شرکت نوآوران صنعت سیلک، کسب و کاری نوآورانه و دانش بنیان است که راهی طولانی را برای رسیدن به علم و تولید طی کرده است.
نوآوران صنعت سیلک، کسب و کاری به ظرافت نخ
امروزه منسوجات فنی سه بعدی در دنیا جایگاه ویژهای دارد. این منسوجات به علت کاربرد گسترده در صنایع گوناگون و مختلف از اهمیت بالایی برخوردارند. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این منسوجات، استحکام و مقاومت آنها در هر سه بعد فضایی است. تولید این نوع پارچه و منسوجات نیازمند دانش فنی زیادی است. ایران به لطف تلاشهای 10 ساله شرکت نوآوران صنعت سیلک پس از یک دهه تحقیق و تلاش مداوم توانست در زمره پنج کشور سازنده ماشین آلات و تولیدکننده منسوجات سه بعدی در سطح جهان قرار بگیرد. انحصاری بودن این دانش باعث شده این محصولات تاکنون به واسطه قیمت بالا و تولید کم، کاربردش معطوف به کاربردهای خاص و سطح بالا شود. این شرکت تا امروز توانسته است بخشی از نیاز ایران به این دسته از صنایع را مرتفع کند.
اولین سوالی که در حین مواجهه با شرکتهایی مانند نوآوران صنعت سیلک، برای هر فردی ایجاد میشود این است که بدون در نظر گرفتن شرایط تحریم و موانع این چنین، اگر فناوری یا محصولی قابل وارد کردن از کشورهای دیگر باشد؛ چه اصراری به صرف زمان و انرژی در جهت تولید و دستیابی به آن در داخل کشور هست؟ مهدی اخباری، مدیر تحقیق و توسعه و قائم مقام این شرکت در پاسخ به جامجم گفت:« به علت تولید داخل منسوجات سه بعدی، بسیاری از کاربردهای این محصول که در شرکت ما پیادهسازی شده در جهان نظیر ندارد. قیمت پارچههای تولیدی در سطح دنیا بالا و کاربرد آنها صرفا برای صنایع خاص و سطح بالاست. اما قیمت این محصول در کشور ما بین یک سوم تا یک چهارم قیمت رقبای خارجی آن است. پس بسیاری از کاربردهای پارچههای بافتهشده از نخ شیشه (به خصوص نوع سهبعدی آن) که در خارج از ایران پرهزینه است با استفاده از تولیدات ما به صرفه است. بنابرین شاید مهمترین دلیل دستیابی به دانش تولید مواد خاص و ویژه را بتوان این مورد بیان کرد.»
حمایت واقعی، نیاز شرکتهای دانش بنیان
امروزه کمتر کسی هست که با شرکتهای دانشبنیان آشنا نباشد. دستورات بالا دستی، تاکید مقامات مسؤول و اهمیت تولید بر پایه دانش از جمله مواردی است که لزوم حمایت از این گونه کسب و کارها را نشان میدهد. دولتهای متفاوت با پشتوانه قانون و قوای دیگر قوانین حمایت کننده متعدد و متنوعی برای این شرکتها تصویب کردهاند. اما این حمایتها تا چه حد به منصه ظهور رسیده است.
اخباری در این باره بیان کرد:«در سالهای اخیر علیرغم شرایط دشوار و پیچیده کشور در دوران تحریم، نهادهای علمی و فناوری کشور برای توسعه شرکتهای دانشبنیان، گامهای خوبی برداشتهاند اما این قدمها به حمایتهای واقعی نیاز دارد. با توجه به محدودیتهای ایجاد شده برای منابع مالی دولت در سالهای اخیر، برنامههای تعیین شده برای گسترش و توسعه شرکتهای دانش بنیان به کندی پیش میرود. شرکت ما با بالغ بر هشت سال فعالیت علمی و تولیدی و اخذ مجوز و تاییدیه از 24 سازمان، تا امروز موفق نشده حتی یک ریال هم تسهیلات سرمایه در گردش یا توسعهای دریافت کند. این شرکت در این هشت سال هیچ دریافتی از منابع سرمایهای صندوقهای حمایتی نداشته است. وقت آن رسیده است که سطح حمایتها از حمایتهای معنوی به سمت حمایتهای مالی برود.»
