
ضرورت استفاده از فناوری برای آشناکردن جهان با داراییهای فرهنگی ایران
قدر مشترکاتمان را بدانیم
در سالیان اخیر رویدادهای جمعی جهانی بیشماری برگزار میشود که علاوه بر برآورده کردن اهداف برگزارکنندگان این رویدادها، آثار اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی درخور و شایستهای را نیز به یادگار میگذارند. ایران اسلامی صاحب داراییهای ارزشمند معنوی و مادی بسیاری است که ریشه در فرهنگ و تمدن موروثی و ارزشمندی دارد که در بین اقوام ایرانی مورد توجه بوده و به گواه تاریخ وجه مشترک ارتباط بین ایرانیان و مردم جهان نیز بودهاست. آیینها و سنتهای اقوام ایرانی و اماکن تاریخی ـ مذهبی و متنوع موجود در پهنه جغرافیای ایران اسلامی، از جمله داراییهای ارزشمند ایران اسلامی است که ریشه در هنر و فرهنگ این سرزمین دارد.
در نگاه فراملی نیز میتوان به این موضوع اعتقاد داشت که باوجود تفاوت و تنوع صورتهای هنری و اقوام و ملل، هنر همواره در طول تاریخ جلوهگر اندیشه، تفکر ناب و عرصه نمایش و احساس ظریف و باریک بین انسان بوده و انسان در مسیر این تلاش به زبانی جهانی، دست یافتهاست که در بیتوجهی تمام به مرزهای جغرافیایی؛ تمدنها و فرهنگهای گوناگون با انسانهای دیگر ارتباط برقرار کرده و حیطه تاثیر خود را تا اعماق تاریخ نفوذ دادهاست. براساس تغییرات اجتماعی ـ فناورانه دنیای معاصر، خانگیشدن فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی سبب شدهاست تا ایده همزیستی انسان و فناوری در ابعادی از سطوح شناختی تا کنشی تسهیل شود.
ترکیب عاملیت فردی و فناوری
در این میان، عاملان اجتماعی نوجوان از سطح انطباقپذیری بیشتری با فناوریهای جدید در بعد کنشهای روزمره برخوردارند؛ تا جایی که تشدید وابستگی به فناوریهای به روز، زمینه ادغام عاملیت انسان و فناوری را فراهم میآورد. فرهنگ، که مجموعهای از باورها، ارزشها، هنجارها و نمادهاست، امروزه مورد توجه است تا به هر شیوهای بر ادبیات گفتمانی جهان امروز تسلط یابند و برای دسترسی به اهداف خود از تمام شگردهای موجود استفاده کنند.
یکی از ابزار اشاعه فرهنگها، فناوریها هستند که در دنیای کنونی نقشی مهم در انتقال فرهنگی و در برخی موارد تهاجم فرهنگی دارند. استعمار غرب، نیز مانند دهههای گذشته به دنبال گسترش سلطه خود از راه مرزهای جغرافیایی، نظامی و اقتصادی نیست بلکه از طریق تغییر سبک زندگی، افکار و باورهای افراد در جوامع مختلف در بستر فضاهای ارتباطی سعی دارد تا هویتهای جدیدی متأثر از مؤلفههای فرهنگ غرب به وجود آورد. بنابراین رویکرد نوین استعمار به عرصههایی مانند سیاست، اقتصاد و فرهنگ تغییر یافتهاست. از دیگر سو هنر در نزد مکاتب انسانساز و ادیان الهی از چنان منزلت و جایگاهی برخوردار بودهاست و به گواهی تاریخ و آثار فاخر و ارزشمندی که در سالیان گذشته آذینبخش معتبرترین موزههای جهان شده همواره مورد توجه و حمایت ویژه نخبگان هر دوره و عموم مردم قرار داشتهاست. آثاری است که آذینبخش اماکن مذهبی و دیگر مکانهای مهم بوده و اغلب تا محوریترین مناسک و آیینهای مقدس در ادیان مختلف و به طور خاص در ادیان توحیدی پیش رفتهاست و در این عرصهها جلوهگری میکند. نقاشی در هنر مسیحیت و خوشنویسی و نقوش تزئینی در هنر مسلمانان شاید از بدیهیترین مصادیق این مدعا به شمار آیند. از این روست که شاید بتوان این دسته از آثار هنری را در جرگه هنرهای دینی به شمار آورد. آثاری که از یک منظر و از رهگذر عینیت و تجسم بخشیدن به باورها و تعالیم ادیان الهی درصدد استحکام ارتباط معنوی بین مخلوق و خالق برآمده و از منظری دیگر منویات ذهنی شکل گرفته هنرمند از آن تعالیم یا باورها را به تصویر کشیدهاست. این ظرفیت در ایران به طور شفاف وجود دارد و میتواند زمینهساز اتقافات مهم و تاثیرگذاری در دنیای بیاخلاقی و به ظاهر فرهنگی امروز جهان قرار گیرد. به شرط آن که متولیان حوزه فرهنگ، هنر و رسانه به داراییهای ارزشمند موروثی ایران اسلامی با نگاه جهانی و تلاشی جهادی در معرفی این آثار با زبان هنر و با بهرهمندی از ظرفیت رسانههای موجود و پیشرفتهای جهانی تلاش کنند تا دشمنان این مرز و بوم نتوانند برای تغییرات فرهنگی ـ نسلی و با توجه به تفاوت هویتهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مخاطبان توفیقی پیدا کنند.
