شفافسازی تسهیلات در بانکمرکزی
روزنامه جامجم با انتشار مطلبی مورخ 27/5/1401 تحت عنوان « شفافیت زیر 100میلیارد تومان ممنوع!» به طرح مطالبی در خصوص انتشار اسامی دریافتکننده تسهیلات و تعهدات کلان پرداخته که در ادامه پیرامون مطالب مطرحشده توضیحاتی به شرح زیر ارائه میشود.
1-یکی از ارکان نظارت بانکی موثر، استقرار سازوکارهای انضباط بازار(Market Discipline) بوده که مستلزم افشای اطلاعات لازم برای عموم ذینفعان شبکه بانکی از جمله سرمایهگذاران در سهام بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی و سپردهگذاران آنها به شمار میرود. بدیهی است این مهم بر بانک مرکزی به عنوان مقام نظارت بانکی پوشیده نبوده و این بانک همواره تلاش نموده با در نظرگرفتن مجموعه شرایط کشور، گامهای لازم برای تقویت سازوکارهای انضباط بازار و بهرهگیری از آنها برای بهبود عملکرد نظام بانکی را پیشبینی و اجرایی نماید. بر همین اساس، بانک مرکزی در سنوات گذشته در صورتهای مالی (نمونه) موسسات اعتباری، یادداشتهای مجزایی برای افشای تسهیلات و تعهدات کلان و اشخاص مرتبط موسسات اعتباری در نظر گرفته است.
۲- مقولات تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اعطایی به اشخاص مرتبط در ادبیات بانکداری اصالتاً به ترتیب به منظور جلوگیری از ایجاد ریسک تمرکز در ترازنامه بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی و ممانعت از تبدیلشدن بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی به منبع تامین مالی ترجیحی اشخاص دارای نفوذ در مدیریت بانک و موسسه اعتباری غیربانکی مورد توجه مقامات نظارت بانکی قرار دارد.
۳- در حال حاضر بانک مرکزی علیرغم برخورداری از اعتقاد راسخ به لزوم بهرهگیری از اصل شفافیت، با محدودیتهایی در عرصه عمل مواجه است. به صورت مشخص، در حال حاضر وجود زیان انباشته و کمبود سرمایه نظارتی در برخی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی باعث شده است که حد ۱۰ درصد سرمایه نظارتی مقرر در آییننامه تسهیلات و تعهدات کلان در بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی مزبور به ارقام بسیار اندک برای شناسایی تسهیلات و تعهدات کلان رهنمون گردد به نحوی که در مواردی، مانده تسهیلات و تعهدات به هر مقدار ولو بسیار اندک هم به عنوان تسهیلات و تعهدات کلان شناسایی و مشمول حکم مقرر در جزء نخست از بند «د» ذیل تبصره (16) قانون بودجه سال 1401 کل کشور دایر بر افشای تسهیلات و تعهدات کلان و اشخاص مرتبط بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی شود.
۴- تصور که یک شخص حقیقی یا حقوقی یا مجموعه اشخاصِ دارای ارتباط مدیریتی، مالکیتی، مالی و کنترلی مشمول تعریف ذینفع واحد موضوع آییننامه تسهیلات و تعهدات کلان، میتوانند با دریافت چند تسهیلات کمتر از 1000میلیارد ریال عملاً از الزامات افشای موضوع جزء (۱) از بند «د» ذیل تبصره (16) قانون بودجه سال 1401 کل کشور مستثنی گردد، نادرست است چرا که در این صورت مجموع مانده تسهیلات و تعهدات تسهیلاتگیرنده (ذینفع واحد) از آستانه موصوف بیشتر خواهد شد.