شرایط روانی تحریم، مانع حمایت داخلی
از بدو انقلاب اسلامی، ایران همواره در تنگنای تحریم و جنگ قرار داشته است اما در سالهای اخیر تحریمها شدت بیشتری پیدا کرده است. تاثیر روانی این تحریم و محدودیتها روی کسب و کارهای نوپا چندین برابر کسب و کارهایی با قدمت چندین ساله است. اما آیا با وجود تحریم نمیتوان فعالیت کرد؟ تحریمها چه تاثیری روی فعالیتهای این نوع از کسب و کارها دارد. اخباری پاسخ داد:«تحریمها یکی از موانع اصلی ما برای پیشبرد اهداف بینالمللی است. شرکت ما در حال حاضر پس از پیشبرد اهداف علمی و تولیدی خود، وارد مرحله بازاریابی صادراتی شده است. شرکت ما در جهت صدور محصولات خود به کشورهای دیگر، معرفی و بازاریابی در کشورهای گرجستان، قرقیزستان، ارمنستان، روسیه، فرانسه، عمان، عراق، ترکیه، و... اقداماتی را انجام داده است. هر چند در این مراحل، امیدواریهایی حاصل شده اما مسائل مرتبط با تحریم در این زمینه یک سد بزرگ است. از طرفی دیگر پالایشگاههای کشور و تامینکننده رزین و دیگر مواد اولیه این صنعت نیز به لحاظ اثرات تحریمها در مضیقه مواد پایه برای تولید هستند. قسمت دیگری از نگرانیهای ما مربوط به نوسان قیمت دلار است. این نوسان باعث افزایش قیمت مواد اولیه و پایه میشود و همچنین توان ایجاد قیمت ثابت را از ما میگیرد. در نهایت باید گوشه چشمی به مسالهای مهم اما فراموش شده داشت؛ شرایط روانی تحریمها در بسیاری موارد سرمایهگذاران خصوصی داخل و خارج کشور را در انتظار تغییر و روشن شدن شرایط قرار داده است. لذا این دسته از سرمایهگذاران از سرمایهگذاری خودداری کرده یا بازارهای کشورهای دیگر را برای سرمایهگذاری ترجیح میدهند.»
سرمایه، شالوده دانش
وجود بازار سرمایه (اعم از سرمایه ثابت و درگردش) در هر مرحله از چرخه حیات شرکتهای دانشبنیان، وجود شرکا و سرمایهگذاران راهبردی در توسعه محصولات دانش بنیان نقش اساسی دارند. اهمیت این سرمایهها به حدی است که میتوان گفت، شالوده یک شرکت دانش بنیان را سرمایه آن شرکت تشکیل میدهد. اخباری در این رابطه بیان کرد: شرکا و سرمایهگذاران میتوانند با ایجاد بازارسازی و رونق تقاضا، تاثیر زیادی بر توسعه و گسترش کسب و کار شرکتهای دانش بنیان داشته باشند. یا به زبانی دیگر، وجود سرمایهگزار باعث ادامه حیات و افزایش انگیزه و توان شرکتهای دانشبنیان میشود. اخباری در خصوص دریافت وام از سوی نهادهای متفاوت بیان کرد: دریافت وام و داوطلب شدن برای دریافت تسهیلات مالی نیازمند شرایط میباشد که امکان دارد شرکتهای دانش بنیان در مراحل مختلف و در آغاز کار خود نداشته باشند. به همین واسطه جذب سرمایهگذار اهمیت بالاتری پیدا میکند. شرکت ما با توجه به شرایط پیش رو و موقعیتی که در آن قرار دارد نمیتواند داوطلب وام باشد. بنابرین در مرحله جذب سرمایه و سرمایهگذاری برای توسعه و گسترش شرکت قرار دارد و برای این مهم نیز آمادگی کامل دارد که قادر به بازارسازی و رونق بخش تقاضا باشند.»
امیرعلی حبیبی - نشان ایرانی برتر