زلزله بندرخمیر قابل پیشبینی بود
پیش از وقوع زلزله استان هرمزگان که بامداد شب گذشته رخداد و به تخریب تعدادی از روستاها و مرگ پنج نفر از هموطنانمان منجر شد، درخصوص وقوع زلزله احتمالی در بندر خمیر، بستک و حوالی این محدوده، ابراز نگرانی کرده بودم و متاسفانه کانون زلزله شب گذشته نیز در همان نقطه بود.
زمانی که این موضوع را اعلام کردم، چند ساعت بعد، زلزله بندر چارک رخ داد. با وجود این هشدارها، هیچکس بهطور دقیق نمیتواند بگوید زلزله چه زمانی و با چه بزرگایی رخ خواهد داد اما منطقه فعال شده بود و احساس میکردم بهزودی چند زلزله بزرگ در منطقه هرمزگان خواهیم داشت. کمااینکه چند ماه پیش، زلزله کوه گنو را داشتیم، اخیرا هم در منطقه بندر چارک رخداد و همینطور زلزله بامداد شنبه که بین بندرچارک و بندرعباس اتفاق افتاد. البته دو سه سال پیش هم در منطقه بشاگرد، شاهد وقوع زلزله بودیم. اگر استان هرمزگان را از لحاظ زمینشناسی به سه دسته تقسیم کنیم، یکقسمت، ادامه زاگرس چینخورده است که دربرگیرنده منطقه بندرلنگه، شهرستان پارسیان، بستک، بندرعباس و بندر خمیر است. قسمت دوم، قسمتی از گسل پیشانی زاگرس حوالی حاجیآباد در شمال هرمزگان است. قسمت آخر هم گسلی است که از حوالی میناب آغاز شده و تا حوالی روستای کنگان و کوه مبارک ادامه دارد. ضمن اینکه تمام زلزلههای رخداده در نقاط مختلف جنوب کشور مانند کیش و چارک، همگی مستقل است.
حالا این سوال پیش میآید که احتمال وقوع زلزله بزرگ همانند آنچه شب گذشته رخداد وجود دارد؟ که در جواب باید گفت: بله، این احتمال بهدلیل ساختار موجود آن منطقه وجود دارد اما نقطه کانونی آن را نمیتوان مشخص کرد ولی عمدتا بین بندرخمیر و بستک و بندرلنگه تحت فشار است و احتمال میدهیم زلزله بزرگ دیگری در این نقطه رخ دهد. در صورت فشار بیشتر، حتی ممکن است حوالی حاجیآباد هم یک زلزله بزرگ داشته باشیم. درخصوص پسلرزهها نیز به مرور ضعیف خواهد شد. در کیش احتمال وقوع زلزله وجود ندارد اما در قشم این احتمال داده میشود. در این میان، مشکل و ضعف عمدهای که هماکنون با آن مواجه هستیم، مقاومنبودن ساختوسازها در مقابل زلزله است که مشکلات متعددی را ایجاد میکند. اگرچه مقاومسازی و بهسازی خانهها و محلهای کسبوکار در دستورکار است اما همچنان شاهد آسیب و وارد شدن خسارت به این مناطقهستیم.
دکتر علیاصغر هدایی - متخصص ژئومورفولوژی
حالا این سوال پیش میآید که احتمال وقوع زلزله بزرگ همانند آنچه شب گذشته رخداد وجود دارد؟ که در جواب باید گفت: بله، این احتمال بهدلیل ساختار موجود آن منطقه وجود دارد اما نقطه کانونی آن را نمیتوان مشخص کرد ولی عمدتا بین بندرخمیر و بستک و بندرلنگه تحت فشار است و احتمال میدهیم زلزله بزرگ دیگری در این نقطه رخ دهد. در صورت فشار بیشتر، حتی ممکن است حوالی حاجیآباد هم یک زلزله بزرگ داشته باشیم. درخصوص پسلرزهها نیز به مرور ضعیف خواهد شد. در کیش احتمال وقوع زلزله وجود ندارد اما در قشم این احتمال داده میشود. در این میان، مشکل و ضعف عمدهای که هماکنون با آن مواجه هستیم، مقاومنبودن ساختوسازها در مقابل زلزله است که مشکلات متعددی را ایجاد میکند. اگرچه مقاومسازی و بهسازی خانهها و محلهای کسبوکار در دستورکار است اما همچنان شاهد آسیب و وارد شدن خسارت به این مناطقهستیم.
دکتر علیاصغر هدایی - متخصص ژئومورفولوژی