گفتوگو با امیر سمواتی، مجری غرفه گردشگری ایران در اکسپوی۲۰۲۰ دبی درباره همه دلایلی که باعث بیرونقی این غرفه شد
پاویون ایرانی اینترنت هم ندارد
چه اتفاقی بهتر از این میتوانست بیفتد که ایران در میان 192کشور و در بهترین نقطه از بزرگترین رویداد جهانی، ایران واقعی را معرفی کند و با ایرانهراسی به مبارزه بپردازد؟ این فرصت ششماه در اختیار ایران بود اما چقدر توانستیم از آن بهره ببریم؟ از همان زمان که امارات میزبان شد، اخبار و برنامههای کشورمان حاکی از آن بود که ایران هم قصد حضور جدی در این رویداد بین المللی را دارد، با این حال تا چند ماه مانده به برگزاری، هنوز نحوه حضور ایران مشخص نبود. پاویون اصلی توسط شرکت نمایشگاههای جمهوری اسلامی ایران برپا و هر بخش از آن به عهده یک ارگان گذاشته شد، مثل گردشگری که متعلق به وزارت میراثفرهنگی بود یا بخش فناوری که به معاونت فناوری ریاستجمهوری واگذار شد اما درنهایت آنچه در طول ششماه اخیر، شرکتکنندگان ایرانی و خارجی از پاویون ایران برداشت کردند، آن چیزی نبود که بتواند ایران واقعی را با همه ظرفیتها و توانمندیهایش به نمایش بگذارد، بهخصوص بخش گردشگری که میتوانست با نمایش ایران کهن و آیین و رسوم و پیشینه فرهنگیاش و همچنین جاذبههای گردشگری و صنایعدستی و هنرهای سنتیاش به معرفی ایران بپردازد. شرکت مادرتخصصی ایرانگردی و جهانگردی این وظیفه را به حوزه گردشگری به عهده شرکت خصوصی سپرد؛ شرکتی که در تفاهم با وزارتخانه باید در همه رویدادهای گردشگری خارجی از طرف ایران حضور مییافت. این اتفاق نیز افتاد اما چرا برنامهها و طرحها آنطور که شایسته ایران بود، اجرا نشد؟ دراینباره امیر سمواتی، مجری غرفه گردشگری ایران در اکسپوی۲۰۲۰ دبی از اتفاقاتی که در این مدت افتاد تا ایران نتواند ظرفیتهای گردشگری، میراثفرهنگی و صنایعدستی خود را به نحو احسنت به نمایش بگذارد با ما سخن گفت.
25روز مانده به افتتاح به ما ویزا دادند تا به پاویون گردشگری سروسامان بدهیم. وقتی به پاویون رسیدیم با یک انباری مواجه شدیم که هیچ بخشی از آن مطابق تصور و آن چیزی که به ما اعلام شده بود، نبود. با این حال کار را دست گرفتیم و تلاش کردیم تا گردشگری سهمی در پاویون ایران داشته باشد.
درخصوص امکانات هم پاویون ایران چند ماه اول اینترنت نداشت، این درحالی بود که همه غرفهها برنامهها را براساس داشتن اینترنت پرسرعت طراحی کرده بودند. هنوز هم برای داشتن اینترنت خوب و حتی تماس اینترنتی لازم است از پاویون خارج شوید!
درباره وظایفی که به عهده غرفه گردشگری در پاویون گذاشته شده بود هم توضیح میدهید؟
بله، ما با وزارت میراثفرهنگی و شرکت مادرتخصصی جهانگردی و ایرانگردی تفاهم کردیم که تبلیغات در غرفه گردشگری پاویون ایران در اختیار ما باشد. به همین دلیل ۲۰۲۰هلوگرام با موضوع گردشگری و صنایعدستی طراحی شد و قرار بود هر شرکتی بتواند با پرداخت دهمیلیون تومانQR کد خود را در پاویون گردشگری نصبکرده و کسبوکارش را معرفی کند. این بخشی از کاری بود که معاون گردشگری سابق با آن موافقت کرده بود و ما هم برای آن سرمایهگذاری کردیم اما معاون گردشگری جدید موافق آن نبود و اجرا نشد.
