گفتوگو با نویسنده کتاب «قصه شیر و عقاب»
ضد آمریکایی بودن باعث مباهات است
کتاب «قصه شیر و عقاب» عنوان کتابی از صادق وفایی است که بهتازگی در انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده. وفایی که سالهاست خبرنگار حوزه کتاب است، لیسانس مهندسی مکانیک و کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر دارد و در این کتاب سراغ موضوع ویژهای رفته است. امامی در قصه شیر و عقاب، روایتهایی را با بیانی ساده درحوزه تحلیل روابط ایران و آمریکا ارائه کرده است. از دیگر آثار این نویسنده و خبرنگار میتوان به «جنگ کی تمام میشود؟» و «نرمتر از بانگ پرها» اشاره کرد. در ادامه با او گفتوگویی داشتیم.
با نگاهی که در این کتاب به روابط ایران و آمریکا داشتید شروع کنیم. با چه رویکردی در قصه شیر و عقاب از این جریان نوشتید؟
من در حوزههای مختلفی مطالعه داشتهام. در بازههای زمانی مختلف روی موضوعاتی تمرکز و مطالعه میکنم. درمورد ایران و آمریکا هم بعد از شهادت سردار سلیمانی مطالعاتم را آغاز کردم. نتیجهاش کتابی است که میبینیم . یک کتاب عمومی نوشتهام که نتیجه یک سال مطالعه من است. کتاب غیرمغرضانه و بدون حب و بغض است ولی درنهایت یک ایرانی آن را نوشته است دل خوشی از آمریکا ندارد. ضد آمریکایی بودن باعث مباهات است.
از شیوه روایت و لحنی که برای کتاب انتخاب کردید بگویید.
کتاب سه فصل دارد.فصل اول آن به آمریکا و گذشته آن اشاره دارد. در فصل دوم چگونگی ورود آمریکا به ایران را مطرح میکنیم. به انقلاب و جنگ تحمیلی میپردازیم و در فصل سوم از ترامپ به بعد است. یعنی آمریکای ترامپی و ترامپ آمریکایی و بهنوعی آینده را میگوید. زمانی فکر میکردیم آمریکاییها از این که ترامپ رئیسجمهورشان است شرمنده باشند اما تصویر آرمانی آنها از آمریکایی همین تصویر است. در چنین فضایی قصه روایت میشود. من خودم خبرنگارم و کتاب مستندگونه جلو میرود.سعی کردم طوری باشد که مخاطب عام آن را بتواند بخواند.آکادمیک و خیلی پیچیده نیست.یک کتاب عمومی است که در آن هم فلسفه گفته میشود و هم جامعهشناسی.کتاب اصلا علوم سیاسی یا منبع آکادمیک دانشگاهی نیست.کاملا بر مبنای قصه است.
با توجه به سوابق تحصیلی و کاری شما و کارنامه آثارتان که در فضای دور از سیاست است، چرا سراغ یک موضوع سیاسی رفتید؟
به نظرم هر فردی در زندگی در مقطعی با تلنگری ناچار به انتخاب میشود.هرقدر هم تلاش کند وارد فضای سیاسی نشود اما جایی ناچار میشود موضع خود را نشان دهد. من هنوز هم تئاتر کار میکنم و تئاتری هستم.رمان اولم هم درمورد جنگ جهانی دوم و ضد جنگ بود. اثر دوم هم تاریخ شفاهی دوبله بود. اکنون هم در سرویس فرهنگی مشغول به کارم و دوستانی که با من آشنا هستند از گروهها و طیفهای مختلفی هستند. بعد از ترور سردار سلیمانی احساس کردم جایی است که باید حرفی بزنم و موضعگیری کنم. یک عده باورشان نمیشد که موضع من در مخالفت آمریکا باشد اما حس کردم نمیتوانم بیتفاوت باشم و تحقیقات را آغاز کردم و نتیجه آن کتاب قصه شیر و عقاب شد.
بنابراین تحلیلهایتان براساس مطالعههای پیشین بوده و نه صرفا یک تحلیل شخصی.
بله، البته ترور سردار سلیمانی به این ماجرا جهت داد. به طوری که اولین کتابی که بعد از آن خواندم «ترامپ» آلن بدیو بود.
