چرا ناتوی خاورمیانه عملیاتی نیست؟
در سالهای گذشته و در دوره هریک از روسای جمهور آمریکا، یکی از موضوعاتی که از سوی واشنگتن دنبال شده، ایجاد نسخهای از ناتو در خاورمیانه بوده و تلاشهایی برای ایجاد یک ائتلاف نظامی با حضور متحدان آمریکا در منطقه انجام شده اما با توجه به ناپخته بودن این ایده، هیچگاه به سرانجام نرسیده است.
در دوره ریاستجمهوری جو بایدن نیز دوباره این موضوع در دستور کار کاخ سفید قرار گرفته و ظاهرا در آستانه سفر رئیسجمهور آمریکا به منطقه، تمرکز ویژهای روی این موضوع شده است. چند روز قبل بود که عبدا... دوم، پادشاه اردن در گفتوگو با شبکهای آمریکایی از امکان تشکیل یک ائتلاف نظامی در غرب آسیا همانند پیمان ناتو حمایت کرد و حالا روزنامه والاستریت ژورنال به نقل از مقامهای آگاه در آمریکا و خاورمیانه گزارش داده فرماندهان نظامی ایالات متحده با مقامهای عالیرتبه نظامی اسرائیل و کشورهای عرب خلیجفارس دیدار کردهاند تا بتوانند در اقدامی هماهنگ، راهکاری برای مقابله با آنچه تهدید ایران خواندهاند، بیابند. این اخبار در حالی منتشر میشود که جو بایدن قرار است در سفری که طی هفتههای آینده به ریاض خواهد داشت در نشستی با حضور سران کشورهای مصر، اردن، عراق و شورای همکاری خلیج فارس حضور یابد و مواضع جدید نشان میدهد آمریکا برای کشورهای متحد خود در منطقه، دستورالعملهای ویژهای صادر کرده است. به اعتقاد تحلیلگران سیاسی، تشکیل ناتوی عربی یک طرح آمریکایی ــ صهیونیستی با هدف مقابله با ایران و محور مقاومت است که از چند دهه پیش طرح شده و هربار به بهانهای دوباره مطرح میشود اما موانع تشکیل ناتوی عربی ــ اسرائیل هرگز برطرف نشده و به همین دلیل از آن بهعنوان یک رویای غیرقابل تعبیر یاد میشود؛ موانعی که از جمله آنها میتوان به مداخله قدرتهای فرامنطقهای، نبود مردمسالاری و حاکمیتهای مستقل در کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس، رویکردهای تقابلی در سیاست خارجی و در نهایت نبود عوامل اجماعساز داخلی در این کشورها اشاره کرد.
سعید سبحانی - گروه بینالملل
سعید سبحانی - گروه بینالملل