ظاهرا طرح و برنامهای هم برای معرفی خوراک و غذای سنتی ایران داشتید.
قرار بود بخش غذاهای سنتی و برگزاری نشستهای B2B را نیز به عهده بگیریم اما درعمل این برنامه اجرا نشد زیرا براساس نظر معاون گردشگری جدید که در آن زمان تازه این سمت را به عهده گرفته بود، برنامهها تغییر کرد. این درحالی بود که برنامههای خوراک و نوشیدنی سنتی را قبل از برپایی اکسپو به سازمان میراثفرهنگی اعلامکرده و موافقت آن را گرفته بودیم تا بتوانیم غذاهای سنتی ایران را معرفی کنیم؛ حتی تاییدیه این برنامه در تفاهم میان ما و ستاد اکسپو نهایی شده بود.
از سایر طرحها بگویید؛ همه آن طرحهایی که قرار بود اجرا کنید و با آنها ایرانی بزرگ و زیبا و پرظرفیت را معرفی کنید اما در عمل از هیچکدامشان در غرفه ایران خبری نشد.
برای طراحی سالن گردشگری، پارامترهای مختلفی را طراحی و اجرا کردیم، مانند مپینگ از تصاویر ایران، هولوگرام از مردم و لباسهای سنتی و پراکندگی قومی ایرانیان، نمایش سقفهای زیبای آثار باستانی، کانتر برای حضور آژانسها و جامعه تورگردانان و عینکهای VR و VAR با نرمافزارهایی که پرواز سیمرغ را نشان میداد و روایتی از سیمرغ داشت. حتی میخواستیم موزهای کوچک از مولاژهای باستانی ایران در دورههای مختلف داشته باشیم که البته به دلیل محدودیت در متریال بیشتر از آثار دوره هخامنشی و ساسانی بهره گرفته شد. ما برای این غرفه سرستونها، مولاژ منشور کوروش و... خریدیم و تیمهایی را به کار گرفتیم تا بتوانند برای آنها طراحی، آمادهسازی، نورپردازی و تولید محتوا کنند. این کار هم انجام شد اما به مرور و با تغییر مدیریت، دیوارQR کد را حذف کردند و شیشههایی که حفاظ مولاژها و مجسمهها بود به بهانه کثیفشدن برداشته شد. بخش دیگری از غرفه گردشگری مانیتورها با تصاویر و محتواهای ساخته شده از ایران را نشان میداد و در کنار آنها روی میزهای تاچاسکرین محتوایهایی طراحی و تولید شده بود تا بازدیدکنندگان بتوانند هر نقطه از ایران را که میخواهند لمسکرده و اطلاعاتی درباره آن منطقه همراه با عکس و مشخصات بهدست آورند یا اطلاعات مولاژها، رتونها و سرستونها و اشیایی را که در بخش موزه پاویون بود به چند زبان بخوانند اما چند ماه بعد با تغییر مدیریت شرکت سهامی نمایشگاهها، جلوی این اقدام را هم گرفت حتی زمانی که پاویون ایران افتتاح شد در بخش گردشگری که دست ما بود، پرچم ایران را داشتیم که طراحی آن با آینه باعث نورپردازی غرفه میشد و بازدیدکنندگان را نیز ترغیب میکرد با آن عکس یادگاری بگیرند اما حتی پرچم را هم خذف کردند.
