پیش از این اضافه‌وزن به عنوان یکی از علل مهم افزایش احتمال ابتلا به سرطان رحم شناخته شده‌بود. این در حالی است که در پژوهش جدیدی که نتایج آن هفته گذشته در نشریه علمی بی‌ام‌سی مدیسین (BMC Medicine) منتشر شد، میزان تأثیرگذاری این عامل خطر بیش از آنچه تصور می‌شد شناسایی شد. پژوهشگران دانشگاه بریستول بریتانیا نشان دادند تفاوت پنج واحدی بی‌ام‌آی که فرد چاق را از فرد دارای اضافه‌وزن متمایز می‌کند، خطر ابتلا به سرطان آندومتر رحم در زنان را 88 درصد (یعنی نزدیک به دو برابر) افزایش می‌دهد.

سرطان رحم یکی از انواع سرطان است که بیشترین ارتباط را با چاقی دارد. در پژوهش جدید محققان دانشگاه بریستول، نکته مهمی که آن را از سایر مطالعاتی که پیش از این نیز ارتباط چاقی و احتمال ابتلا به سرطان رحم را بررسی کرده‌بودند، متمایز کرده این است که در این پژوهش، برخلاف مطالعات قبلی، اثر اضافه‌وزن بلند‌مدت یا مادام‌العمر بر میزان ابتلا به سرطان رحم بررسی شده و چاقی فقط در یک بازه زمانی کوتاه و موقت مورد ارزیابی قرار نگرفته و وضعیت وزن مادام‌العمر را منعکس کرده‌است. 

چگونگی اثرگذاری چاقی

در این مطالعه بین‌المللی نمونه‌های ژنتیک از حدود 120هزار زن از استرالیا، بلژیک، آلمان، لهستان، سوئد، بریتانیا و ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفت که حدود 13هزار نفر آنها سرطان رحم داشتند. این تحلیل آماری بزرگ یکی از اولین مطالعات در نوع خود است که به تأثیر بی‌ام‌آی بالای مادام‌العمر بر خطر سرطان رحم می‌پردازد.

محققان به بررسی نشانه‌هایی از 14 ویژگی پرداختند که می‌تواند چاقی و سرطان رحم را به هم مرتبط کند. در این مطالعه اثر دو هورمون انسولین ناشتا و تستوسترون بر افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم شناسایی شد. دانشمندان در آینده با تعیین دقیق چگونگی افزایش خطر ابتلا به سرطان بر اثر چاقی، از جمله از طریق هورمون‌ها، می‌توانند از داروهایی برای کاهش یا افزایش سطح این هورمون‌ها در افرادی که به دلیل ویژگی‌های مختلف، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند، استفاده کنند. برای مثال، داروهایی مانند متفورمین که در درمان دیابت استفاده می‌شود، می‌تواند سطح این هورمون‌ها را کاهش دهد؛ تحقیقات اولیه نیز نشان داده‌است که این دارو بر خطر ابتلا به سرطان نیز تأثیر می‌گذارد، با وجود این برای نتیجه‌گیری دقیق‌تر مطالعات بیشتری در حال انجام است.

اثر چاقی در ابتلا به 13 سرطان

تحقیقات بیشتری برای بررسی دقیق درمان‌ها و داروها برای مدیریت خطر سرطان در میان افرادی که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند، مورد نیاز است. بر اساس نتایج پژوهش‌های صورت گرفته اضافه‌وزن یا چاقی خطر ابتلا به 13 نوع مختلف سرطان را افزایش می‌دهد. به همین دلیل بدون شک برای کاهش خطر ابتلا به سرطان، حفظ تناسب اندام با استفاده از رژیم‌غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم مهم است.

ردپای مولکولی

اما هیزلوود، نویسنده ارشد این مقاله از دانشکده‌پزشکی بریستول، توضیح می‌دهد: «این مطالعه اولین گام جالبی است که نشان می‌دهد چگونه می‌توان از تجزیه و تحلیل ژنتیک برای مشخص‌کردن دقیق نحوه ارتباط میان چاقی و خطر ابتلا به سرطان استفاده  و برای مقابله با آن راهکار مناسبی پیدا کرد. ارتباط میان چاقی و سرطان رحم به خوبی شناخته شده‌بود اما این پژوهش یکی از بزرگ‌ترین مطالعاتی محسوب می‌شود که دقیقا به بررسی چرایی آن در سطح مولکولی پرداخته‌است. ما مشتاقانه منتظر تحقیقات بیشتر در مورد چگونگی استفاده از این اطلاعات برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان در افرادی هستیم که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند.»
دکتر جولی شارپ، رئیس اطلاعات سلامت در مرکز تحقیقات سرطان بریتانیا می‌گوید: «مطالعاتی مانند پژوهش حاضر، این واقعیت را تقویت می‌کند که اضافه‌وزن یا چاقی، دومین عامل تأثیرگذار در ابتلا به سرطان است. چنین پژوهش‌هایی به ایجاد درک بهتر از سازوکار و همچنین کشف چگونگی پیشگیری و درمان سرطان در آینده کمک شایانی خواهدکرد.»

عسل اخویان‌طهرانی - دانش و سلامت
منابع:  The Guardian و Bristol.ac.uk