بی‌اثر کردن واردات خودرو، با عوارض گمرکی

یادداشت

بی‌اثر کردن واردات خودرو، با عوارض گمرکی

در خصوص بحث سازماندهی بازار خودرو، بیشترین موافقت‌ها و مخالفت‌ها مربوط به انجام دادن یا ندادن آن بوده؛ در حالی که توجه کمتری نسبت به بازار هدف و مصرف‌کنندگان آن شده است. انتقادهای وارده به کیفیت خودروسازان، زمینه را برای تصمیمات و اظهارنظرهای هیجانی فراهم آورده و در این فضا، برخی موضوعات مهم، مغفول مانده است.دولت برای واردات خودرو، در گام نخست باید مشخص کند هدف از این واردات چیست؟ آیا قرار است تنها اقشار متمول جامعه خودروی خود را با مدل‌های بالاتری عوض کنند یا بحث افزایش کیفیت تولیدات داخلی مطرح بوده یا قرار است فکری به حال توان خرید خودروی دهک‌های میانی و پایین جامعه کرد؟هدف‌گذاری در خصوص هر کدام از این اهداف، راهبردهای متفاوتی به دنبال خواهد داشت اما این سوال مطرح می‌شود که اگر قرار باشد واردات خودرو با همین عوارض گمرکی ادامه داشته باشد، آیا اقشاری که توانایی تامین خودروی ایرانی را هم ندارند، از این تصمیم منتفع خواهند شد؟
بنا بر آمارهای موجود، بیش از 50درصد دهک‌های یک تا 5، خودرو ندارند. با احتساب این‌که ارزان‌ترین خودروی خارجی با اعمال تعرفه‌های گمرکی به کالای لوکس و دست‌نیافتنی تبدیل می‌شود، چه نیازی به واردات خودروست؟ هم‌اکنون شرکت داخلی  خودروی بالای یک میلیارد تومان نیز در بازار دارد، بنابراین واردات خودروی خارجی با شرایط فعلی، ادامه همین وضعیت است.
تجربه 40ساله حمایت از خودروهای داخلی، نتیجه‌ای جز  تولید خودروهای بی‌کیفیت و گران‌قیمت نداشته است و در سایه وضع عوارض سنگین برای واردات، خودروسازان با آگاهی از  توان خرید مردم، هیچ اقدامی به منظور افزایش کیفیت خودرو نکرده‌اند، با توجه به اجماع نظر مسؤولان درخصوص کیفیت نامناسب خودروهای داخلی، این شرایط را می‌توان به عنوان فرصت تاریخی قلمداد کرد و با تصمیمات دقیق در همه ابعاد، زمینه را برای بهبود وضعیت موجود فراهم نمود.دولت باید برای افزایش توانایی خرید خودرو در بازار، علاوه بر واردات به سایر ویژگی‌ها مانند عوارض گمرکی نیز بپردازد. اصلاح این عوارض می‌تواند علاوه بر نزدیک شدن قیمت خودروهای خارجی به قیمت بازار ایران، شرایط را برای رقابت‌پذیری خودروسازان فراهم کند و علاوه بر تامین نیاز بازار، قدرت خرید مردم را نیز افزایش دهد.البته این تغییر تعرفه گمرکی نمی‌تواند در کوتاه‌مدت، کیفیت خودروهای داخلی را بالا ببرد اما با تعدیل قیمت‌ها، گام نخست را برای تغییر کیفیت فراهم می‌کند؛ بنابراین راه توسعه صنعت خودرو، برداشتن همین عوارض و شرایط انحصاری از خودروست.

مرتضی مصطفوی - کارشناس صنعت خودرو