دوباره درخشش اشکانیان و دلنگرانی‌های ما

دوباره درخشش اشکانیان و دلنگرانی‌های ما

اواخر هفته گذشته از خوزستان خبر رسید که به‌دنبال یک عملیات حفاری نفتی در کنار کارون، به‌جای نفت محوطه‌ای اشکانی از دل خاک بیرون زده است.حالا خبر جدیدی رسیده مبنی ‌بر این‌که پژوهشکده باستان‌شناسی مجوز کاوش نجات‌بخشی در این منطقه باستانی را صادر کرده است.

اهواز محوطه‌های مختلفی از هرمز اردشیر و کوهسار تا محوطه‌های باستانی آسیه‌آباد، هفت‌پیران (چنیبه)، چمبه و مراونه دارد که هیچ‌کدام اوضاع مناسبی ندارند. اکنون برخی از دغدغه‌مندان حوزه میراث فرهنگی معتقدند صرفا کاوش محوطه جدید کشف‌شده، دردی را دوا نمی‌کند، زیرا همین حالا هم آن منطقه پر از سایت‌های تاریخی از ادوار‌ مختلف ساسانی و اشکانی است که متاسفانه اوضاع حفاظت هیچ‌کدام از آنها قابل‌دفاع نیست.
این فعالان میراثی پیشنهاد می‌کنند پژوهشگاه و اداره کل میراث فرهنگی خوزستان بهتر است فعلا از محوطه حفاظت کنند تا بعد مشخص شود نیاز به کاوش هست یا نه و‌ مشخص شود گستره سایت چقدر است، و‌گرنه داستان جوبجی و‌ کاوش‌هایش و روی زمین ماندن یافته‌ها تکرار می‌شود.
از سویی برخی دیگر از کارشناسان معتقدند این دسته از کارها در حوزه مسؤولیت اداره کل میراث فرهنگی استان است و آنها باید در صورت ضرورت به پژوهشگاه درخواست صدور مجوز کاوش نجات‌بخشی بدهند. اداره کل هم آن‌قدر پرسنل حفاظتی ندارد که شبانه‌روز از یک سایت حفاظت کند تا در وقت مقتضی کاوش شود. در هر روی اینک پژوهشگاه میراث فرهنگی با توجه به وضعیت منطقه و ‌نمایان شدن چند گور و داده‌های آن، با درخواست کاوش باستان‌شناسی موافقت کرده است.
اما نگرانی‌ها همچنان ادامه دارد از این‌که مساله به صرف زدن چند ترانشه و‌ گرفتن مبالغی به‌عنوان هزینه کاوش تقلیل نیابد و داستان به اینجا ختم نشود که با عبور لوله به شرط چند ترانشه موافقت شود. آنها خواستار حضور گروه باستان‌شناس متخصص حوزه اشکانی، کاوش صحیح، ثبت‌ملی و تعیین عرصه و‌ حریم برای این اثر هستند و یادآور می‌شوند که هرچقدر به یافته‌های باستان‌شناسی اهواز توجه بیشتری شود، موقعیت تاریخی اهواز و خوزستان مستحکم‌تر خواهد شد و سند کامل‌تری برای شکل‌گیری تاریخ و تمدن در شمال کرانه خلیج‌فارس به همگان ارائه می‌شود.

مریم اطیابی - گروه ایران