اسکار بهترین فیلم خارجی، امسال به چه کسی تعلق خواهد گرفت؟
همیشه پای منتقدان در میان است!
اهلفن و تحلیلگران سینمایی روی این موضوع اتفاق نظر دارند که اسکار بهترین فیلم خارجی سال (که چند سالی است به بهترین فیلم بینالمللی تغییر نام داده) باید ممنون فعالیتهای منتقدان سینمایی باشد و این منتقدان نقش بسیار مهمی در جهتدهی خط فکری داوران این رشته مهم مراسم اسکار دارند. در این مورد است که رسانهها مینویسند همیشه پای منتقدان در میان است و آنها هستند که همیشه نقش مهمی در نوع اهدای جایزه به بهترین فیلم خارجی زبان (یا بهقول امروزیها فیلم بینالمللی) ایفا میکنند. طبق یک سنت قدیمی، اعضای آکادمی اسکار و بهخصوص رایدهندگانی که در آمریکا زندگی میکنند، از یکسو تمایل چندانی برای تماشای فیلمهای بینالمللی ندارند و از سوی دیگر میخواهند خودشان را به روز، مبتکر و فیلم بین نشان دهند. مشکلی که در اینباره مطرح میشود این است که آنها باید کدام فیلمها را نامزد و جایزه اسکار را به کدامیک از آنها بدهند که هم متهم به بیسوادی نشوند و هم مورد تشویق قشر تحصیلکرده و فیلم بین قرار گیرند.
با این همه بخش مهمی از رسانهها در این باره صحبت میکنند که انتخابهای منتقدان سینمایی الزاما بهترین انتخابها یا انتخابهایی درست و دقیق نیست و میتواند تابع شرایطی باشد که فیلمها را میبینند یا آن فیلمها ساخته شدهاند. این گروه از معترضان، افکار عمومی را به نام فیلمهایی ارجاع میدهند که توسط منتقدان مورد تحسین قرار گرفته و به آنها لقب فیلمهایی برتر دادهاند. در همین حال، پرسشی که به گونهای دیگر مطرح میشود این است که چرا اعضای آکادمی از بین مجموعه فیلمهای مورد نظر منتقدان سینمایی، ترجیح دادهاند دست به انتخاب این پنج فیلم خاصی بزنند که امسال نامزد دریافت جایزه شدهاند. در کنار ماشینم را بران، فیلمهای «دست خدا» از ایتالیا، «بدترین آدم دنیا»
از نروژ، «فرار» از دانمارک و «لونانا» از بوتان دیگر نامزدهایی هستند که داعیه رقابت دریافت مجسمه طلایی اسکار در رقابتهای پیش روی بخش بهترین
فیلم بینالمللی را دارند.
لیاقت حضور اسکاری
اگر «قهرمان» اصغر فرهادی را کنار بگذاریم که مورد تحسین بسیاری از منتقدان و تماشاگران بوده، فیلمهای خوب و مقبول دیگری هم در یکسال گذشته در سطح بینالمللی تهیه و تولید شده که لیاقت حضور در فهرست نهایی مراسم اسکار را داشته باشد. بخش مهمی از حرفهایهای سینما و فیلمبینها عقیده دارند که میتوان فیلمهایی را اسم برد که شایستگیهای بیشتری در مقایسه با فیلمهای نامزد شده در رشته بهترین فیلم بینالمللی امسال را داشتهاند. آکادمی اسکار هم در جواب این را میگوید که این مشکلی است که همه ساله در ارتباط با این بخش با آن روبهروست. آکادمی دروغ هم نمیگوید! هر سال همیشه نامهایی از قافله باز میمانند و دوستداران این فیلمها از ظلم و ستمی حرف میزنند که نسبت به آنها اعمال شدهاست. تجربه تاریخی نشان داده که اینگونه انتخابها و اعلام نام نامزدها همیشه مخالفان خود را دارد و با اعتراضاتی روبهرو میشود.
با این حال، مخالفان انتخابهای امسال روی این نکته تاکید میکنند که فیلمهایی چون انیمیشن فرار و بدترین آدم دنیا کارهایی معمولی هستند که لیاقت حضور در رقابتهای اسکاری را ندارند. اشاره آنها به داستانهای بسیار معمولی و ساخت و پرداخت معمولی آنهاست. فیلم اول خاطرات جوانی افغان را بازگو میکند که برای فرار به اروپا با دردسرها و مشکلات زیادی روبهرو میشود و دومی درباره زنی است که در انتخاب یکی از دو مرد حاضر در زندگیاش، با تردید روبهروست. در فیلمهای خارجیزبان سال گذشته، حتما میتوان فیلمهایی را پیدا کرد که باارزشتر از این دو فیلم باشند. البته بسیاری انتخاب فرار را در اینباره توجیه میکنند که آکادمی اسکار میخواسته نشان دهد نسبت به وضعیت افغانها و مصائب بعد از خروج ناگهانی ارتش آمریکا از خاک افغانستان بیتفاوت نیست. درباره دست خدا هم این اظهارنظر زیاد شنیده میشود که نسبت به ساختههای قبلی کارگردانش پائولو سورنتینو، اثری ضعیفتر است و نمیتوان به آن لقبی بیشتر از یک درام متوسط شرححالگونه داد.
سابقه طولانی بحثها
اهلفن در این ارتباط صحبت میکنند که بحثهای اخیر سابقهای طولانی دارد و مربوط به امسال و سال قبل نمیشود. رسانهها در این باره حرف میزنند که نوع انتخابهای اعضای آکادمی همیشه با بحث و جنجال و ادعای حقکشی همراه بودهاست. در حقیقت همین صحبتها بود که بیش از یک دهه قبل آکادمی را وادار کرد که دست به یک خانهتکانی در رشته بهترین فیلم خارجی بزند و معرفی نام فیلمها را دو مرحلهای کند. در مرحله اول قرار شد تعداد 10 فیلم معرفی شوند، تا کمی بعد از بین آنها پنج فیلم بهعنوان نامزدهای نهایی معرفی شوند. این رویه از چند سال قبل به نوعی در ارتباط با معرفی رشته بهترین فیلم سال هم دنبال شد و اسامی فیلمهای این رشته از پنج به 10 فیلم افزایش یافت. نودوچهارمین دوره مراسم اسکار 27 مارس در سالن دالبی تیه تر لسآنجلس
برپا و به صورت زنده از شبکه ای بیسی در آمریکا و
200کشور دیگر دنیا پخش میشود. این مراسم با وجود موافقان و مخالفانش هنوز هم یکی از مهمترین رویدادهای هنری جهانی بهحساب میآید که مورد توجه
سینمادوستان است.