منهای صـــــــــــلح

جنگ دونباس در شرق اوکراین آغاز شد

منهای صـــــــــــلح

 به‌رغم برخی پیشرفت‌های نسبی حاصل شده طی هفته‌های گذشته و در جریان مذاکرات مستقیم مقامات روسی و اوکراینی، طرفین نتوانسته‌اند بر سر یک آتش‌بس موقت یا دائم در میدان جنگ به توافق برسند. در چنین شرایطی، آغاز جنگ در منطقه دونباس، مختصات جنگ و متعلقات آن را پیچیده‌تر خواهد کرد.  هفتمین هفته جنگ اوکراین در حالی در جریان است که حملات سنگین نیروهای روسیه به شهر ماریوپول واقع در جنوب شرق این کشور با هدف کنترل بر آن، همچنان ادامه دارد و بیم آن می‌رود که این حملات، تلفات سنگینی در طرف اوکراینی‌ها بر جا گذاشته باشد. تشدید درگیری‌ها و تیراندازی‌های بی‌وقفه نیروهای روسیه همچنین باعث شد هیچ کریدور بشردوستانه‌ای در این روز برای تخلیه غیرنظامیان از شرق اوکراین باز نشود. در این روز علاوه بر ماریوپول، هفت منطقه دیگر اوکراین نیز زیر حملات سنگین نیروهای روسیه بودند و به گفته ایرینا ورشچوک، معاون نخست‌وزیر اوکراین، تلاش‌ها برای مذاکره با طرف‌های روسی درباره برقراری آتش‌بس موقت با هدف فراهم‌آوری فرصتی به منظور تخلیه غیرنظامیان از مناطق درگیری بی‌نتیجه بوده است.

آغاز نبرد در شرق اوکراین
نظامیان روسیه از زمان عقب‌نشینی از اطراف کی‌یف، پایتخت اوکراین روی نبرد در شرق این کشور متمرکز شده‌اند. رئیس‌جمهور اوکراین دوشنبه شب از آغاز عملیات تهاجمی روسیه در شرق کشورش سخن گفت. کنترل بخشی از شرق اوکراین در اختیار جدایی‌طلبان هوادار روسیه است. درگیری‌های مرگبار در شرق اوکراین افزایش یافته است. رئیس‌جمهور اوکراین بیان کرد: «می‌توانیم اعلام کنیم نظامیان روسیه، نبرد دونباس را ـــ که از مدت‌ها پیش خود را برای آن آماده می‌کردند ـــ آغاز کردند.»
ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه می‌گوید یک انبار بزرگ از تسلیحات خارجی که اخیرا به اوکراین تحویل داده شده از سوی نیروهای ارتش روسیه در نزدیکی شهر لویو منهدم شده است. بر اساس گزارش یورونیوز، این مقام ارشد ارتش روسیه گفت هواپیماهای روسی یک مرکز لجستیکی بزرگ اوکراین را نابود کردند که در شش روز گذشته از سوی ایالات متحده و کشورهای اروپایی تجهیز شده بود.
خبری از صلح نیست
گرچه در جریان مذاکرات دوجانبه میان مقامات روسی و اوکراینی در استانبول، پیشرفت‌هایی در مسیر رسیدن به صلح ایجاد شد اما مداخله ناتو و به‌خصوص دو کشور آمریکا و انگلیس در حمایت از تشدید تنش‌ها در اوکراین منجر به پیچیده‌تر شدن اوضاع شده است.
مارتین گریفیتس، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه می‌گوید فعلا چشم‌اندازی در خصوص برقراری آتش‌بس در اوکراین وجود ندارد. او البته ابراز امیدواری کرد هفته‌های آینده و بسته به چگونگی ادامه جنگ، مذاکرات صلح به نتایج مثبتی بینجامد. او در گفت‌وگو با خبرنگاران در مقر سازمان ملل در نیویورک همچنین اعلام کرد قصد دارد اواخر این هفته به ترکیه برود و با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور در خصوص برگزاری دور جدید مذاکرات میان وزرای خارجه اوکراین و روسیه دیدار کند. گریفیتس همچنین تاکید کرد در این دیدار تلاش خواهد کرد راه‌هایی را که سازمان ملل می‌تواند در روند برقراری صلح در اوکراین به کار بندد، شناسایی کند. او همچنین ابراز امیدواری کرد آنکارا بتواند میزبان یک گروه تماس بشردوستانه باشد تا از آن طریق بتوان در خصوص کمک‌های بشردوستانه مذاکرات جدی‌تری صورت گیرد.
دوری از ناتو؛ تنها راه پایان جنگ
تنها راه پایان جنگ در اوکراین، فاصله‌گیری کی‌یف از ناتو و حضور در مذاکرات مستقیم با روسیه به عنوان کشوری مستقل خواهد بود. همان‌گونه که اشاره شد، بخش مهمی از ناکامی‌های جاری در مذاکرات مقامات روسی و اوکراینی ناشی از مداخله غیرمستقیم واشنگتن و لندن در این آوردگاه است. فراتر از آن، طی روزهای اخیر مقامات آمریکایی و انگلیسی با افزایش حجم حمایت‌های نظامی خود از اوکراین و حتی آموزش بخشی از نظامیان این کشور، اقدامات تحریک‌کننده بیشتری را با هدف طولانی‌تر شدن جنگ صورت داده‌اند.
نقش لندن و واشنگتن در شکست مذاکرات صلح
استدلال مقامات آمریکایی و انگلیسی این است که با فرسایشی شدن جنگ، می‌توان روسیه را وادار به عقب‌نشینی کامل از اوکراین و حتی موافقت اجباری با عضویت این کشور در ناتو کرد. با این حال رویکرد مقامات روسی چنین چیزی را نشان نمی دهد. از سال 2004میلادی ( زمان وقوع انقلاب نارنجی) تاکنون، سران ناتو بارها به غربگرایان کی‌یف وعده پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی را داده بودند. حتی سال 2014 میلادی نیز دولت یانوکویچ در اوکراین با دخالت غرب سرنگون شد تا به اصطلاح، مسیر پیوستن این کشور به ناتو هموار شود. امروز اوکراینی‌ها بیش از هر زمان دیگری درک کرده‌اند که از آنها به مثابه یک طعمه استراتژیک استفاده شده و اساسا ثبات سیاسی و قدرت نظامی در کی‌یف، موضوعیتی برای اعضای ناتو ندارد.
بدترین انتخاب اوکراین
اوکراین به صورت کاملا خودخواسته و در حالی که هشدارهای مختلف در خصوص بازی نکردن در زمین غرب را نادیده انگاشته بود، به خاکریز میدان جنگ ناتو و روسیه تبدیل شد. اکنون اوکراین نه عضو ناتو و نه عضو اتحادیه اروپاست. حتی اگر همین لحظه جنگ پایان یابد و مسکو و کی‌یف با یکدیگر به توافقی پایدار
(در خصوص آتش‌بس دائم) دست پیدا کنند، اوکراین باید تا سال‌ها با عواقب و تبعات اقتصادی، سیاسی و راهبردی ناشی از وقوع جنگ دست و پنجه نرم کند. سوال اصلی اینجاست اوکراینی‌ها پس از سال ها بازی در زمین غرب به چه نتیجه‌ای دست یافته‌اند؟ عضویت در ناتو یا اتحادیه اروپا؟باید گفت هیچ‌کدام! در هر حال با اتفاقاتی که در لوهانسک و دونتسک( منطقه دونباس) در حال رخ دادن است فعلا تا حدود زیادی چشم‌انداز صلح موقت یا دائم در اوکراین از بین رفته است.