برنامه دیگری مانده که معاونت گردشگری یا مدیریت جدید شرکت سهامی نمایشگاهها حذف
کرده باشند؟
ما بنا داشتیم گروههای موسیقی و محلی از همه استانها را به اکسپو دعوت کنیم تا آنها بتوانند هر چند روز یکبار برنامهای متنوع برای معرفی ایران داشته باشند و به این منظور گروههای ۱۲نفره موسیقی را در نظر گرفته بودیم تا در استیجی که ۶ساعت از آن در اختیارمان بود، برنامه داشته باشند. قرار شد اولین استان شرکتکننده هم اصفهان باشد اما معاون گردشگری وزارت میراثفرهنگی وقتی برای افتتاح پاویون به اکسپو آمد، این برنامه را لغو کرد و گفت بودجه نداریم! به همین راحتی همه برنامهریزیهای چند ماهه ما لغو شد. این درحالی بود که ادارههایکل میراثفرهنگی استانی را برای داشتن محتوا توجیه کرده بودیم و استانها توانستند اسپانسر جذبکرده و با شرکتهای حامی قرارداد ببندند. از طرفی میخواستیم یک شرکت هواپیمایی ایرانی حامی پاویون ایران، بلیت آنها را تهیه کند، غذا را در بخش رستوران بگیرند و در محل اقامتی که برای پاویون ایران در نظر گرفته شده، اقامت کنند که در این صورت بودجه زیادی لازم نداشت. حتی ادارهکل میراثفرهنگی استان اصفهان بهعنوان اولین استان برای اجرای برنامه آماده بود تا در روزهای اول برنامههایش را اجرا کند اما درنهایت این اتفاق نیفتاد و معاونت گردشگری کل استیج را به وزارت فرهنگ و ارشاد(بنیاد رودکی) سپرد.
درخصوص صنایعدستی چطور؟ طرح و برنامهای برای این حوزه هم داشتید که اجرا شده یا بهطورکلی لغو شده باشد؟
بله، اتفاقا بخشی از برنامههای ما ایجاد کارگاههای صنایعدستی بود. درخواست فضاهایی برای صنایعدستی را به آقای زمانی که آن موقع مسوول کل پاویون ایران در اکسپو بود، دادیم و حتی قبول کردیم فقط آثاری را که در همان مکان تولید میشود، بفروشیم نه بیشتر. این اقدام برای شرکت فرهنگی ما که هزینه زیادی کرده بود، درآمد داشت و باید برای ساخت این کارگاهها چند میلیارد هزینه میشد. پیشنویس قرارداد آن را با معاونت اداری مالی نمایشگاه ها منعقد کردیم و قرار شد بابت آن 7میلیارد و 600میلیون تومان بپردازیم اما معاون گردشگری وزارت میراثفرهنگی هم جلو آمد و گفت به ما هم 4میلیارد تومان برای طرحهای مختلف ازجمله ساخت کلیپ و دوربین VR و... بدهید تا قرارداد شما با ستاد نمایشگاهها تایید و اجرا شود. برپایی کارگاههای صنایعدستی با هزینهای که باید به شرکت نمایشگاهها میدادیم و ساختوسازها و جذب کارگاها، حدود ۱5میلیارد تومان برایمان هزینه برمیداشت، با این حال قبول کردیم اما باز هم این کار انجام نشد و هربار دلیلی برای اجرا نشدن طرح آوردند. شاید به این علت که در صورت اجراییشدن آن، بخش زیادی از پاویون ایران مربوط به فعالیتهای گردشگری و صنایعدستی میشد! یعنی حدود ۸کارگاه و ۲۰غرفه فقط برای معرفی صنایعدستی ایران ایجاد میشد. با راهاندازی این کارگاهها هم ما سود میبردیم، هم پاویون ایران محتوایی برای عرضه داشت اما متأسفانه دوستان در وزارت میراث و گردشگری نخواستند این اتفاق بیفتد.
برگردیم به موضوع گردشگری و البته گردشگری سلامت که ایران در این حوزه توانمندیهای خوب و متقاضیان زیادی بهویژه در کشورهای عربی دارد. چرا به این حوزه پرداخته نشد؟
در پاویون ایران یک بخش مربوط به معاونت فناوری هم وجود دارد. این بخش از پاویون را میخواستیم به گردشگری سلامت اختصاص دهیم و در این زمینه با بیمارستان ایرانیان در دبی که یکی از مهمترین بیمارستانهاست صحبت کردیم و آنها هم راغب به همکاری بودند اما باز هم موافقت نشد چون گفتند معاونت فناوری ریاستجمهوری قرار است برای آنجا برنامه داشته باشد.