چقدر نیاز است این روابط مورد بررسی قرار بگیرد؟
اکنون درحال مطالعه کتابی به نام «تو زودتر بکش» هستم که درمورد تاریخ ترورها و تشکیل سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل است. این کتاب را یک خبرنگار اسرائیلی نوشته است. مترجم این کتاب در مقدمه حرف خوبی زده و آن این بود که باید متنهایی را که خود اسرائیل تولید میکند هم بخوانیم و آنها را بشناسیم. ضرورت نوشتن کتاب قصه شیر و عقاب هم همین است که ما آن دشمن را بشناسیم. البته به نوعی دنبال پیشفرضهای دشمن بودم.
اعتقاد دارید تا چه میزان شناخت بهتری به مخاطب درمورد آمریکا دادهاید؟
کتاب من آکادمیک و تخصصی نیست و عمومی نوشتم تا هر مخاطبی بخواند. لحن آن گزارشگونه است و میتواند مقدمهای برای مطالعه بیشتر باشد.
چرا روایت مستندگونه را انتخاب کردید و برای جذب مخاطب چه تدبیری اندیشیدید؟
من اکنون روی زندگی چند نفر از خلبانان نیروهای هوایی کار میکنم.آنقدر ماجرا جذاب است که نیاز به صنعت ادبی و تعلیق ندارد. به همین دلیل در کتابم متوجه شدم مستندنگاری که طعنه به ژورنالیستی میزند اما با رعایت فنون ادبی جذاب است.
شاید مخاطب گمان کند این کتاب تخصصی است. از این جهت نگران نبودید؟
چیزی که من نوشتم، تاریخ و تحلیل و مقاطعی است که توجهم را جلب کرده و برای مخاطب جالب است.
مستندات و وقایع تاریخی
وقتی از صادق وفایی پرسیدیم چقدر نگاه جامعهشناسانه در کتاب «قصه شیر و عقاب» وجود دارد، پاسخ داد: در این کتاب هم متاثر از فلسفه، هم تاریخ و هم جامعهشناسی هستم. بیشترین بخش کتاب، مستندات و وقایع تاریخی است. سعی کردم همه جانبه باشد اما باید بگویم نگاهم جهتگیرانه است. همانقدر که نگاهم جهتگیرانه است به همان میزان مراقب بودم دشمنی با آمریکا موجب خشمگینی و غرضورزی در قلم نباشد. در عین حال اگر کسی کتاب را بخواند متوجه میشود نویسنده کتاب قصه شیر و عقاب، یک ضدآمریکایی است و ترسی از بیان آن ندارم و موضعم محافظهکارانه نیست.
من در حوزههای مختلفی مطالعه داشتهام. در بازههای زمانی مختلف روی موضوعاتی تمرکز و مطالعه میکنم. درمورد ایران و آمریکا هم بعد از شهادت سردار سلیمانی مطالعاتم را آغاز کردم. نتیجهاش کتابی است که میبینیم . یک کتاب عمومی نوشتهام که نتیجه یک سال مطالعه من است. کتاب غیرمغرضانه و بدون حب و بغض است ولی درنهایت یک ایرانی آن را نوشته است دل خوشی از آمریکا ندارد. ضد آمریکایی بودن باعث مباهات است.
از شیوه روایت و لحنی که برای کتاب انتخاب کردید بگویید.
کتاب سه فصل دارد.فصل اول آن به آمریکا و گذشته آن اشاره دارد. در فصل دوم چگونگی ورود آمریکا به ایران را مطرح میکنیم. به انقلاب و جنگ تحمیلی میپردازیم و در فصل سوم از ترامپ به بعد است. یعنی آمریکای ترامپی و ترامپ آمریکایی و بهنوعی آینده را میگوید. زمانی فکر میکردیم آمریکاییها از این که ترامپ رئیسجمهورشان است شرمنده باشند اما تصویر آرمانی آنها از آمریکایی همین تصویر است. در چنین فضایی قصه روایت میشود. من خودم خبرنگارم و کتاب مستندگونه جلو میرود.سعی کردم طوری باشد که مخاطب عام آن را بتواند بخواند.آکادمیک و خیلی پیچیده نیست.یک کتاب عمومی است که در آن هم فلسفه گفته میشود و هم جامعهشناسی.کتاب اصلا علوم سیاسی یا منبع آکادمیک دانشگاهی نیست.کاملا بر مبنای قصه است.