۵- در پایان شایان ذکر میداند اصحاب محترم رسانه در تحلیل آمار و اطلاعات منتشره در اجرای جزء (۱) از بند «د» ذیل تبصره (16) قانون بودجه سال 1401 کل کشور باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که صرف نظر از شرکتهای دولتی، بسیاری از شرکتها و مجموعههای اقتصادی بزرگ کشور که به دلیل ماهیت و گستردگی فعالیت یا برخورداری از روابط پسین و پیشین مختلف با سایر کسب و کارها، سهم قابل توجهی در اشتغال کشور یا رفع مایحتاج عموم مردم داشتهاند یا شرکتهایی که به دلیل مشکلات به وجودآمده در فرآیند خصوصیسازی یا تغییر شرایط تجاری کشور دچار مشکل شدهاند، به صورت مقطعی به ویژه در دوره اعمال تحریمهای ناجوانمردانه و ظالمانه علیه کشورمان، از محدودیتهای مقرر در آییننامه تسهیلات و تعهدات کلان مستثنا شدهاند.
۲- مقولات تسهیلات و تعهدات کلان و تسهیلات و تعهدات اعطایی به اشخاص مرتبط در ادبیات بانکداری اصالتاً به ترتیب به منظور جلوگیری از ایجاد ریسک تمرکز در ترازنامه بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی و ممانعت از تبدیلشدن بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی به منبع تامین مالی ترجیحی اشخاص دارای نفوذ در مدیریت بانک و موسسه اعتباری غیربانکی مورد توجه مقامات نظارت بانکی قرار دارد.
۳- در حال حاضر بانک مرکزی علیرغم برخورداری از اعتقاد راسخ به لزوم بهرهگیری از اصل شفافیت، با محدودیتهایی در عرصه عمل مواجه است. به صورت مشخص، در حال حاضر وجود زیان انباشته و کمبود سرمایه نظارتی در برخی بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی باعث شده است که حد ۱۰ درصد سرمایه نظارتی مقرر در آییننامه تسهیلات و تعهدات کلان در بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی مزبور به ارقام بسیار اندک برای شناسایی تسهیلات و تعهدات کلان رهنمون گردد به نحوی که در مواردی، مانده تسهیلات و تعهدات به هر مقدار ولو بسیار اندک هم به عنوان تسهیلات و تعهدات کلان شناسایی و مشمول حکم مقرر در جزء نخست از بند «د» ذیل تبصره (16) قانون بودجه سال 1401 کل کشور دایر بر افشای تسهیلات و تعهدات کلان و اشخاص مرتبط بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی شود.
۴- تصور که یک شخص حقیقی یا حقوقی یا مجموعه اشخاصِ دارای ارتباط مدیریتی، مالکیتی، مالی و کنترلی مشمول تعریف ذینفع واحد موضوع آییننامه تسهیلات و تعهدات کلان، میتوانند با دریافت چند تسهیلات کمتر از 1000میلیارد ریال عملاً از الزامات افشای موضوع جزء (۱) از بند «د» ذیل تبصره (16) قانون بودجه سال 1401 کل کشور مستثنی گردد، نادرست است چرا که در این صورت مجموع مانده تسهیلات و تعهدات تسهیلاتگیرنده (ذینفع واحد) از آستانه موصوف بیشتر خواهد شد.
۵- در پایان شایان ذکر میداند اصحاب محترم رسانه در تحلیل آمار و اطلاعات منتشره در اجرای جزء (۱) از بند «د» ذیل تبصره (16) قانون بودجه سال 1401 کل کشور باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که صرف نظر از شرکتهای دولتی، بسیاری از شرکتها و مجموعههای اقتصادی بزرگ کشور که به دلیل ماهیت و گستردگی فعالیت یا برخورداری از روابط پسین و پیشین مختلف با سایر کسب و کارها، سهم قابل توجهی در اشتغال کشور یا رفع مایحتاج عموم مردم داشتهاند یا شرکتهایی که به دلیل مشکلات به وجودآمده در فرآیند خصوصیسازی یا تغییر شرایط تجاری کشور دچار مشکل شدهاند، به صورت مقطعی به ویژه در دوره اعمال تحریمهای ناجوانمردانه و ظالمانه علیه کشورمان، از محدودیتهای مقرر در آییننامه تسهیلات و تعهدات کلان مستثنا شدهاند.
تیتر خبرها