گفت‌وگو با کارگردان و تهیه‌کننده «اقیانوس‌آرام»
همنشینی نوجوانان با آدم حسابی‌ها
ساخت برنامه‌هایی با محوریت نوجوانان در تلویزیون کار سخت و پیچیده‌ای است. به این دلیل که برنامه‌ساز باید شناخت دقیقی از روحیات نوجوانان و خواسته‌هایشان داشته باشد. از طرفی مورد اقبال قرارگرفتن برنامه هم از جانب این طیف سنی کار دشواری است اما چند سالی است برنامه‌ای با عنوان «اقیانوس‌آرام» از شبکه دو پخش می‌شود که قرار است سری جدید آن از 11 تیر هم روی آنتن برود. در هر قسمت از این برنامه یک مهمان حضور دارد که خودش هم برنامه را اجرا می‌کند. مهمان برنامه معمولا یک فرد موفق است که از خاطرات دوران نوجوانی‌اش برای بچه‌های حاضر در استودیو صحبت می‌کند و سپس به سوالات آنها پاسخ می‌دهد. تا به امروز هم افراد بسیاری در این برنامه حضور پیدا کرده‌اند. ازجمله: نجم‌الدین شریعتی و کوروش سلیمانی . محمدهادی نعمت‌اللهی، کارگردان و تهیه‌کننده این برنامه است که در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص ویژگی‌های برنامه نکاتی را ارائه کرد که در ادامه می‌خوانید.
شما تهیه‌کننده سه فصل از برنامه اقیانوس‌آرام بوده‌اید. فکر می‌کردید برنامه تا این حد دیده شود و به فصل‌های بعدی هم برسد؟ اصلا چه ویژگی‌ای در این برنامه بود که باعث شد پخش آن همچنان تداوم داشته باشد و به سری چهارم برسد؟
واقعیت این است که در حوزه نوجوان کارهای زیادی ساخته نشده. بنابراین هر کاری که حداقلی از استاندارد برنامه‌سازی در حوزه نوجوان را رعایت کند و حداقلی از خواسته‌های نوجوانان در آن لحاظ شود، با استقبال روبه‌رو می‌شود. بنابراین شاید مهم‌ترین دلیل تداوم اقیانوس‌آرام این باشد که ما تابه‌حال برنامه جدی در این حوزه نداشتیم. البته به غیر از تجربه‌های خاطره‌ساز و شگفت‌انگیزی که همه ما داریم. مثل برنامه «نیمرخ» که شاید به‌جز این برنامه ما خیلی اتفاق جدی در این سال‌ها در حوزه نوجوان نداشتیم.
بااین‌حال برای این‌که برنامه همچنان تداوم داشته باشد و مورد استقبال مخاطبان هم قرار بگیرد، در سری جدید چه تغییراتی را ایجاد کرده‌اید، ضمن این‌که در سری جدید در انتخاب مهمان‌ها نیز سعی کردید از چهره‌ها دعوت کنید یا روال سابق را در پیش گرفته‌اید؟
در مورد فصل جدید باید بگویم بدنه اصلی در اقیانوس‌آرام همان چیزی است که در فصل‌های قبلی هم تجربه کرده‌ایم و جواب داده است. یعنی آدم‌ها بیایند و از تجربه‌ها و مسیر زندگی‌شان بگویند و قصه تعریف کنند تا بچه‌ها در انتقال این تجربه بهره‌اش را ببرند. این کلیت اصلی برنامه است که در تمام فصل‌ها آن را حفظ کردیم اما فضاسازی‌هایی هم به‌واسطه آیتم‌ها به گونه‌ای است که به ذائقه مخاطبان نزدیک‌تر است و می‌تواند به محتوای برنامه هم کمک کند اما تفاوتی که به‌نسبت فصل‌های گذشته داشته این است که در 53قسمت 50دقیقه‌ای تولید می‌شود.
