سفیر پیشین ایران در روسیه در گفت‌وگو با جام‌جم عنوان کرد:
فرصت‌های طلایی برای بسط روابط در انتظار تهران و مسکو
روز چهارشنبه سیدابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم به دعوت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به مسکو سفر کرد. از مدت‌ها پیش که مقامات و دست‌اندرکاران اجرایی دو کشور در پی تهیه مقدمات سفر بودند، کارشناسان سیاسی داخلی و خارجی به تحلیل روابط ایران و روسیه پرداختند. در یک موضعگیری رسمی، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت با اشاره به سفر رئیس‌جمهور به روسیه اعلام کرد محور جلسات و مباحث رؤسای‌جمهور دو کشور، توسعه صادرات به روسیه و تقویت ارتباطات تجاری و اقتصادی خواهد بود. واقعیت این است به‌رغم ظرفیت‌های موجود میان دو کشور، حجم روابط تجاری ایران و روسیه کمتر از دو میلیارد دلار است، در حالی که به گفته کارشناسان، میزان قراردادهای تجاری میان دو کشور که به مرحله امضا رسیده به بیش از 25میلیارد دلار می‌رسد. بنابراین می‌توان امید داشت در صورت موفقیت‌آمیز بودن این سفر و عزم دو کشور برای بسط روابط تجاری، حجم مبادلات بازرگانی تهران و مسکو به بالاترین سطح خود برسد. غلامرضا انصاری، مشاور وزیر خارجه و همچنین سفیر پیشین جمهوری اسلامی در روسیه طی سال‌های 1384 تا 1387 در گفت‌وگو با جام‌جم، سفر رئیس‌جمهور به مسکو را فرصت طلایی برای بسط روابط میان این دو همسایه مهم منطقه در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، تجاری، بانکی، کشاورزی و کشت فراسرزمینی، حمل‌ونقل انرژی و تقویت بخش‌های گردشگری دانست.
به طور قطع سفر آقای رئیس‌جمهور به روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است. روابط ما با همسایه شمالی به قدمت چند قرن است. بنابراین انتظار می‌رود طبیعی‌ترین ارتباط را باید با کشورهای همسایه داشته باشیم و روسیه مهم‌ترین همسایه ماست و می‌توانیم ارتباط گسترده‌ای را در حوزه اقتصادی و به‌ویژه در حوزه‌هایی مثل حمل‌ونقل و انرژی داشته باشیم. از سویی فارغ از روابط بازرگانی و اقتصادی در بسیاری از تحولات استراتژیک منطقه مثل مسائلی که در سوریه رخ داد، کنار هم بودیم و با هم در این زمینه تشریک مساعی داشتیم. بنابراین سفر آقای رئیسی به مسکو می‌تواند تحکیم‌کننده همه این ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های میان دو کشور و رشد و توسعه آنها باشد.
تهران و مسکو چه توانمندی‌هایی در حوزه بازرگانی و تجاری دارند که بسط روابطشان در این حوزه می‌تواند موجبات رشد و توسعه اقتصادی دو کشور را فراهم آورد؟
یکی از بزرگ‌ترین ظرفیت‌های میان ما و روسیه در حوزه انرژی‌هایی مثل برق و حمل‌ونقل آن است. همچنین روسیه در حوزه تجهیزات نفتی هم برای فعالیت مهندسی از ظرفیت‌های بالایی برخوردار است. این کشور جزو کشورهای ثروتمند محسوب می‌شود که ذخایر معدنی بسیار بالایی دارد و می‌تواند در بخش فاینانس کردن پروژه‌ها به ایران کمک کند و علاوه بر این در این پژوه‌ها می‌تواند مشارکت داشته باشد. در حوزه نیروگاه، روس‌ها از توانمندی و سرمایه خوبی برخوردارند و ایران می‌تواند از این پتانسیل‌ها در حوزه نیروگاهی استفاده کند. علاوه بر این، یکی از سیاست‌های ایران در بخش داخلی و محیط‌زیست حفظ جنگل‌هاست و یکی از سیاست‌هایی که بین ما و روسیه می‌تواند مطرح باشد، استفاده از منابع بسیار گسترده چوب در این کشور است. همچنین در زمینه کشت فراسرزمینی هم روسیه از ظرفیت‌هایی بسیار خوبی برخوردار است. ما نیازمندی‌های گسترده‌ای در حوزه محصولات کشاورزی و کشت آن داریم. در این زمان می‌توانیم از زمین‌های بسیار مرغوب روسیه، هم در حوزه جنگل و هم در حوزه کشاورزی به عنوان کشت فراسرزمینی استفاده کنیم.