با توجه به سوابق تحصیلی و کاری شما و کارنامه آثارتان که در فضای دور از سیاست است، چرا سراغ یک موضوع سیاسی رفتید؟
به نظرم هر فردی در زندگی در مقطعی با تلنگری ناچار به انتخاب میشود.هرقدر هم تلاش کند وارد فضای سیاسی نشود اما جایی ناچار میشود موضع خود را نشان دهد. من هنوز هم تئاتر کار میکنم و تئاتری هستم.رمان اولم هم درمورد جنگ جهانی دوم و ضد جنگ بود. اثر دوم هم تاریخ شفاهی دوبله بود. اکنون هم در سرویس فرهنگی مشغول به کارم و دوستانی که با من آشنا هستند از گروهها و طیفهای مختلفی هستند. بعد از ترور سردار سلیمانی احساس کردم جایی است که باید حرفی بزنم و موضعگیری کنم. یک عده باورشان نمیشد که موضع من در مخالفت آمریکا باشد اما حس کردم نمیتوانم بیتفاوت باشم و تحقیقات را آغاز کردم و نتیجه آن کتاب قصه شیر و عقاب شد.
بنابراین تحلیلهایتان براساس مطالعههای پیشین بوده و نه صرفا یک تحلیل شخصی.
بله، البته ترور سردار سلیمانی به این ماجرا جهت داد. به طوری که اولین کتابی که بعد از آن خواندم «ترامپ» آلن بدیو بود.
چقدر نیاز است این روابط مورد بررسی قرار بگیرد؟
اکنون درحال مطالعه کتابی به نام «تو زودتر بکش» هستم که درمورد تاریخ ترورها و تشکیل سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل است. این کتاب را یک خبرنگار اسرائیلی نوشته است. مترجم این کتاب در مقدمه حرف خوبی زده و آن این بود که باید متنهایی را که خود اسرائیل تولید میکند هم بخوانیم و آنها را بشناسیم. ضرورت نوشتن کتاب قصه شیر و عقاب هم همین است که ما آن دشمن را بشناسیم. البته به نوعی دنبال پیشفرضهای دشمن بودم.
اعتقاد دارید تا چه میزان شناخت بهتری به مخاطب درمورد آمریکا دادهاید؟
کتاب من آکادمیک و تخصصی نیست و عمومی نوشتم تا هر مخاطبی بخواند. لحن آن گزارشگونه است و میتواند مقدمهای برای مطالعه بیشتر باشد.
چرا روایت مستندگونه را انتخاب کردید و برای جذب مخاطب چه تدبیری اندیشیدید؟
من اکنون روی زندگی چند نفر از خلبانان نیروهای هوایی کار میکنم.آنقدر ماجرا جذاب است که نیاز به صنعت ادبی و تعلیق ندارد. به همین دلیل در کتابم متوجه شدم مستندنگاری که طعنه به ژورنالیستی میزند اما با رعایت فنون ادبی جذاب است.
شاید مخاطب گمان کند این کتاب تخصصی است. از این جهت نگران نبودید؟
چیزی که من نوشتم، تاریخ و تحلیل و مقاطعی است که توجهم را جلب کرده و برای مخاطب جالب است.
مستندات و وقایع تاریخی
وقتی از صادق وفایی پرسیدیم چقدر نگاه جامعهشناسانه در کتاب «قصه شیر و عقاب» وجود دارد، پاسخ داد: در این کتاب هم متاثر از فلسفه، هم تاریخ و هم جامعهشناسی هستم. بیشترین بخش کتاب، مستندات و وقایع تاریخی است. سعی کردم همه جانبه باشد اما باید بگویم نگاهم جهتگیرانه است. همانقدر که نگاهم جهتگیرانه است به همان میزان مراقب بودم دشمنی با آمریکا موجب خشمگینی و غرضورزی در قلم نباشد. در عین حال اگر کسی کتاب را بخواند متوجه میشود نویسنده کتاب قصه شیر و عقاب، یک ضدآمریکایی است و ترسی از بیان آن ندارم و موضعم محافظهکارانه نیست.
هانیه علینژاد - خبرنگار