وضعیت جوان ایرانی در این سالها چگونه است؟
روزگار غریب جوانی
فردا در تقویم ایرانی روز جوان است. 11 شعبان روز میلاد حضرت علیاکبر فرزند امامحسین(ع) وجه این نامگذاری است. تعریف سنی جوانی در هر کشوری متفاوت است. طبق تعریف جهانی، تعریف جوانی در کشورهای توسعهیافته در بازه ۱۸سالگی تا ۴۰سالگی، در کشورهای درحالتوسعه ۱۸سالگی تا ۳۵سالگی و در کشورهای کمترتوسعهیافته ۱۸سالگی تا ۳۰سالگی است. چند سال پیش اما در جلسه شورایعالی جوانان بازه سنی 18 تا 35 سال برای تعریف جوان تصویب شد. در کنار این تقسیمبندی تعریفهای دیگری هم از این دوره سنی وجود دارد. تعریفهای گاه بدیهی و پرواضح مثل اینکه «جوانی به دورهای از زندگی گفته میشود که نه کودکی است و نه بزرگسالی، بلکه جایی میان این دو است» تا تعریفهای مبتنی بر مولفهها و ویژگیهای شخصیتی همچون «وقتی میگوییم او جوان است جوانی، بهعنوان مشخصه یک نگرش خاص از نوع رفتار شخص است» اما نکته جالبتر در میان این تعریفهای بهظاهر بدیهی این است که بسیاری جوانی را بهنوعی برخاسته از جامعه میدانند و معتقدند مساله جوانی یک تعریف ساده جهانی ندارد و این تعریف میتواند بسته به توسعههای بستر وسیعتر که در جامعه رخ میدهد تغییر کند. به این مفهوم که دوره جوانی علاوهبر خصیصهها و دلالتهای فیزیولوژیکی دارای دلالتها و ویژگیهای اجتماعی هم هست. با این دیدگاه است که میتوان نگاهی به وضعیت «جوان ایرانی» انداخت. اینکه وضعیت جوانی در کشور ایران چگونه است؟ بیقضاوت سعی کردیم آمارهای رسمی را از وضعیت جوان ایرانی استخراج کنیم تا شمایلی از آنچه «جوان ایرانی» میخوانیم پیشروی شما قرار دهیم.
سال گذشته است
در چند سال اخیر همواره نگرانیهای بسیاری در رابطه با روند سالمندی در ایران گفته شده است. اینکه جمعیت ایران با شیب محسوسی رو به پیری میرود. این ادعا البته استنادهای آماری هم دارد. استنادهایی که نشان میدهد جمعیت جوان ایران طی یک دهه گذشته رو به کاهش بوده است. براساس آمارهای سال ۹۹ درحالحاضر جمعیت کشور بالغبر ۸۴میلیون نفر است که براساسآن بیش از 17میلیون آن را جوانان تشکیل میدهند. جمعیت جوانان کشور در سال ۹۰ برابر ۲۳میلیون و ۷۰۰هزار نفر، سال ۹۵، ۲۰میلیون و ۵۱هزار نفر و بالاخره سال ۹۹، ۱۷میلیون و ۸۱۷ نفر بوده است.
این عدد درصد جوانهای مجرد 20 تا 30 سال است
ازدواج و تشکیل خانواده مهمترین تحول در دوره جوانی هر فرد است. وقتی آمارهای چشمگیر کاهش موالید و کاهش ازدواج و افزایش سن آن مطرح میشود باید بدانیم سیاستهای اعمالشده در این حوزه کارآمدی لازم را نداشته است. براساس آمارهای موجود، بیش از 60درصد پسرهای 20 تا 30ساله در ایران مجرد هستند؛ این یعنی بیش از پنجمیلیون پسر 20 تا 30ساله مجردند و البته رویای تشکیل خانواده دارند. جالب اینکه حدود ۳۶درصد از جمعیت زنان جوان ۱۵ تا ۳۴سال کشور را دخترانی تشکیل میدهند که هنوز ازدواج نکردهاند و به عبارتی در مقابل هر ۱۰۰دختر در سن ازدواج، ۱۹۱ پسر در سن ازدواج داریم و میتوان گفت نسبت پسران ازدواجنکرده دوبرابر دختران است.
این درصد جمعیت
جوان استان سیستانوبلوچستان است
سیستانوبلوچستان همچنان جوانترین استان کشور است. تازهترین آمارها مربوط به تابستان امسال است که نشان میدهد سیستانوبلوچستان با 5/63درصد جمعیت زیر ۳۰ سال، جوانترین استان کشور است. آنطور که مدیرکل ثبتاحوال سیستانوبلوچستان گفته این استان با 3/2درصد جمعیت بالای 65سال، کمترین سهم سالمندی را بین استانها داراست و البته آمارهای مثبت این استان در رابطه با ازدواج و طلاق هم جالب توجه است. این استان همچنین رتبه اول نرخ ازدواج کشور و رتبه آخر نرخ ثبت طلاق در کشور را دارد. در مقابل استان گیلان با 22درصد جمعیت جوان سالمندترین استان ایران است.
این درصد جوانان محصل ایرانی است
حدود ۴۲درصد جمعیت جوان کشور در حال تحصیل و بقیه نیز احتمالا شاغل، خانهدار یا بیکار در جستوجوی کار هستند که از این تعداد سهمیلیون و ۱۰۰هزار نفر فارغالتحصیل شده و بقیه نیز درحالحاضر در آموزشعالی مشغول تحصیل هستند. همچنین میزان باسوادی در این گروه سنی به 3/97درصد میرسد و به این ترتیب در کل کشور 7/2 درصد از جوانان بیسواد هستند.
این درصد زنانی است که در سنین زیر ۳۰سالگی
ازدواج میکنند
به گواه آمارهای مرکز آمار ایران ۹۳درصد ازدواجهای زنان، زیر ۳۰ سال است. برای مردان نیز ۱۲درصد بالای ۳۰سال بوده و ۸۸درصد زیر ۳۰سال ازدواج کردهاند. جوانی دوره مهمی از زندگی است که اگر افراد نتوانند در آن دوره پیشزمینه بسیاری از ملزومات زندگی را فراهم کنند در آینده با مشکلاتی مواجه میشوند؛ ازجمله این ملزومات ورود به بازار کار و اشتغال و به تبع آن فراهمکردن مسکن و تشکیل خانواده و ازدواج است.