نظارت شود. در ناوگان حمل و نقل عمومی نیز این مهم باید از سوی شهرداری صورت بگیرد.
اما شما ناظر عالی هستید و باید به چگونگی اجرای پروتکل‌ها نظارت کنید.
بله ما ناظر عالی هستیم و نظارت هم می‌کنیم. زمانی که نیاز باشد، برخورد هم انجام میدهیم. اما این‌که چرا دستورالعمل ما اجرا نمیشود را ما نباید جواب بدهیم.
بنابراین در چنین شرایطی باید منتظر طغیان پیک ششم باشیم.
متاسفانه همین‌طور است. ما دستورالعمل‌ها را برای پیشگیری از چنین شرایطی تهیه می‌کنیم. اما زمانی این پروتکل‌ها تاثیرگذار خواهد بود که به آنها توجه شود. به عبارت دیگر ما مداخلات پیش از وقوع واقعه را باید انجام دهیم. لازم به یادآوری است که اجرای پروتکل‌ها سخت نیست.
مثلا در مدرسه دست‌کم 70 درصد دانش‌آموزان واکسینه شدهاند. درواقع به شکلی برای اندک افراد باقیمانده که واکسن تزریق نکرده‌اند، میتوان برنامهریزی کرد. به بیان دیگر ما پروتکل‌ها را سختگیرانه تدوین نکرده‌ایم و دستورالعمل‌ها به شکلی بوده که ضمانت اجرا داشته باشند. اما توجه لازم برای اجرای این پروتکل‌ها وجود ندارد.
با درنظر گرفتن این بی‌توجهی‌ها، چقدر به پیک ششم کرونا نزدیک هستیم؟
اگر به پروتکل‌ها بی‌توجهی شود، پیک بعدی کرونا شکل می‌گیرد. فراموش نکنیم که در بیش از 120 کشور جهان، سویه جدید شناسایی شده است. دستورالعمل‌های وزارت بهداشت با هدف پیشگیری از طغیان کرونا تهیه می‌شود. رعایت این دستورالعمل‌ها دغدغه ما نیز هست اما راهکاری برای اجرای دستورالعمل‌ها در همه حوزهها نداریم.
اگر همه ارگانها و سازمان‌ها دست به دست هم دهند و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت را رعایت کنند، مشکل حل می‌شود. دغدغه ستاد ملی مقابله با کرونا سلامت مردم است. به همین دلیل است که در شرایط سخت اقتصادی امروز دولت هزینه واکسن را تهیه می‌کند.
این روزها همه میدانند که اثر تزریق دوز سوم و رعایت پروتکل‌ها برای ایمنی جمعی و جلوگیری از بروز پیک ششم در کشور زیاد است.
طرح محدودیت‌های هوشمند تکمیل می‌شود
تا آخر ماه قرار است محدودیت‌های هوشمند کرونا سفت و سخت اجرا شود، تاکنون سه فاز از طرح محدودیت هوشمند کرونا در کشور اجرا شده است. این طرح در ادارات، حمل‌ونقل عمومی و نیز اصناف اجرا می‌شود. اما انتقادهای زیادی به اجرای این طرح وارد است. به نظر حیدری اما اجرای طرح محدودیت هوشمند کرونا کار بزرگ و ارزشمندی است. او تاکید می‌کند که دبیر اجرای طرح وزارت کشور است و به‌زودی هم سامانه امید راه‌اندازی و فازهای دیگر طرح نیز به مرحله اجرا می‌رسد. معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان توضیح می‌دهد: «برای اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند تلاشهای زیادی انجام گرفته و زیرساختهای اجرای آن نیز فراهم شده است.» حیدری معتقد است اجرای این طرح ارزش زیادی دارد و زمانبر است، چراکه وارد کردن اطلاعات همه بخشها ازجمله شهروندان، اصناف، ادارات، حمل‌ونقل و موارد دیگر مدت‌زمان زیادی را میطلبد. موضوع اما این است که مدیریت این سامانه برعهده وزارت کشور است و درحال‌حاضر وزارت بهداشت‌ودرمان در آن نقشی ندارد. هرچند که حیدری تاکید می‌کند به‌زودی امکان رصد در سامانه هم به وزارت بهداشت‌ودرمان داده می‌شود تا این وزارتخانه به‌عنوان ناظر کل شاهد اجرای درست طرح محدودیت‌های هوشمند باشد. معاون بهداشت وزارت بهداشت‌ودرمان دراین‌باره می‌گوید: «وزارت کشور درگیر اجرای فازهای 4 و 5 محدودیت‌های هوشمند کرونا در کشور است و هنوز امکان دسترسی وزارت بهداشت و درمان را به سامانه اجرای این طرح مهیا نکرده است اما به‌زودی این مهم اتفاق میافتد.»
