مهاجرت، چشم عقاب جمعیت

مهاجرت، چشم عقاب جمعیت

یکی از موضوعات مهمی که در مسأله جمعیت کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد موضوع مهاجرت است.

در سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی 30 اردیبهشت سال 1393 و در بندهای 9  و 10 بر مسأله مهاجرت تاکید شده است. بند 9 سیاست‌های کلی جمعیت بر بازتوزیع فضایی و جغرافیایی جمعیت، متناسب با ظرفیت زیستی با تأکید بر تأمین آب با هدف توزیع متعادل و کاهش فشار جمعیتی تاکید دارد و در بند 10 نیز بر حفظ و جذب جمعیت در روستاها و مناطق مرزی و کم‌تراکم و ایجاد مراکز جدید جمعیتی به‌ویژه در جزایر و سواحل خلیج‌فارس و دریای‌عمان از طریق توسعه شبکه‌های زیربنایی، حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری و ایجاد فضای کسب‌وکار با درآمد کافی تاکید شده است. به بیان دیگر، اجرای سیاست‌های جمعیتی بدون توجه به مسأله مهاجرت، چه مهاجرت از روستا به شهرها و چه مهاجرت از کشور یا اضافه‌شدن مهاجران به داخل کشور کامل نیست. طبق آمارها درحال‌حاضر حداقل ۳۳هزار روستا از سکنه خالی شده است. درواقع اگر سال ۱۳۵۵ سه‌میلیون و ۲۶۵هزار خانوار ایرانی در مناطق شهری و سه‌میلیون و ۴۴۶هزار خانوار در مناطق روستایی ساکن بودند، این رقم در سال ۱۳۹۵ به‌طور تقریبی سه‌برابر به نفع خانواده‌های شهری شد و به‌ازای حدود ۱۸میلیون و ۱۲۵هزار و ۴۸۸ خانوار شهری، فقط شش‌میلیون و ۷۰هزار خانوار در مناطق روستایی ساکنند. این موضوع از نظر جمعیتی (تعداد نفرات) نیز سیری مشابه را طی کرده، به‌گونه‌‌ای که سال ۱۳۹۹ محمد امید، معاون وقت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور اعلام کرد، از ۸۴میلیون جمعیت کشور «حدود ۲۰میلیون نفر روستایی و حدود یک‌میلیون نفر عشایر هستند که نزدیک به ۲۶درصد جمعیت کشور را شامل می‌شوند.» براین‌اساس پرواضح است در کنار تشویق به افزایش فرزندآوری،  حمایت از زوج‌های نابارور و در یک کلام سیاست‌های جمعیتی مستقیم باید موضوعات مرتبط با مهاجرت به شکلی جدی‌تر در برنامه‌ریزی‌های جمعیتی مورد توجه قرار گیرد.

یگانه شریعت - روزنامه‌نگار