بررسی خلأ قانونی سگگردانی در گفتوگو با کارشناسان
دنیا به سگ گردانی آزادباش نداده است!
حالا در پارکها هم نمیتوان رفتوآمد کرد؛ حتی اگر نیروی انتظامی ورود سگها به پارکها را ممنوع اعلام کرده باشد اما بازهم حجم زیادی از مدفوع سگها و گربهها در فضای سبز دیده میشود. ضایعاتی که میتواند سلامت کودکان و مردم را به خطر بیندازد. در آپارتمانها هم بسیاری از همسایهها از داشتن حیوانات خانگی ناراضی هستند. آنها از اینکه همسایهشان حیوان خانگی دارد و همیشه صدای پارس و سروصدای حیوانشان بلند است یا اینکه نه، ضایعات حیوانات در آسانسور، راهپله، پشتبام و مکانهای عمومی به چشم میآید ناراضیاند. شاید به همین دلیل است که تعداد پروندههای قضایی با موضوع شکایت از همسایگان یا حمله حیوانات این روزها در حال افزایش است. مسألهای که بیش از هر چیز یک نکته را گوشزد میکند و آن تعریف وظایف قانونی و شهروندی برای افرادی است که حیوانخانگی دارند. در همه کشورهای دنیا حتی در کشورهای حاشیه خلیجفارس قوانین سختگیرانهای برای صاحبان حیوانات وجود دارد. در ایران اما خلأ قانونی امنیت، سلامت و روان مردم را نشانه رفته است.
نژادهایی ازجمله بولداگ شارپی و پیتبول در این کشورها اجازه ورود ندارند و اگر سگی از این نژاد وارد این کشور شود صاحب حیوان به سه سال حبس و معادل پول کشورمان حدود 100میلیون تومان جریمه میشود. نگهداری نژادهای مجاز باید با مجوز اداره دام، شهرداری و وزارت محیطزیست انجام شود. افرادی که در اماکن عمومی امارات اقدام به سگگردانی کنند یا بدون قلاده و زنجیر این کار را انجام دهند، به شش ماه حبس یا جریمه نقدی 100هزار تا 500هزار ریال امارات (حدود ۵۰۰میلیون تومان) و مصادره سگ محکوم میشوند. در انگلستان مسؤولیت رفتار یک سگ در اماکن عمومی به عهده صاحب اوست. استفاده از قلاده برای کنترل سگ در انگلیس تاکید شده است. کودکان اجازه سگگردانی در اماکن عمومی ندارند. در ایرلند شمالی صاحب سگی که رفتار خطرناک دارد تحت پیگرد قانونی قرار میگیرد.
سختگیری در خانه
قوانین نگهداری سگها در خانه سختگیرانهتر است. در امارات اگر صاحب سگی مستاجر باشد باید از صاحبخانهاش مجوز مکتوب داشته باشد. مجوزگرفتن ارزان نیست، چراکه هزینههای ساختمان و بیمه هم متناسب با آن افزایش پیدا میکند. قوانین برای جمعآوری فضولات حیوانی سختگیرانهتر هم هست. در انگلستان صاحب سگ موظف به پاککردن فضولاتش در اماکن عمومی است. بهدلیل بیماریزا بودن فضولات سگ ازجمله شیوع توکسوکارا کنیس (نوعی کرم و انگل شایع در روده سگها) لازم است که در اماکن عمومی سگ را با کیسههای مخصوص گرداند تا فضولاتشان در آن جمع شود. براساس قوانین این کشور، اگر یک سگ مکان عمومی را آلوده کند، صاحب آن 80 پوند جریمه خواهد شد و درصورت امتناع از پرداخت جریمه، مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت. در برخی شهرهای آمریکا، ازجمله پورتلند، قوانین سفتوسختی برای نگهداری و سگ گردانی در اماکن عمومی وجود دارد. در این شهرها استفاده از قلاده و همچنین کیسه جمعآوری فضولات در زمان سگگردانی الزامی است.
وقتی قانونی نداریم
آرش دولتشاهی، وکیل پایه یک دادگستری به جامجم میگوید قانون مشخصی در رابطه با نگهداری حیوانات خانگی وجود ندارد. در ماده 3آییننامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها آمده است که همه شرکای یک ساختمان مجازند از فضای مشترک ساختمان استفاده کنند اما اگر نگهداری حیوانات باعث آزار همسایگان شود میتوانند از صاحب حیوانخانگی شکایت کنند.
در قانون دیگری که به بهداشت عمومی اشاره دارد، درصورتیکه فضولات حیوانی در فضای عمومی سلامت جامعه را به خطر بیندازد باید با او برخورد شود. دولتشاهی تاکید میکند که همه این قوانین کلی است و هیچکدام از آنها بهصورت جزئی نمیگویند فردی که سگگردانی میکند و آزار و اذیتی دارد یا بهداشتعمومی را به خطر میاندازند باید چگونه با او برخورد شود.
علی نجفیتوانا، حقوقدان نیز به ما میگوید که باید قانون مشخصی برای نگهداری حیوانات تعریف شود. او توضیح میدهد که قانون مشخصی برای نگهداری از حیوانات نیست، ولی قوانینی وجود دارد که براساس آنها حیواناتخانگی نباید مزاحمتی برای همسایهها ایجاد کنند. قانون به نگهداری حیواناتخانگی در همین حد پرداخته است.
پشت درهای بسته تصویب
11سال پیش در اردیبهشتماه 1390 مسأله برخورد با سگگردانی به مجلس شورای اسلامی مطرح شد. آن زمان نمایندگان مجلس به دنبال طرحی برای ممنوعیت داشتن سگ و حتی جریمه صاحبان این حیوان بودند. این طرح اما به جایی نرسید. سال 98 کارگروه فرهنگوهنر رسانه جلسهای تشکیل داد که بازهم به سرانجام نرسید. بعد اما شورای شهر تهران طرحی با فوریت جداسازی محل بازی کودکان از محل گردش حیوانات در صحن شورای شهر به تصویب رساند. تصویب قانون حمایت از حیوانات هم سال گذشته در مجلس شورای شهر مطرح شد که بازهم به نتیجه نرسید. اخیرا اما محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور درباره موضوع سگگردانی و لزوم تصویب قانونی اشاره کرده است و تاکید داشته که باید قانونی در قالب طرح یا لایحه در کشور وجود داشته باشد.
سارا عبدی - گروه جامعه