طبعا تحولات مرتبط با موضوع آسیای میانه و قفقاز در عرصه سیاست خارجی برای تهران و مسکو از اهمیت بالایی برخوردار است. دو کشور چگونه می‌توانند شرایط را به نفع خود و کشورهای این حوزه مدیریت کنند؟
ایران و روسیه در حوزه آسیای میانه می‌توانند کارهای مشترک زیادی انجام دهند. این مشارکت حتی می‌تواند با حضور کشورهای ثالت از بسط و توسعه بیشتری برخوردار باشد. شواهد نشان می‌دهد هندی‌ها به بسط روابط با کشورهای آسیای میانه بسیار علاقه‌مندند و روس‌ها هم به گسترش روابط هند با کشورهای این حوزه ابراز تمایل کرده‌اند. بنابراین میان ایران و هند و کشورهای آسیای میانه می‌تواند تشریک مساعی خوبی صورت گیرد. از سویی دیگر، با توجه به تحولات افغانستان، نشانه‌های فراوانی از علاقه و تمایل هندی‌ها و افغان‌ها و دیگر بازیگران منطقه‌ای برای بسط روابط و تعاملات چند جانبه وجود دارد. پس این مساله هم می‌تواند به عنوان یکی از ظرفیت‌های میان ایران و روسیه شناخته شود. در حوزه قفقاز هم روسیه توانمندی‌های زیادی دارد و از طرف دیگر، این حوزه هم در عرصه سیاست خارجی برای ما اهمیت زیادی دارد. ما می‌توانیم با مشارکت روسیه و کشورهای منطقه قفقاز پروژه‌های بزرگی را در حوزه حمل‌ونقل و انرژی اجرا کنیم. البته در این منطقه ما باید در بخش انتقال انرژی در حوزه‌های روسیه، دریای سیاه و ترکیه کار کنیم. ما در حوزه دریای خزر هم از ظرفیت‌هایی خوبی برخورداریم و می‌توانیم از این ظرفیت‌ها در بخش حمل‌ونقل و تجارت استفاده کنیم.
فعال کردن کریدور شمال و جنوب در کنار توسعه اقتصادی برای ایران و روسیه، اهمیت بالایی برای دیگر کشورهای منطقه از جمله چین و هند دارد. برای فعال‌سازی این موقعیت چه می‌توان کرد؟
اگر این کریدور فعال شود قطعا تجارت را برای کشورهای آسیای جنوب شرقی و هند بسیار کم هزینه‌تر خواهد کرد و این کشورها می‌توانند بسط روابط تجاری خود را با شمال اروپا از طریق ایران انجام دهند و در صورت تقویت این کریدور، مسیر تجاری ایران برای کشورهایی آسیای جنوب شرقی، هند و... به نسبت دریای سرخ و باب‌المندب و کانال سرخ بسیار کم هزینه‌تر خواهد بود و اگر این اتفاق بیفتد یکی از فرصت‌های طلایی میان ایران و روسیه خواهد بود.
یکی از مشکلات میان دو کشور مساله روابط بانکی است و می‌دانیم تهران و مسکو تحت تحریم آمریکا قرار دارند. چگونه می‌توان این نوع تعاملات را به نفع دو کشور افزایش داد؟
در حوزه بانکی، روس‌ها تمامی تلاش خود را به‌کار می‌برند تا خود را از سلطه دلار رها کنند و در پی آن هستند که بتوانند ارز ملی خودشان را در تجارت خارجی بیشتر جا بیندازند. این مساله البته همان چیزی است که جمهوری اسلامی ایران هم در پی آن است. بنابراین در حوزه بانکی هم با توجه به فشارهایی که روی دو کشور وجود و ظرفیت‌هایی که ایران و روسیه دارند می‌توانیم پارتنرهای خوبی برای هم باشیم.
موضوعات فرهنگی هم می‌تواند به عنوان زمینه‌های گسترش روابط میان ایران و روسیه مورد توجه قرار گیرد؟
واقعیت آن است که تروریسم و گردشگری از ظرفیت‌های بسیار خوبی میان ایران و روسیه است و به اعتقاد من روسیه یکی از زیباترین کشورهای دنیاست، بنابراین تشویق ایرانی‌ها برای بازدید از روسیه و همچنین میزبانی گردشگران روس‌ها در مناطق آزاد ایران بسیار فرصت خوبی است و باید بیشتر به آن بها داد.