یعنی به زمان برنامه اضافه شده است؟
بله، در فصل‌های قبل برخی قسمت‌های برنامه در 25 دقیقه تولید شده بود اما در این سری همه قسمت‌ها 45 تا 50 دقیقه است. درباره مهمان‌های برنامه در سری جدید هم باید بگویم ما چهره و سلبریتی به معنایی که می‌دانید نداریم اما سراغ آدم‌حسابی‌هایی رفتیم که می‌دانستیم برای بچه‌ها حرف‌های مهمی دارند. البته برخی از آنها چهره هستند و مردم آنها را بیشتر می‌شناسند اما ملاک‌مان این نبود که حتما چهره و سلبریتی باشند. چون فضای برنامه سلبریتی‌محور نیست و هدف، چیز دیگری است. عمدتا سعی کردیم افرادی را دعوت کنیم که در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و حرف‌هایشان می‌تواند برای بچه‌ها الهام‌بخش باشد.
یکی از ویژگی‌های برنامه شما که آن را از برنامه‌های دیگر متمایز می‌کند این است که میزبان ندارید و مهمان، خودش گرداننده برنامه است. آیا لزوم حضور یک مجری یا میزبان را در برنامه احساس نمی‌کنید؟ اصلا از این نظر تا به امروز با مشکلی در برنامه مواجه نشده‌اید؟
میزبان اقیانوس‌آرام در واقع نوجوان‌هایی هستند که در استودیو حضور دارند. اگر می‌شد پشت صحنه برنامه را به تصویر کشید، می‌توانستید ببینید خیلی از کارها را بچه‌ها خودشان انجام می‌دهند. ما از همان ابتدا می‌خواستیم مهمان با بچه‌ها بی‌واسطه باشد. دلیلش هم این است که ما احساس می‌کنیم هر چیزی بین بچه‌ها و مهمان باشد می‌تواند به انتقال تجربه آسیب بزند. شاید هر قسمت از برنامه 05 دقیقه خروجی باشد اما مهمان‌هایمان دو ساعتی با بچه‌ها هستند و گپ می‌زنند و پرسش و پاسخ دارند. دلیلش هم این است که اولویت ما هیچ‌وقت صرفا برنامه‌سازی نبوده است. ما همواره دغدغه تربیتی داریم و این برایمان اهمیت دارد که بتوانیم به این دغدغه بپردازیم. یعنی فضایی را فراهم کنیم که بچه‌ها تبدیل به یک خانواده شوند. بچه‌ها هم این فضا را یک دورهمی خانوادگی می‌بینند تا یک برنامه تلویزیونی. چون ما بعد از هر برنامه ارتباط‌مان را با بچه‌ها حفظ می‌کنیم و این ارتباط با آنها ادامه‌دار است.
شما که در این حوزه برنامه‌سازی می‌کنید، چقدر با روحیات و خلقیات نوجوان‌ها آشنایی دارید و فکر می‌کنید تا چه اندازه در این چند فصل از برنامه اقیانوس‌آرام به دغدغه‌های آنها پاسخ داده‌اید؟
واقعیت این است که من خودم را فعال حوزه نوجوان نمی‌دانم و ادعایی هم در این حوزه ندارم اما کاری که کردم و در مصاحبه‌های اولیه‌ای که با بچه‌ها و خانواده‌هایشان داشتم، این بود که از آنها می‌پرسیدم بهتر است در این برنامه درباره چه چیزهایی صحبت شود. چون حوزه نوجوان حوزه بسیار وسیعی است. من فکر می‌کنم مهم‌ترین چیزی که بچه‌های امروز می‌خواهند این است که دیده شوند و جدی گرفته شوند و برای همه مهم باشند. به آنها اعتماد شود و آدم‌هایی که در اطراف‌شان هستند، تفاوت آنها را با دوران کودکی درک کنند و بپذیرند و به آنها احترام بگذارند. نکته جالب این‌که بچه‌هایی که چهار سال پیش در فصل اول برنامه بودند، با بچه‌هایی که در این فصل هستند خیلی از دغدغه‌هایشان متفاوت شده و تغییر کرده. من معتقدم مسائل نوجوان‌ها سال‌به‌سال تغییر می‌کند.
این برنامه چقدر ظرفیت ادامه‌دار شدن را دارد و اصولا چقدر به برنامه‌سازی برای نوجوانان باید اهمیت داد؟
من فکر می‌کنم کار در حوزه نوجوان را نمی‌توان متوقف کرد. باید در تمام سال جاری باشد. چون نسل بسیار مهمی است و به نوعی آینده‌ساز کشور ما هستند و نیاز به توجه بیشتری دارند.
