در دام صداسازی نیفتیم
از آنجا که گویندگی، ویترین رادیوست، ورود به این حرفه مستلزم داشتن مهارت و سپری کردن دوره‌های آموزشی است. وقتی که فقط ابزار کار با این رسانه صداست، گویندگان رادیویی می‌کوشند که از همین ابزار به بهترین نحو برای تاثیرگذاری بر مخاطب استفاده کنند. به همین دلیل است که گفته می‌شود گویندگی در رادیو از گویندگی در تلویزیون سخت‌تر است. برای جزئیات بیشتر از معایب صداسازی با فریبا باقری، گوینده و مجری رادیو صبا به گفت‌وگو نشستیم.
فریبا باقری یکی از گوینده‌های رادیو و مجری برنامه «آشپزی با مامان» در این باره می‌گوید: وقتی عده‌ای پای‌شان را به این حرفه می‌گذارند و می‌خواهند مانند گویندگان رادیویی از ابزار صدای‌شان استفاده کنند، در دام صداسازی می‌افتند و با دادن فرم به صدای‌شان، می‌کوشند که صدای بهتری داشته باشند. معمولا هم در همان وهله اول گویندگان و مخاطبان رادیویی متوجه صداسازی‌ها می‌شوند چراکه با فرمی خاص، صحبت کردن صدا را تصنعی می‌کند.» وی همچنین می‌افزاید: منظور ما از صداسازی قالب گرفتن صداست. یعنی در همه جا از یک قالب خاص برای بیان کلمات استفاده کنیم. این درحالی است که آن صدا، صدای اصلی گوینده نیست. معمولا افرادی که صدای خوبی دارند، بیشتر در دام صداسازی می‌افتند اما افرادی که صدای معمولی دارند، با صداسازی نمی‌توانند خروجی فاحشی از صدا به دست بیاورند.
باقری ادامه می‌دهد: صداسازی در خوانش تیزر، مناجات و شعر‌های احساسی کاربرد دارد. به‌عنوان مثال، گاهی از صدای سر استفاده می‌کنیم، گاهی از صدای سینه، گاهی از صدای حلق و... اما وقتی این فرم به صدا در همه جا استفاده شود، می‌بینیم که افراد به صدا و لحن‌شان مسلط نیستند و بیشتر وقت‌ها متوجه نیستند که صداسازی می‌کنند و در پذیرش این‌که صداسازی می‌کنند ، مقاومت دارند.
این مجری درباره چالش‌های گویندگی هم توضیح می‌دهد: هر چقدر در دنیای امروز با مردم عامیانه و صمیمی صحبت کنیم، ارتباط بهتری صورت می‌گیرد. اولین چالش صداسازی، تصنعی بودن آن است که همه متوجه آن می‌شوند. این افراد در تنفس به مشکل بر می‌خورند چراکه مجبورند با فشار بیشتری صدا را در گلو نگه دارند، به همین دلیل در حین گویندگی مکث می‌کنند که نفس تازه کنند. این مکث‌ها هم درک مطلب مخاطب را با چالش رو‌به‌رو می‌کند چرا که مکث‌های بی‌دلیل می‌تواند معنای متن را تغییر دهد. گوینده لازم است در جا‌های مختلف و متناسب با محتوا از لحن‌های مختلف استفاده کند. صداسازی باعث می‌شود گوینده یک‌خطی صحبت کند و اصطلاحا می‌گویند مونیتوری صحبت کردن.
وی بیان می‌کند: اساتید سبک آموزش کلاسیک افراد را به صداسازی تشویق می‌کنند. در یکی از کلاس‌های این اساتید گفته می‌شد «صداسازی مشکل ندارد، فقط در همه جا انجام بدهید که لو نرود.»باقری در پایان هم می‌گوید: یکی از پیشنهادهای ما این است افراد با گام بالا صحبت کنند که این تمرین، صدای واقعی افراد را نشان می‌دهد. همچنین، موقع صحبت با تلفن صدای‌شان را ضبط کنند، چراکه صحبت با آدم‌های صمیمی، نشان‌دهنده خود واقعی فرد است. ویدئو گرفتن و رصد کردن خروجی صدا و تصویر هم می‌تواند تصنعی بودن صدا را نشان دهد.
باقری ادامه می‌دهد: صداسازی در خوانش تیزر، مناجات و شعر‌های احساسی کاربرد دارد. به‌عنوان مثال، گاهی از صدای سر استفاده می‌کنیم، گاهی از صدای سینه، گاهی از صدای حلق و... اما وقتی این فرم به صدا در همه جا استفاده شود، می‌بینیم که افراد به صدا و لحن‌شان مسلط نیستند و بیشتر وقت‌ها متوجه نیستند که صداسازی می‌کنند و در پذیرش این‌که صداسازی می‌کنند ، مقاومت دارند.
این مجری درباره چالش‌های گویندگی هم توضیح می‌دهد: هر چقدر در دنیای امروز با مردم عامیانه و صمیمی صحبت کنیم، ارتباط بهتری صورت می‌گیرد. اولین چالش صداسازی، تصنعی بودن آن است که همه متوجه آن می‌شوند. این افراد در تنفس به مشکل بر می‌خورند چراکه مجبورند با فشار بیشتری صدا را در گلو نگه دارند، به همین دلیل در حین گویندگی مکث می‌کنند که نفس تازه کنند. این مکث‌ها هم درک مطلب مخاطب را با چالش رو‌به‌رو می‌کند چرا که مکث‌های بی‌دلیل می‌تواند معنای متن را تغییر دهد. گوینده لازم است در جا‌های مختلف و متناسب با محتوا از لحن‌های مختلف استفاده کند. صداسازی باعث می‌شود گوینده یک‌خطی صحبت کند و اصطلاحا می‌گویند مونیتوری صحبت کردن.
وی بیان می‌کند: اساتید سبک آموزش کلاسیک افراد را به صداسازی تشویق می‌کنند. در یکی از کلاس‌های این اساتید گفته می‌شد «صداسازی مشکل ندارد، فقط در همه جا انجام بدهید که لو نرود.»باقری در پایان هم می‌گوید: یکی از پیشنهادهای ما این است افراد با گام بالا صحبت کنند که این تمرین، صدای واقعی افراد را نشان می‌دهد. همچنین، موقع صحبت با تلفن صدای‌شان را ضبط کنند، چراکه صحبت با آدم‌های صمیمی، نشان‌دهنده خود واقعی فرد است. ویدئو گرفتن و رصد کردن خروجی صدا و تصویر هم می‌تواند تصنعی بودن صدا را نشان دهد.
