براساس آمار واحدهای صنعتی ثبت شده در وزارت صنعت، معدن و تجارت، 630هزار صنعت فعال در کشور وجود دارد. بر این اساس، از کل تعداد صنایع بزرگ و کوچک ثبت شده از یک واحد تراشکاری کوچک در یک مغازه گرفته تا یک واحد بزرگ تولید فولاد در کشور، 580هزار واحد اساسا بدون هیچ محدودیتی در دوران فصل گرم نسبت به تولید خود ادامه می‌دهند که این میزان 92درصد واحدهای صنعتی کشور را شامل می‌شود. در این راستا، از 8درصد واحدهای صنعتی کشور که برنامه مدیریت مصرف برق دارند، 49هزار 558واحد صنعتی در شهرک‌های صنعتی کشور قرار دارند. این واحدهای صنعتی سال گذشته در بازه زمانی اوج بار به صورت روزانه از ساعت 11ظهر تا 9شب به مدت 10ساعت با محدودیت مصرف برق مواجه بودند و عملا تولید آنها در سه‌ماهه اوج بار سال گذشته با محدودیت جدی مواجه شده بود. بر این مبنا، امسال میزان محدودیت ارائه شده به این صنایع 83درصد نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرد.
مدیریت مصرف از بدنه دولت
مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق با اشاره به برنامه مدیریت مصرف برق صنایع واقع در شهرک‌های صنعتی گفت: میزان مدیریت مصرف برق صنایع واقع در‌شهرک صنعتی در سال جاری به 12ساعت در هفته کاهش یافته که مطابق برنامه از قبل تعیین شده اعمال می‌شود. بعد دیگر برنامه دولت به منظور کاهش مشکلات مردم توجه ویژه به برنامه‌های تشویقی و مدیریتی از طریق تعرفه برق به منظور کنترل مصرف برق بخش خانگی بوده است. در همین ارتباط، سیاست‌های تعرفه‌ای با اعمال تعرفه‌گذاری پلکانی در بهمن‌‎ماه سال 1400 شروع شد و با پاداش پنج‌برابری کاهش مصرف ادامه یافت. مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق کشور در بیان تاثیر سیاست‌های تعرفه‌ای بر رفتار مشترکان خانگی گفت: مشترکان کم‌مصرف برق نسبت به سال گذشته از 75درصد به 80درصد افزایش یافته‌اند. سخنگوی صنعت‌برق ادامه داد: این یعنی 1.5میلیون مشترک برق در کشور طی مدت زمان گذشته از جرگه پرمصرف‌ها جداشده و به کم‌مصرف‌ها پیوسته‌اند. گام بعدی برنامه دولت، توجه ویژه به کاهش مصرف برق واحدهای اداری و دستگاه‌های دولتی است. بر این مبنا، هیأت وزیران در تصویب‌نامه‌ای صرفه‌جویی 30درصدی نسبت به سال گذشته در ساعات اداری را ابلاغ کرد و به وزارت نیرو ماموریت داد، از طریق ابزارهایی نظیر کنتور هوشمند و اینترنت اشیا برق ادارات متخلف را قطع کند.
تامین برق واحدهای بزرگ
علاوه بر 580هزار واحد صنعتی بدون محدودیت و 49هزار 558واحد واقع در شهرک‌های صنعتی، 442واحد صنعتی بزرگ در کشور شامل صنایع فولادی، سیمانی، آلومینیوم مس و سایر وجود دارد که جزو واحدهای بسیار پرمصرف برق رده‌بندی می‌شوند. مرور برنامه مدیریت مصرف برق این 442واحد بزرگ به نحوی تعیین شده که هر صنعت مطابق برنامه هماهنگ‌شده با بخش خصوصی و وزارت صنعت، معدن و تجارت یک ماه از سه ماه فصل گرم را با مدیریت مصرف برق مواجه شده و این امکان در نظر گرفته شده تا تعمیرات تابستانی در این یک ماه اعمال شود. در همین ارتباط یکی از مسائل مهم در نظر گرفته شده در برنامه 442واحد صنعتی بزرگ، توجه ویژه به مسأله مدیریت بازار و جلوگیری از کاهش تولید این صنایع است. بر این اساس، سیدرسول خلیفه‌سلطانی‌، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور با اشاره به هماهنگی انجام شده با وزارت نیرو به منظور مدیریت مصرف برق و مدیریت بازار گفته بود: «در کارخانه‌های بزرگ فولادی کشور که بار عمده تولید این محصول را به عهده دارند، با هماهنگی وزارت نیرو مقرر شده است محدودیت انرژی با بازه زمانی تعمیرات اساسی یک ماهه تابستانی منطبق شود تا از این طریق آثار منفی سال گذشته به صفر برسد.» همچنین، عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به مسأله تامین برق فصل تابستان بیان کرد: «با توجه به هماهنگی صورت گرفته با دولت و وزارت نیرو، مدیریت بازار در دستور کار است و بازار این کالای استراتژیک با هیچ التهابی از سمت عرضه مواجه نخواهد شد.»
برق ارائه شده به صنایع بزرگ در سایر بازه‌های زمانی به غیر‌از‌فصل گرم فراتر از نیاز تامین شده و برای مثال در سه‌ماه ابتدایی سال1401 میزان مصرف برق صنایع 10.5درصد نسبت به مدت مشابه گذشته اضافه شده است. بر خلاف سال گذشته که محدودیت مصرف برق به صورت بدون برنامه‌ریزی اعمال می‌شد، امسال رویه دولت به سمتی رفته که هیچ برنامه مدیریت مصرف برقی بدون اطلاع مشترکان اجرا نشده است.

محمدحسین علی‌اکبری - گروه اقتصاد