ما دستورالعمل حضور دانش‌آموزان را در مدارس در قالب یک نسخه پیشنویس به وزارت آموزش و پرورش ارائه کردیم. در این دستورالعمل آمده است دانش‌آموزانی که واکسن زدهاند، میتوانند در مدارس حاضر شوند اما دانش‌آموزانی که واکسن تزریق نکرده‌اند، باید هر دو هفته یک‌بار جواب آزمایش پی‌سی‌آر منفی خود را به مدرسه ارائه کنند.
اما مدیران وزارت آموزش و پرورش رویکرد دیگری را دنبال می‌کنند.
نظر همکاران ما در وزارت آموزش و پرورش خلاف دستورالعمل ماست. آنها اعتقاد دارند عملی کردن این دستورالعمل سخت است، چراکه هر دو هفته یک بار دانش‌آموزان برای انجام آزمایش باید هزینه کنند و این برای دانش‌آموزان پرهزینه است. حرف آنها درست است. موضوع این است که رئیس‌جمهور در یکی از جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح کردند برای افرادی که به تزریق واکسن تمایل ندارند، راهکار جایگزینی برای مقابله با کرونا در نظر بگیریم. راهکار علمی از نظر ما این است که هر دو هفته یک بار آزمایش پی‌سی‌آر انجام و مشخص شود فردی که واکسن تزریق نکرده است، مبتلا نیست.
اما گویا این پیشنهاد شما هم مورد توجه وزارت آموزش و پرورش قرار نگرفت.
بحث این است که اگر سامانه مراقبت در آموزش و پرورش ایجاد شود،دیگر حتی لازم نیست دانشآموزی آزمایش پی‌سی‌آر دهد. راه‌اندازی این سامانه اما محقق نشد و بعد هم امیکرون وارد کشور شد. ما نگران افزایش بیماری به واسطه حضور در تجمعات هستیم. به این نکته هم توجه داشته باشید که وزیر آموزش و پرورش درباره امتحانات حضوری تأکید کرد همراه داشتن کارت واکسیناسیون اجباری نیست و درباره برگزاری کلاسهای حضوری چیزی نگفت. با وجود این، ما خواهش کردیم آن دانش‌آموزانی که واکسن تزریق نکرده‌اند در یک محیط دیگر و جدا از دیگر دانش‌آموزان امتحان بدهند.
این اتفاق سردرگمی والدین و دانش‌آموزان را به همراه دارد. در حال حاضر نظر وزارت بهداشت و درمان حجت است یا نظر آموزش و پرورش؟
وزارت بهداشت و درمان تنها استانداردها را اعلام می‌کند، مانند سازمان آتشنشانی که استانداردهای ایمنی را مطرح می‌کند.
موضوع تنها به کلاسهای درس خلاصه نمیشود، دستورالعمل‌های شما از سوی اصناف دیگر هم رعایت نمیشود.
بله. ما دستورالعمل‌هایی به تالارها، سینماها و دیگر اصناف ابلاغ می‌کنیم و میگوییم که باید چه پروتکلهایی را رعایت کنند اما ما نباید ببینیم که آنها به این استانداردها تا چه میزانی عمل می‌کنند. ما فقط دستورالعمل‌هایی را که باعث حفظ سلامت دانش‌آموزان و مردم می‌شود، به ارگانهای متفاوت تقدیم می‌کنیم.
تدابیری که منجر به اجرای این دستورالعمل‌ها می‌شود، توسط ارگانها و دستگاهها باید اجرایی شود. آنها تصمیم می‌گیرند با افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، چه کار کنند؟ دستگاهها و ارگانها حتما تدابیری اندیشیدهاند.
ما آنچه را که باید اجرا شود، اعلام کرده‌ایم و حتی راهکارهای جایگزین را هم ارائه داده‌ایم. اما این‌که دستورالعمل‌ها چطور اجرا می‌شود، مهم است. ما فقط دستورالعمل تهیه می‌کنیم، چراکه بخش اجرایی‌نیستیم.
اما دستورالعمل‌های شما باید ضمانت اجرا داشته باشد.
اگر سامانه امید به طور کامل اجرا شود و کارت واکسیناسیون همه شهروندان در این سامانه بارگذاری شود، ما دیگر نیازی به انجام آزمایش پی‌سی‌آر افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند، نداریم. به این ترتیب مسوول اجرای طرحها تعیین می‌شود. مثلا در مدارس مسوول اجرای طرح، مدیر مدرسه می‌شود و ناظر او هم وزارت آموزش و پرورش است. درباره اصناف و حوزههای دیگر هم به این شکل است. نظارت بر عملکرد تالارها و رستورانها نیز با اصناف است. بر باشگاهها نیز باید توسط معاونت تربیت بدنی نظارت شود. در ناوگان حمل و نقل عمومی نیز این مهم باید از سوی شهرداری صورت بگیرد.
