اعضای گروه جهادی شهید حججی برای توانمندسازی بومیان بشاگرد تلاش میکنند
وقف توانمندسازی
«بشاگرد را باید خود بشاگردیها آباد کنند.» این تفکر گروه جهادی شهید حججی است که سالهاست در شهرستان بشاگرد استان هرمزگان فعالیت میکنند. آنها با تکیه بر همین شعار توانمندسازی افراد محلی را شروع کردند چون دوست داشتند بهجای کمکهای مالی، توانمندسازی را در اولویت برنامههای خود قرار دهند. به همین دلیل است که برنامههای اشتغالزایی در این شهرستان مطرح شد. راهکاری که البته متفاوت از دیگر ایدههاست. هر خیری میتواند به اشتغال یک نفر کمک کند و فقط کافی است که مبلغ اندکی پول در اختیار گروه قرار دهد تا زمینه اشتغالزایی با تهیه پرورش بز، مرغ، بوقلمون، شترمرغ و گوسفند تهیه شود. بهجز پرداخت هزینه افراد میتوانند زمین و نهال هم اهدا کنند. نهال و زمینی که منجر به پرورش درخت مورینگا در شهرستان شده است. برای گروه مهم این است که با وقف خیرین در شهرستان کمبرخوردار بشاگرد، اشتغالزایی بهوجود آید؛ البته مهمتر این که اهالی شهرستان خودشان برای بهبود شرایط تلاش کنند. تاکنون50نفر بهطور مستقیم و 100نفر هم بهطور غیرمستقیم با کمکهای این گروه مشغول به کار شدهاند؛ البته اشتغالزایی، همه فعالیتهای این گروه نیست که در بشاگرد انجام میشود. این گروه جهادی، تحقیقهای گستردهای هم انجام میدهد؛ تحقیقاتی که بسیاری با هدف بهبود شرایط در حوزه اشتغالزایی دنبال میشود اما بخشی از تحقیقات این گروه در موضوع آبخیزداری است. مدیریت آبی و مخصوصا آبهای زمینی و زیرزمینی یکی از مهمترین اهداف این گروه است که تحقیقات زیادی را هم برای آن انجام دادهاند. در ادامه محمدمهدی حسینی، رئیسگروه جهادی شهیدحججی درباره داستان توانمندسازی اهالی شهرستان بشاگرد میگوید.
طرح اشتغالزایی خاص
اعضای این گروه جهادی تا مدتی پیش هر زمانی که به شهرستان بشاگرد میرفتند چیزی نمیدیدند جز فقر و ناتوانی. آنها اما دوست داشتند که گرهای از این مشکلات باز کنند و اهالی شهرستان توانمند شوند. به همین دلیل ایدههای مختلفی را برای توانمندسازی اهالی شهرستان بررسی کردند. برخی تصور میکردند آنها نیز مانند بسیاری از گروههای جهادی از خیرین هزینهای دریافت میکنند تا برای افراد نیازمند اقلام تهیه کنند اما اینطور نبود. حسینی میگوید که اگر یک کیسه برنج به در خانه افراد نیازمند میبردند دو هفته دیگر آنها دوباره به برنج نیاز پیدا میکردند به همین دلیل به قول معروف اعضای گروه به جای رساندن ماهی به سر سفره نیازمندان به آنها ماهیگیری یاد دادند. ایده اشتغالزایی ایده سادهای بود و آنها از خیرین خواستند که پول برای تهیه اقلام خوراکی ندهند بلکه پول برای تهیه زمین، نهال و دام در اختیارشان بگذارند حتی لازم نبود که خیری هم پولی اهدا کند و به این ترتیب اهدای نهال و دام در دستور کار قرار گرفت؛ اقدامی که اعضای گروه جهادی نام آن را وقف گذاشتند. وقف دام، گوسفند، بز، مرغ و شترمرغ فقط وقف نبوده است. اهدای دام نیاز به محلی برای نگهداری را ایجاد کرد به همین دلیل بسیاری از خیرین به نیازمندان زمین اهدا کردند. هر نیکوکاری میتوانست قطعهای زمین را برای کشت نهال یا دام اهدا میکرد تا پروسه اشتغالزایی کامل شود. با این ایده بسیاری از خیرین بز، گوسفند، شترمرغ و مرغ در اختیار گروه قرار دادند تا مرغداریها، مزارع پرورش بوقلمون، بز و نیز دامداریهایی برای پرورش گوسفند و گاو راهاندازی شود. در زمینهای کشاورزی هم نهال درخت مورینگا کاشته شد تا منبعی برای درآمد افراد نیازمند باشد. آنطور که حسینی میگوید محصولات جانبی مانند پشم، تخممرغ، گوشت، شیر ، میوه و روغن هم بستهبندی و به فروش میرسد.
