فانوس خیال
جملهای کلیشهای وجود دارد که میگوید هنرمند آنگونه میبیند که دیگران نمیبینند. اینگمار برگمان هم در این عکس با عینک مخصوص موتورسیکلتسواری در پشت صحنه فیلم «تماس» محصول 1971 و در خوانشی شوخطبعانه انگار این جمله را تعبیر کرده است اما او واقعا در همه سالهای فعالیتش در نویسندگی و کارگردانی طوری میدید که دیگران نمیدیدند.
این فیلمساز بزرگ و فقید تاریخ سینمای جهان که سال 1918 و در چنین روزی به دنیا آمد، با شیوهای ظریف، هنرمندانه و تاثیرگذار، رویاها و کابوسهایش را از دنیای شخصیاش به فضایی گسترده و جهانشمول تعمیم میداد و آثار درخشانی خلق میکرد. توتفرنگیهای وحشی، فانی و الکساندر، مهر هفتم، فریادها و نجواها، سکوت، پرسونا و نور زمستانی از مشهورترین آثار برگمان هستند. او که بر فیلمسازان زیادی تاثیر گذاشت، کارگردان محبوب وودی آلن هم است. آلن زمانی درباره او گفته بود، اگر نتوانم در کیفیت به پای کارهای برگمان برسم، سعی میکنم در کمیت به پایش برسم که ضمن تایید بزرگی برگمان، مزاحی درباره پرکاری همیشگی این فیلمساز سوئدی هم است. برای شناخت دقیقتر برگمان و آشنایی با سینمای این کارگردان، مطالعه کتابهای رویا- پناهگاه و فانوس خیال (هر دو به کوشش مسعود فراستی) پیشنهاد میشود.