تاثیر قصه‌گویی روی نوجوانان
نعمت‌الهی در پاسخ به این سوال که چقدر این برنامه روی مخاطبانش تاثیرگذار بوده می‌گوید: واقعیت این است بچه‌هایی که مخاطب اقیانوس‌آرام بودند، برایشان بعد از برنامه اتفاقی افتاده است. زمانی که بچه‌ها را با قصه این آدم‌ها آشنا می‌کنید، در هر قالبی که باشد اثر خودش را می‌گذارد. چه ورک‌شاپ باشد و چه یک برنامه تلویزیونی. به نظرم این قالب قصه‌گفتن و انتقال تجربه می‌تواند روی بچه‌ها تاثیرگذار باشد. ما با بچه‌هایی همراه بودیم که با ما در این برنامه بزرگ شده‌اند. ما از مدارس و خانواده‌ها تماس‌هایی داشتیم که سراغ فصل‌های جدید برنامه را می‌گرفتند. بنابراین تاثیر خودش را گذاشته است.
زینب علیپور طهرانی - گروه رسانه
واقعیت این است که در حوزه نوجوان کارهای زیادی ساخته نشده. بنابراین هر کاری که حداقلی از استاندارد برنامه‌سازی در حوزه نوجوان را رعایت کند و حداقلی از خواسته‌های نوجوانان در آن لحاظ شود، با استقبال روبه‌رو می‌شود. بنابراین شاید مهم‌ترین دلیل تداوم اقیانوس‌آرام این باشد که ما تابه‌حال برنامه جدی در این حوزه نداشتیم. البته به غیر از تجربه‌های خاطره‌ساز و شگفت‌انگیزی که همه ما داریم. مثل برنامه «نیمرخ» که شاید به‌جز این برنامه ما خیلی اتفاق جدی در این سال‌ها در حوزه نوجوان نداشتیم.
بااین‌حال برای این‌که برنامه همچنان تداوم داشته باشد و مورد استقبال مخاطبان هم قرار بگیرد، در سری جدید چه تغییراتی را ایجاد کرده‌اید، ضمن این‌که در سری جدید در انتخاب مهمان‌ها نیز سعی کردید از چهره‌ها دعوت کنید یا روال سابق را در پیش گرفته‌اید؟
در مورد فصل جدید باید بگویم بدنه اصلی در اقیانوس‌آرام همان چیزی است که در فصل‌های قبلی هم تجربه کرده‌ایم و جواب داده است. یعنی آدم‌ها بیایند و از تجربه‌ها و مسیر زندگی‌شان بگویند و قصه تعریف کنند تا بچه‌ها در انتقال این تجربه بهره‌اش را ببرند. این کلیت اصلی برنامه است که در تمام فصل‌ها آن را حفظ کردیم اما فضاسازی‌هایی هم به‌واسطه آیتم‌ها به گونه‌ای است که به ذائقه مخاطبان نزدیک‌تر است و می‌تواند به محتوای برنامه هم کمک کند اما تفاوتی که به‌نسبت فصل‌های گذشته داشته این است که در 53قسمت 50دقیقه‌ای تولید می‌شود.
یعنی به زمان برنامه اضافه شده است؟
بله، در فصل‌های قبل برخی قسمت‌های برنامه در 25 دقیقه تولید شده بود اما در این سری همه قسمت‌ها 45 تا 50 دقیقه است. درباره مهمان‌های برنامه در سری جدید هم باید بگویم ما چهره و سلبریتی به معنایی که می‌دانید نداریم اما سراغ آدم‌حسابی‌هایی رفتیم که می‌دانستیم برای بچه‌ها حرف‌های مهمی دارند. البته برخی از آنها چهره هستند و مردم آنها را بیشتر می‌شناسند اما ملاک‌مان این نبود که حتما چهره و سلبریتی باشند. چون فضای برنامه سلبریتی‌محور نیست و هدف، چیز دیگری است. عمدتا سعی کردیم افرادی را دعوت کنیم که در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و حرف‌هایشان می‌تواند برای بچه‌ها الهام‌بخش باشد.
