باید به اعداد و ارقام و پیش‌بینی‌ها اعتماد کرد و به کمک تولد فرزندانی که هر کدام نشانه امید خداوند به بشریت‌اند،‌ آدم‌ها را از لاک تنهایی و خانواده‌ها را از خطر پیری و انزوا رها کرد و یک بار دیگر خانواده کامل را که در آن روابط خواهری و برادری درک می‌شود،‌ ‌شکل داد.
چه بودیم،‌ چه شدیم
یک زمانی که خیلی هم دور نیست داشتن یک خانواده شلوغ نه تنها باعث خجالت و شرم نبود بلکه پهن کردن سفره‌هایی از این سر تا آن سر اتاق و نشاندن قد و نیم قد بچه دور آن، شادی زندگی محسوب می‌شد. این درست همان وقتی بود که نرخ باروری در کشورمان پنج تا شش برابر اکنون بود. آمارها نشان می‌دهد  از  سال 1365 میانگین تعداد فرزندان به ازای هر زن از 6.5کودک به 1.7فرزند به ازای هر  زن در سال 1398 سقوط کرده است.  با این میانگین اکنون ما وضعیتی شبیه کشورهای روسیه، شیلی، بلژیک، بلاروس، هلند،‌ فنلاند و دانمارک داریم که همگی در نرخ باروری 1.7درصد اشتراک دارند و همگی از پیری جمعیت و تبعات آن رنج می‌برند. 
مضرات پیر شدن
بیشتر مردم جهان کشورهایی همچون ژاپن و ایتالیا را سرآمد کشورهای سال‌خورده جهان می‌شناسند ولی اگر به برخی آمارهای ملی خودمان نگاه کنیم سالمند شدن ایران نیز دور از انتظار نیست. فرآیند پیر شدن جمعیت با کاهش زاد و ولد آغاز می‌شود چنانچه نرخ رشد جمعیت در ایران که در سال 1365، 3.91درصد بود در سال 90 به 1.29درصد، در سال 95 به 1.24درصد و در سال 1400 به 0.7درصد سقوط کرد.  زمانی که زاد و ولد کاهش می‌یابد به این  معنی است که افراد جدید، کمتر به جمعیت تزریق می‌شوند و همان‌هایی که هستند نیز به تدریج پیرمی‌شوند. آینده پژوهی روند تغییرات نرخ سالمندی در ایران نشان می‌دهد نسبت جمعیت سالمند به کل کشورمان از سال 2020 تا 2050 بیش از سه برابر افزایش می‌یابد که تا سال 2100 پیامدهای خطرناکی برای کشور به بار خواهد آورد از جمله این که 30 درصد جمعیت کشور، 60 سال به بالا خواهند شد که به سبب افزایش سن در این حجم از جمعیت، نظام تامین اجتماعی دچار فروپاشی شده،‌ نیروی کار و دفاعی کشور کاهش پیدا کرده و هزینه‌های نظام سلامت به طرز سرسام‌آوری افزایش خواهد یافت. علی ابوترابی، کارشناس جمعیت از پیامدهای جبران‌ناپذیر رشد نمودار سرعت پیری جمعیت، به جام‌جم می‌گوید: سالمندی تعادل میان نیروی کار، رشد اقتصادی و درآمد جامعه را بر هم می‌زند.  بنابراین دور نیست روزی که مجموعه‌های دولتی و غیردولتی بیمه رو به ورشکستگی بروند و توانی برای ادامه مسیر خود نداشته‌باشند.
افزایش خانواده های تک نفره
اما پیری و سالخوردگی جمعیت تنها پیامد کاهش فرزندآوری نیست بلکه معضلاتی همچون افزایش خانواده‌های دو‌نفره نیز مطرح است. اکنون اما از چالش خانواده‌های تک‌نفره سخن به میان می‌آید به طوری که شهلا کاظمی‌پور،‌کارشناس جمعیت می‌گوید در کشورمان 27 میلیون خانوار وجود دارد که ‌درصدی از آنها تک نفره هستند که به سبب افزایش مهاجرت،‌ طلاق و گرایش به تجرد به وجود آمده اند. او درگفت‌وگو با ایسنا چنین تشریح کرده است که بُعد خانوار در ایران بسیار کم شده و خانوارها حداکثر چهار‌نفره هستند درحالی که ۸۵ درصد خانواده‌ها نیز کمتر از چهار نفر را شامل می‌شوند.   در چنین فضایی است که کارشناسان معتقدند باید برای ترویج ازدواج،‌ برداشتن موانع از پیش پای جوانان و حمایت از خانواده‌های علاقه‌مند به فرزندآوری سیاست‌های اقناعی و موثر در دستور کار قرار گیرد. 

مریم خباز - گروه جامعه