منطقه خاص، اشتغالزایی خاص
از همان ابتدا برنامه این گروه این بود که بسته به شرایط منطقه، کار اشتغالزایی را انجام دهند. به همین دلیل یکی از مهمترین اقدامات گروه احیای شغلهای بومی منطقه است. پدران بسیاری از اهالی بشاگرد پیش از این به کارهای کشاورزی و دامداری مشغول بودند. کاشت و برداشت خرما، پرورش مرغ، گوسفند و بز از مشاغل رایج در این منطقه بود. هدف این گروه جهادی هم این بود که شغل ابا و اجدادی اهالی شهرستان احیا شود بنابراین زیرساختهای مناسبی برای رسیدن به این هدف آماده شد. حسینی توضیح میدهد که پرورش دام و نیز کشاورزی در این منطقه همیشه بهصورت سنتی انجام گرفته اما برای رسیدن به شرایط مطلوب نیاز است که به شکل صنعتی کارآفرینی انجام شود.
به این ترتیب ارائه آموزشهای لازم برای برای ایجاد یک کسبوکار صنعتی با در دستور کار قرار گرفت. محمدمهدی توضیح میدهد که همزمان با وقف خیرین آنها هم کلاسهای اشتغالزایی خود را برگزارکردند. استقبال برای حضور در کلاسهای آموزشی زیاد بود و برگزاری کلاسها با اساتید خبره انجام گرفت و هر فردی که میخواست در کلاسهای آموزشی شرکت و راهاندازی کسبوکارش را همزمان با شروع کلاسها آغاز کرد.
به این ترتیب آموزش عملی نتیجه داد و بسیاری از افرادی که پیش از این حتی در مشاغل آبا و اجدادی شکست خورده بودند به موفقیت دست پیدا کردند. یکی از بندهای مهم کلاسهای آموزشی مدیریت کسبوکار است. نکات بازاریابی، فروش و بستهبندی مناسب برای ارائه محصولات در این کلاسها آموزش داده میشود. بهجز این اما حسینی میگوید که از کارآفرینان حمایت میشود تا محصولات خود را به فروش برسانند یا در بستهبندیهای مناسب به بازار ارائه دهند.
تحقیقات عملی
مهمترین کاری که در این گروه جهادی انجامشده، کشت درخت دارویی مورینگاست. حسینی تعریف میکند که حدود سه سال قبل یکی از اساتید دانشگاه که با این گروه در ارتباط است به آنها گفت که پرورش درخت بومی مورینگا در این منطقه میتواند بخشی از مشکلات را حل کند. درخت دارویی که به درخت معجزه معروف است و در هند رشد میکند. اهالی شهرستان به این گیاه گز روغنی میگویند. کاشت این درخت در مناطق گرمسیری شهرستان بشاگرد خیلی مناسب بود. به همین دلیل گروه جهادی تحقیق و پرورش این درخت را شروع کردند. پرورش درخت نتیجه داد و همین دلیلی شد تا اهالی شهرستان منبع درآمد مناسبی با کاشت درخت معجزه پیدا کنند.
تحقیقات این گروه جهادی تنها به کاشت درخت دارویی مورینگا ختم نمیشود. بعد از تحقیقات گسترده برای اولینبار بوقلمون در این شهرستان پرورش داده شد تا منبع درآمدی برای اهالی منطقه شود. حسینی تعریف میکند که در حال بررسی و تحقیق برای پرورش میگو در منطقه هستند که اگر شرایط جوی و زیرساختی برای پرورش میگو فراهم باشد آموزش پرورش میگو هم بهزودی شروع خواهد شد.
این گروه تحقیقات دیگری را نیز انجام میدهد؛ تحقیقاتی درخصوص امکان پرورش گیاه استبرق که برای تولید جلیقههای ضدگلوله بهکار میرود و نیز سیر سیاه در حال انجام است و آنها امیدوارند با ایجاد کسبوکارهای متنوع، شرایط را برای توانمندسازی افراد بیشتری مهیا کنند؛ البته با همین شیوه تاکنون حدود 50 نفر به صورت مستقیم و 100 نفر هم به صورت غیرمستقیم مشغول به کار شدند.
بهجز اشتغالزایی در منطقه، گروه فعالیتهای متنوع دیگری هم انجام میدهد. به گفته حسینی مساله کمبود آب در منطقه بشاگرد جدی است. به همین دلیل گروه تحقیقی برای آبخیزداری انجام دادند. تحقیق که البته به مرحله اجرایی درآمد. احداث یک آببند خاکی برای مهار آبهای سطحی از اقداماتی است که با کمک این گروه و البته مسوولان منطقهای انجامشده و علاوه براین اعضای گروه جهادی برنامه دارند که برای آبیاری مکانیزه و قطرهای طرحهایی را به ارگانهای مربوطه پیشنهاد دهند تا مشکل هدر رفت آب در زمینهای کشاورزی و ذخیره آب در فصل بارندگیهای فصلی حل شود.
حمید حاجیزاده یکی دیگر از افرادی است که به کمک گروه جهادی کسبوکار خود را راه انداخته است. او سه سال پیش به کمک این گروه وامی گرفت و 35راس بز خرید. حمید تعریف میکند که محصولات خود را به یزد و تهران ارسال میکند.
قنبر تاجدار، معلم است و در کنار شغل معلمی کشاورزی هم میکند. قنبر، 283نهال مورینگا دارد. تاجدار توضیح میدهد که برای 9نفر که پیش از این در روستا بیکار بودند اشتغالزایی کرده است. چراکه فرآوردههای درختهای تاجدار به کشورهای همسایه صادر میشود.