یکی از ویژگی‌های برنامه شما که آن را از برنامه‌های دیگر متمایز می‌کند این است که میزبان ندارید و مهمان، خودش گرداننده برنامه است. آیا لزوم حضور یک مجری یا میزبان را در برنامه احساس نمی‌کنید؟ اصلا از این نظر تا به امروز با مشکلی در برنامه مواجه نشده‌اید؟
میزبان اقیانوس‌آرام در واقع نوجوان‌هایی هستند که در استودیو حضور دارند. اگر می‌شد پشت صحنه برنامه را به تصویر کشید، می‌توانستید ببینید خیلی از کارها را بچه‌ها خودشان انجام می‌دهند. ما از همان ابتدا می‌خواستیم مهمان با بچه‌ها بی‌واسطه باشد. دلیلش هم این است که ما احساس می‌کنیم هر چیزی بین بچه‌ها و مهمان باشد می‌تواند به انتقال تجربه آسیب بزند. شاید هر قسمت از برنامه 05 دقیقه خروجی باشد اما مهمان‌هایمان دو ساعتی با بچه‌ها هستند و گپ می‌زنند و پرسش و پاسخ دارند. دلیلش هم این است که اولویت ما هیچ‌وقت صرفا برنامه‌سازی نبوده است. ما همواره دغدغه تربیتی داریم و این برایمان اهمیت دارد که بتوانیم به این دغدغه بپردازیم. یعنی فضایی را فراهم کنیم که بچه‌ها تبدیل به یک خانواده شوند. بچه‌ها هم این فضا را یک دورهمی خانوادگی می‌بینند تا یک برنامه تلویزیونی. چون ما بعد از هر برنامه ارتباط‌مان را با بچه‌ها حفظ می‌کنیم و این ارتباط با آنها ادامه‌دار است.
شما که در این حوزه برنامه‌سازی می‌کنید، چقدر با روحیات و خلقیات نوجوان‌ها آشنایی دارید و فکر می‌کنید تا چه اندازه در این چند فصل از برنامه اقیانوس‌آرام به دغدغه‌های آنها پاسخ داده‌اید؟
واقعیت این است که من خودم را فعال حوزه نوجوان نمی‌دانم و ادعایی هم در این حوزه ندارم اما کاری که کردم و در مصاحبه‌های اولیه‌ای که با بچه‌ها و خانواده‌هایشان داشتم، این بود که از آنها می‌پرسیدم بهتر است در این برنامه درباره چه چیزهایی صحبت شود. چون حوزه نوجوان حوزه بسیار وسیعی است. من فکر می‌کنم مهم‌ترین چیزی که بچه‌های امروز می‌خواهند این است که دیده شوند و جدی گرفته شوند و برای همه مهم باشند. به آنها اعتماد شود و آدم‌هایی که در اطراف‌شان هستند، تفاوت آنها را با دوران کودکی درک کنند و بپذیرند و به آنها احترام بگذارند. نکته جالب این‌که بچه‌هایی که چهار سال پیش در فصل اول برنامه بودند، با بچه‌هایی که در این فصل هستند خیلی از دغدغه‌هایشان متفاوت شده و تغییر کرده. من معتقدم مسائل نوجوان‌ها سال‌به‌سال تغییر می‌کند.
این برنامه چقدر ظرفیت ادامه‌دار شدن را دارد و اصولا چقدر به برنامه‌سازی برای نوجوانان باید اهمیت داد؟
من فکر می‌کنم کار در حوزه نوجوان را نمی‌توان متوقف کرد. باید در تمام سال جاری باشد. چون نسل بسیار مهمی است و به نوعی آینده‌ساز کشور ما هستند و نیاز به توجه بیشتری دارند.
تاثیر قصه‌گویی روی نوجوانان
نعمت‌الهی در پاسخ به این سوال که چقدر این برنامه روی مخاطبانش تاثیرگذار بوده می‌گوید: واقعیت این است بچه‌هایی که مخاطب اقیانوس‌آرام بودند، برایشان بعد از برنامه اتفاقی افتاده است. زمانی که بچه‌ها را با قصه این آدم‌ها آشنا می‌کنید، در هر قالبی که باشد اثر خودش را می‌گذارد. چه ورک‌شاپ باشد و چه یک برنامه تلویزیونی. به نظرم این قالب قصه‌گفتن و انتقال تجربه می‌تواند روی بچه‌ها تاثیرگذار باشد. ما با بچه‌هایی همراه بودیم که با ما در این برنامه بزرگ شده‌اند. ما از مدارس و خانواده‌ها تماس‌هایی داشتیم که سراغ فصل‌های جدید برنامه را می‌گرفتند. بنابراین تاثیر خودش را گذاشته است.
زینب علیپور طهرانی - گروه رسانه
