دبیر شورای دندانپزشکی معاونت آموزشی وزارت بهداشت در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد
به جای افزایش پزشک هزینهها را کاهش دهیم
سال گذشته بود که موضوع افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد. حالا اما بعد از گذشت یک سال، مساله افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی هم مطرح شده و قرار است 20درصد به این میزان پذیرش اضافه شود. این موضوع اما مورد تایید همه اعضای جامعه پزشکی و دندانپزشکی نیست. یکی از مخالفان اصلی این پیشنهاد، وزارت بهداشت و درمان است. مهدی کدخدازاده، دبیر شورای دندانپزشکی معاونت آموزش این وزارتخانه در گفتوگو با ما درباره دلایل مخالفت با افزایش ظرفیتها توضیح میدهد: اتفاقا نسبت سرانه دندانپزشکان به جمعیت کشور، خوب و حدود 5.1دندانپزشک است؛ پس با افزایش پذیرش نه تنها سلامت و درمان در حوزه دندانپزشکی تغییر نمیکند که حتی به خطر میافتد.
متاسفانه در دو دهه گذشته، تصمیمات غیرکارشناسانهای برای افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی گرفته شد. این در حالی است که با افزایش ظرفیت، چالش کاهش کیفیت آموزش اتفاق میافتد. در دانشکدههای تازهتاسیس باید به زیرساختها، تجهیزات مناسب و نیروی انسانی از جمله هیاتعلمی توجه شود. ما در دانشگاهها با چالش جذب هیات علمی و ماندگاری آنها در دانشگاه مواجه هستیم؛ بنابراین حمایت از هیاتعلمی دانشگاهها و ایجاد انگیزه برای ماندگاری آنها در دانشکدههای دورافتاده، مهمتر از افزایش ظرفیت است.
در حال حاضر سرانه دندانپزشک در کشورمان چقدر است؟
در ایالت متحده به ازای هر 10هزار نفر حدود 6.1دندانپزشک وجود دارد. در ایران هم در 10سال گذشته این سرانه افزایش پیدا کردهاست. سرانه ما حدود 5 تا 5.1 دندانپزشک به ازای هر10هزار نفر است.
با افزایش پذیرش اما این سرانه بیشتر میشود.
پیشبینی ما این است که اگر ظرفیت پذیرش دانشجو افزایش هم پیدا نکند، در سال 1408 به استاندارد 6.1دندانپزشک به ازای 10هزار نفر میرسیم.
این افزایش ظرفیت تا چه میزان بر کاهش سرانه بیاماس که در ایران حدود 2.40 است تاثیر میگذارد؟
مطالعات و تحقیقات علمی نشان میدهد افزایش تعداد دندانپزشکان باعث کاهش بیاماس میشود. (بیاماس شاخص تعداد دندانهای پوسیده یا کشیده است) اما در کشورهای اسکاندیناوی که تعداد دندانپزشکان آنها زیاد نیست، بیاماس نزدیک به صفر است. در آن کشورها نه افزایش دندانپزشک، که مساله پیشگیری و درمان مطرح است. در سال 1359، حدود 1200 دندانپزشک در تهران و حدود 400 دندانپزشک هم در کل کشور داشتیم که آن زمان هم با وجود تعداد اندک دندانپزشک، سرانه بیاماس ما در تهران پایین بود.
در کشور ما بالا بودن سرانه بیاماس به خاطر هزینههای گران دندانپزشکی است. درست است؟
مشکل ما این است که بسیاری از مردم توان پرداخت خدمات دندانپزشکی را ندارند. در بیمارستانهای دولتی، مراجعان باید سه هزینه را از جمله مواد مصرفی، حرفهای و استفاده از تجهیزات پرداخت کنند. ما حتی گفتیم فقط هزینههای مواد مصرفی از مراجعان دریافت شود که بسیاری از مردم توان پرداخت این را هم ندارند. درصورتی که ظرفیت پذیرش دندانپزشکی افزایش یابد، سلامت مردم به خطر میافتد؛ چراکه درمانهای القایی افزایش پیدا میکند. از سوی دیگر، با همین تعداد پذیرش دانشجو، کیفیت آموزشی مطلوبی نداریم. حالا اگر ظرفیت هم افزایش پیدا کند، با بحرانی جدی روبهرو خواهیم بود.
این مشکل به این دلیل است که پوشش بیمهای در خدمات دندانپزشکی، حداقلی است.
بله، مشکل این است که مردم مجبورند هزینه خدمات دندانپزشکی را از جیب پرداخت کنند و بیمههای پایه حاضر به پوشش این خدمات نیستند. بیمهها، بسیاری از خدمات درمان را پوشش نمیدهند، هزینهها هم بالاست. با این شرایط میخواهند ظرفیت دندانپزشکی را افزایش دهند. ما حرفمان این است که شما نه ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی که امکانات و زیرساختهای دانشگاهها را افزایش دهید. دانشکدههای دندانپزشکی در خرمآباد و بوشهر هیات علمی ندارند. ما حتی یونیت به تعداد کافی برای آموزش دانشجو در دانشگاهها نداریم.
شما چرا اینها را به شورای عالی انقلاب فرهنگی نمیگویید؟
این چالشها به شورا اعلام شده، مشکل این است که نگاه کارشناسانه و دقیقی در این حوزه وجود ندارد. با اضافه شدن ظرفیت پذیرش دانشجو تنها پول بیتالمال را هدر میدهیم، شش سال دانشجو تربیت میکنیم که که خیلیهایشان مهاجرت میکنند.
همین حالا هم بعضی از پزشکان و دندانپزشکان مهاجرت کردهاند.
بعد از افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو، این تعداد بیشتر هم میشود. موضوع این است باید کارشناسانی که دلسوز حوزه سلامت دهان و دندان هستند، درباره افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی دندانپزشکی نظر بدهند و البته به صحبتهای آنها توجه شود. قبلا هم به وزارت بهداشت تحمیل شد تعداد دانشکدههای دندانپزشکی را افزایش دهد و وزارتخانه هم مجبور شد این کار را انجام دهد. حالا هم مجبوریم افزایش 20درصدی را قبول کنیم ولی مشکلات افزایش ظرفیت مانند افزایش تعداد دانشکده، دامن سلامت را میگیرد.
شما از سلامت دهان و دندان میگویید اما بسیاری از شهرهای کشور، دندانپزشک ندارند.
من قبول دارم تناسبی در تعداد دندانپزشک در شهرها نداریم. باید موضوع بومیگزینی را جدی دنبال کنیم. در یکی از استانها تعداد دندانپزشکان را تا سه برابر بیشتر کردیم اما باز هم در شهرستانهای کمبرخوردار این استان با کمبود دندانپزشک مواجه بودیم. پس موضوع مهم حل معضل بومیگزینی است که وزارتخانه برای آن برنامه دارد و قرار است کارشناسی شود.
لیلا شوقی - گروه جامعه