رادیکال‌های آزاد را بیشتر بشناسید

رادیکال‌های آزاد را بیشتر بشناسید

 ما معمولا رادیکال‌های آزاد را به عنوان عامل نهایی درد و رنج انسان و آنتی‌اکسیدان‌ها را کلید جاودانگی مجازی می‌شناسیم. هرچند چنین ادعاهایی اغراق‌آمیز هستند اما واقعیت این است که رادیکال‌های آزاد با تخریب مولکول‌ها و دی‌ان‌ای در بدن ما مضرات زیادی به بار می‌آورند و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند بسیاری از این  آسیب‌ها را معکوس کنند اما رادیکال‌های آزاد دقیقا چه هستند و از کجا می‌آیند؟

رادیکال‌های آزاد مولکول‌ها، اتم‌ها یا یون‌هایی هستند که یک الکترون جفت‌نشده دارند و درنتیجه بسیار واکنش‌پذیر و ناپایدار هستند. آنها  ساختار بنیادی مولکول‌ها یا دی‌ان‌ای را با سرقت الکترون‌هایشان در فرآیندی به نام اکسیداسیون تغییر می‌دهند. با گذشت زمان، آسیب  اکسیداسیون به پیری و برخی از بیماری‌ها منجر می‌شود.
رادیکال‌های آزاد از کجا می‌آیند؟
انواع مختلفی از رادیکال‌های آزاد وجود دارد اما رادیکال‌هایی که کارشناسان سلامت بیشتر به آن توجه دارند، رادیکال‌های حاوی گونه‌های فعال اکسیژن(ROS)  هستند. در طول متابولیسم سلولی، اکسیژن برای تبدیل غذا به انرژی استفاده می‌شود و رادیکال‌های آزاد در نتیجه این فرآیند تولید می‌شوند. جلوگیری از تشکیل رادیکال‌های آزادی که به این شکل تولید می‌شوند، عملا غیرممکن است اما عوامل دیگری مانند التهاب، بیماری، استرس، پیری، آلودگی، الکل، فلزات سمی، تشعشعات، دود سیگار، موادشیمیایی صنعتی و برخی داروها نیز در تولید این مولکول‌ها نقش دارند. در سطوح نسبتا پایین، رادیکال‌های آزاد خطر چندانی برای سلامت ایجاد نمی‌کنند. با این حال، سطوح  بالای رادیکال‌های آزاد در بدن، به استرس اکسیداتیو منجر می‌شود و مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.استرس اکسیداتیو آسیب ناشی از نبود تعادل بین ذخیره آنتی‌اکسیدان‌های بدن و رادیکال‌های آزاد است. طبق نظریه پیری ناشی از رادیکال‌های آزاد (FRTA)، پیری به دلیل آسیب تجمعی رادیکال‌های آزاد به دی‌ان‌ای و سلول‌های ما رخ می‌دهد. طبق این نظریه،  آسیب تجمعی به بافت همبند و اجزای سلولی ما به کاهش ظرفیت فیزیکی، چین و چروک، ضعف سیستم ایمنی و حتی مرگ منجر می‌شود. همچنین گفته می‌شود استرس اکسیداتیو آرتریت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، پارکینسون، دیستروفی عضلانی و حتی آلزایمر را هم  به دنبال دارد.
آنتی‌اکسیدان‌ها چگونه با رادیکال‌های آزاد مقابله  می‌کنند؟
رادیکال‌های آزاد به دنبال جفت کردن الکترون آزاد خود هستند و آنتی اکسیدان‌ها با فراهم کردن این الکترون برای آنها اثرات مضرشان را خنثی می‌کنند و درعین حال خودشان همچنان پایدار باقی می‌مانند. برای به دست آوردن بهترین نتایج ممکن، باید سعی کنید تا حد امکان انواع مختلف آنتی‌اکسیدان را در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. محبوب‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها عبارتند از آنتوسیانین‌ها، پلی‌فنول‌ها، کورکومینوئیدها، بتاکاروتن، لیکوپن، ویتامین C، ویتامین E و سلنیوم. می‌توانید انواع مختلفی از آنتی‌اکسیدان‌ها را در وعده‌های غذایی روزانه بگنجانید یا  برای تامین آنها از مکمل‌های طبیعی استفاده کنید.
 
منبع: ba-bamail.com
یاسمین مشرف - گروه دانش و سلامت