مهدی توکلیان - عکاس و روزنامهنگار
ترکیب عاملیت فردی و فناوری
در این میان، عاملان اجتماعی نوجوان از سطح انطباقپذیری بیشتری با فناوریهای جدید در بعد کنشهای روزمره برخوردارند؛ تا جایی که تشدید وابستگی به فناوریهای به روز، زمینه ادغام عاملیت انسان و فناوری را فراهم میآورد. فرهنگ، که مجموعهای از باورها، ارزشها، هنجارها و نمادهاست، امروزه مورد توجه است تا به هر شیوهای بر ادبیات گفتمانی جهان امروز تسلط یابند و برای دسترسی به اهداف خود از تمام شگردهای موجود استفاده کنند.
یکی از ابزار اشاعه فرهنگها، فناوریها هستند که در دنیای کنونی نقشی مهم در انتقال فرهنگی و در برخی موارد تهاجم فرهنگی دارند. استعمار غرب، نیز مانند دهههای گذشته به دنبال گسترش سلطه خود از راه مرزهای جغرافیایی، نظامی و اقتصادی نیست بلکه از طریق تغییر سبک زندگی، افکار و باورهای افراد در جوامع مختلف در بستر فضاهای ارتباطی سعی دارد تا هویتهای جدیدی متأثر از مؤلفههای فرهنگ غرب به وجود آورد. بنابراین رویکرد نوین استعمار به عرصههایی مانند سیاست، اقتصاد و فرهنگ تغییر یافتهاست. از دیگر سو هنر در نزد مکاتب انسانساز و ادیان الهی از چنان منزلت و جایگاهی برخوردار بودهاست و به گواهی تاریخ و آثار فاخر و ارزشمندی که در سالیان گذشته آذینبخش معتبرترین موزههای جهان شده همواره مورد توجه و حمایت ویژه نخبگان هر دوره و عموم مردم قرار داشتهاست. آثاری است که آذینبخش اماکن مذهبی و دیگر مکانهای مهم بوده و اغلب تا محوریترین مناسک و آیینهای مقدس در ادیان مختلف و به طور خاص در ادیان توحیدی پیش رفتهاست و در این عرصهها جلوهگری میکند. نقاشی در هنر مسیحیت و خوشنویسی و نقوش تزئینی در هنر مسلمانان شاید از بدیهیترین مصادیق این مدعا به شمار آیند. از این روست که شاید بتوان این دسته از آثار هنری را در جرگه هنرهای دینی به شمار آورد. آثاری که از یک منظر و از رهگذر عینیت و تجسم بخشیدن به باورها و تعالیم ادیان الهی درصدد استحکام ارتباط معنوی بین مخلوق و خالق برآمده و از منظری دیگر منویات ذهنی شکل گرفته هنرمند از آن تعالیم یا باورها را به تصویر کشیدهاست. این ظرفیت در ایران به طور شفاف وجود دارد و میتواند زمینهساز اتقافات مهم و تاثیرگذاری در دنیای بیاخلاقی و به ظاهر فرهنگی امروز جهان قرار گیرد. به شرط آن که متولیان حوزه فرهنگ، هنر و رسانه به داراییهای ارزشمند موروثی ایران اسلامی با نگاه جهانی و تلاشی جهادی در معرفی این آثار با زبان هنر و با بهرهمندی از ظرفیت رسانههای موجود و پیشرفتهای جهانی تلاش کنند تا دشمنان این مرز و بوم نتوانند برای تغییرات فرهنگی ـ نسلی و با توجه به تفاوت هویتهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی مخاطبان توفیقی پیدا کنند.
مهدی توکلیان - عکاس و روزنامهنگار
تیتر خبرها