اما شما ناظر عالی هستید و باید به چگونگی اجرای پروتکل‌ها نظارت کنید.
بله ما ناظر عالی هستیم و نظارت هم می‌کنیم. زمانی که نیاز باشد، برخورد هم انجام میدهیم. اما این‌که چرا دستورالعمل ما اجرا نمیشود را ما نباید جواب بدهیم.
بنابراین در چنین شرایطی باید منتظر طغیان پیک ششم باشیم.
متاسفانه همین‌طور است. ما دستورالعمل‌ها را برای پیشگیری از چنین شرایطی تهیه می‌کنیم. اما زمانی این پروتکل‌ها تاثیرگذار خواهد بود که به آنها توجه شود. به عبارت دیگر ما مداخلات پیش از وقوع واقعه را باید انجام دهیم. لازم به یادآوری است که اجرای پروتکل‌ها سخت نیست.
مثلا در مدرسه دست‌کم 70 درصد دانش‌آموزان واکسینه شدهاند. درواقع به شکلی برای اندک افراد باقیمانده که واکسن تزریق نکرده‌اند، میتوان برنامهریزی کرد. به بیان دیگر ما پروتکل‌ها را سختگیرانه تدوین نکرده‌ایم و دستورالعمل‌ها به شکلی بوده که ضمانت اجرا داشته باشند. اما توجه لازم برای اجرای این پروتکل‌ها وجود ندارد.
با درنظر گرفتن این بی‌توجهی‌ها، چقدر به پیک ششم کرونا نزدیک هستیم؟
اگر به پروتکل‌ها بی‌توجهی شود، پیک بعدی کرونا شکل می‌گیرد. فراموش نکنیم که در بیش از 120 کشور جهان، سویه جدید شناسایی شده است. دستورالعمل‌های وزارت بهداشت با هدف پیشگیری از طغیان کرونا تهیه می‌شود. رعایت این دستورالعمل‌ها دغدغه ما نیز هست اما راهکاری برای اجرای دستورالعمل‌ها در همه حوزهها نداریم.
اگر همه ارگانها و سازمان‌ها دست به دست هم دهند و دستورالعمل‌های وزارت بهداشت را رعایت کنند، مشکل حل می‌شود. دغدغه ستاد ملی مقابله با کرونا سلامت مردم است. به همین دلیل است که در شرایط سخت اقتصادی امروز دولت هزینه واکسن را تهیه می‌کند.
این روزها همه میدانند که اثر تزریق دوز سوم و رعایت پروتکل‌ها برای ایمنی جمعی و جلوگیری از بروز پیک ششم در کشور زیاد است.
طرح محدودیت‌های هوشمند تکمیل می‌شود
تا آخر ماه قرار است محدودیت‌های هوشمند کرونا سفت و سخت اجرا شود، تاکنون سه فاز از طرح محدودیت هوشمند کرونا در کشور اجرا شده است. این طرح در ادارات، حمل‌ونقل عمومی و نیز اصناف اجرا می‌شود. اما انتقادهای زیادی به اجرای این طرح وارد است. به نظر حیدری اما اجرای طرح محدودیت هوشمند کرونا کار بزرگ و ارزشمندی است. او تاکید می‌کند که دبیر اجرای طرح وزارت کشور است و به‌زودی هم سامانه امید راه‌اندازی و فازهای دیگر طرح نیز به مرحله اجرا می‌رسد. معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان توضیح می‌دهد: «برای اجرای طرح محدودیت‌های هوشمند تلاشهای زیادی انجام گرفته و زیرساختهای اجرای آن نیز فراهم شده است.» حیدری معتقد است اجرای این طرح ارزش زیادی دارد و زمانبر است، چراکه وارد کردن اطلاعات همه بخشها ازجمله شهروندان، اصناف، ادارات، حمل‌ونقل و موارد دیگر مدت‌زمان زیادی را میطلبد. موضوع اما این است که مدیریت این سامانه برعهده وزارت کشور است و درحال‌حاضر وزارت بهداشت‌ودرمان در آن نقشی ندارد. هرچند که حیدری تاکید می‌کند به‌زودی امکان رصد در سامانه هم به وزارت بهداشت‌ودرمان داده می‌شود تا این وزارتخانه به‌عنوان ناظر کل شاهد اجرای درست طرح محدودیت‌های هوشمند باشد. معاون بهداشت وزارت بهداشت‌ودرمان دراین‌باره می‌گوید: «وزارت کشور درگیر اجرای فازهای 4 و 5 محدودیت‌های هوشمند کرونا در کشور است و هنوز امکان دسترسی وزارت بهداشت و درمان را به سامانه اجرای این طرح مهیا نکرده است اما به‌زودی این مهم اتفاق میافتد.»
