دیهی است یکی از پیامدهایی که دنیای بزرگ و اغواگر فضای مجازی با خودش به همراه دارد، تغییرات عمیقی است که در ذات، نیازها و سبک زندگی کودکان، نوجوانان و حتی جوانان ایجاد می‌کند. در این فضا، ساختارهای گذشته دچار چالش‌هایی جدی می‌شود و این پیام را به مخاطبش می‌رساند که هیچ‌چیز قرار نیست مثل سابق باشد؛ از آموزش و پرورش تا بازی‌ها، از هویت و فرهنگ تا دین، از کار و خدمات تا ارزش‌ها و باورها. در واقع هر آن‌چیزی که با آن سر و کار داریم دچار تغییرات اساسی می‌شود که در هویت مخاطبان کم‌سن و سال هم نفوذ خواهد کرد. 
در چنین شرایطی چه باید کرد؟ بر کسی پوشیده نیست که در حال حاضر، فضای مجازی یک انتخاب نیست بلکه یک اجبار است که به کل جامعه بشری تحمیل شده است و در قشر کودک و نوجوان نمود بیشتری دارد. بنابراین نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که با مانع‌تراشی، محدودیت یا زور و اجبار، اثرات آن را کم کنیم؛ چرا که این تغییرات آنقدر در زندگی‌هایمان رخنه کرده است که دیگر نمی‌توان مانع پیشروی‌اش شد. پس بهتر است که ما هم از آموزش به‌صورت غیر‌مستقیم استفاده کنیم تا بتوانیم افراد را با کوله‌باری غنی از محتوا راهی چنین فضایی کنیم. تاکید و تمرکز بر مباحث محتوایی و آموزش فضای مجازی از دوران ابتدایی تا سنین بالا، تنها و اساسی‌ترین راهکاری است که می‌تواند حافظ کودکان و نوجوانان در چنین فضایی باشد؛ اتفاقی که اگر به‌درستی رخ بدهد با کودکان و نوجوانانی با اعتماد به نفس، دانش‌آموخته، آگاه و هوشمند روبه‌رو می‌شویم که می‌دانند در برابر دیده‌ها و شنیده‌هایشان چطور رفتار کنند تا هویت اصیل و غنی وجودی‌شان را از دست ندهند. آن‌وقت است که خود مخاطب، با خودایمنی وارد این فضا می‌شود و سود و زیان خویش را به‌خوبی تشخیص می‌دهد.

علیرضا چابکرو - پژوهشگر فضای مجازی