حمله خزنده امیکرون به کودکان

گزارش‌‌ میدانی جام‌جم از 2 بیمارستان کودکان پایتخت

حمله خزنده امیکرون به کودکان

آمار فوتی‌های کرونا در کشورمان دیروز به عدد امیدوارکننده 18 رسید، امیدوارکننده به این دلیل که دیگر مثل روزهای اوج کرونا در موج پنجم که دلتا چند صدنفری قربانی می‌گرفت اکنون مرگ‌ها دانه‌دانه و با احتیاط رقم می‌خورد. اکنون اوضاع به گونه‌ای است که ستاد ملی مقابله با کرونا با  برگزاری مسابقات ملی ورزشی با حضور تماشاگر موافقت کرده که این یعنی بهتر شدن اوضاع کرونایی کشور. با این حال گرچه به نظر می‌رسد ایام ترک تازی دلتا در حال سپری شدن است اما امیکرون با همه تهدیداتش در صحنه است؛‌ ویروسی جهش یافته که در اندک مدتی از ورودش به ایران توانسته تا دیروز 850 نفر را در استان‌های مختلف درگیر کند. از همان ابتدا و بعد از این که یک فرد مبتلا به سویه امیکرون در کشور شناسایی شد همه متخصصان متفق‏القول گفتند این سویه جدید رحم ندارد و این بار کودکان را بیش از گذشته هدف قرار می‌دهد. این حرف را سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت و درمان هم تایید کرده است. او از افزایش آمار مراجعه کودکان به بیمارستان‎‌ها و مراکز درمانی در روزهای گذشته خبر داده است. حمیدرضا جماعتی، دبیر کمیته علمی کشوری کرونا هم این گفته را تایید کرده و از نتایج مطالعاتی که در کشورهای دیگر انجام شده گفته است؛ از این که حدود 30 درصد مبتلایان به سویه امیکرون را کودکان تشکیل می‌دهند و‌ حدود یک سوم از این بیماران به بستری در بیمارستان نیاز دارند. علیرضا زالی، فرمانده عملیات ستاد مقابله با کرونا در استان تهران نیز بر همین باور است و روز گذشته اعلام کرد که پیش‌بینی می‌شود درگیری امیکرون درکودکان شدت بیشتری داشته باشد و حتی پس از ابتلای کودکان به امیکرون آنها درگیر شکلی از بیماری التهابی شوند به نحوی که از هر هفت کودک مبتلا یک کودک با عوارض طولانی مدت کرونا درگیر باشد. بنابراین به نظر می‌رسد این روزها شرایط برای کودکان دشوارتر از گذشته شده است. مشاهدات خبرنگار ما از  دو بیمارستان کودکان درتهران، بیمارستان مفید و حضرت علی‏اصغر (ع)  نیز از  این مساله حکایت دارد، چراکه تعداد کودکانی که با علائم گوارشی و تنفسی روانه بیمارستان‌ها می‌شوند بیشتر شده‌است و‌ برخی خانواده‌ها برای بستری کودکشان با نبود تخت خالی  رو‌به‌رو هستند. به همین دلیل برخی‌ کودکان ‌بدون انجام آزمایش‌های تشخیصی کرونا پس از دریافت سرم و دارو به خانه‌هایشان فرستاده می‏شوند.

 در تب می‌سوزند
 خیابان منتهی به بیمارستان حضرت علی‏اصغر (ع)‌ پرتردد و شلوغ است. ترافیک شدیدی جلوی بیمارستان در خیابان ظفر دیده می‏شود. هر از چندگاهی هم خودرویی جلوی در بیمارستان می‏ایستد و مادر یا پدری که کودکی را در آغوش گرفته‎اند، پیاده می‎‌کند. تاکسی زردرنگی جلوی در بیمارستان می‏ایستد. زن، دختربچه کوچک و لاغری را تنگ در آغوش گرفته است. بدون توجه به اطراف راه می‏افتد و با قدم‎های تند به سمت اورژانس می‏رود. مرد دست می‏برد و کیف پولش را بیرون می‏آورد و هزینه تاکسی را حساب می‏کند و بعد می‏دود به دنبال زن که حالا وارد تریاژ اورژانس بیمارستان شده است. زن تند و سریع علائم کودکش را به متصدی تریاژ می‏گوید: «تب شدید دارد، سرفه می‎کند، چیزی نمی‏تواند بخورد، هر چیزی که می‏خورد بالا می‏آورد، امروز حتی آبی را که خورده بود بالا آورد، اسهال هم دارد.» سر که می‏چرخانیم کودکان بی‎حال و با رنگ‏و روی  زرد بیشتری در سالن اورژانس دیده می‎شود. کودکانی با علائم شبیه به کودک این زن در اورژانس بیمارستان‌های کودکان بیمارستان حضرت علی‎اصغر (ع)‌ و مفید زیاد است.
 نشانه‌های یک بحران
 دختربچه لاغر است. مادرش محکم او را در آغوش گرفته است. سر دختربچه روی شانه مادر افتاده  و سخت و آهسته نفس می‌کشد. کودک ماسک کوچکی روی صورت زده است. چشم‎هایش پف ‏کرده است. حتی توان ندارد تا چشم‎ها را باز کند و هر ازگاهی سرفه خشکی می‎کند. مادرش می‌گوید که این دومین مراجعه‎شان به اورژانس بیمارستان حضرت علی‏اصغر (ع)‌ است. حالا سه روزی می‏شود که دختر 3 ساله‏اش هر چیزی که می‎خورد بالا می‎آورد. دختر حتی توان راه رفتن ندارد. مادرش می‎گوید که از ترس چیزی نمی‏خورد. تب ندارد اما لوزه‏های او قرمز است. این را متصدی اورژانس می‎گوید. دختربچه را بعد از معاینه در بیمارستان بستری می‌کنند. متصدی پذیرش می‏گوید که آب بدن دختر بچه کم شده است و باید سریع به او سرم وصل کنند.
 مرد سر پسربچه را در بغل گرفته است و آرام روی پیشانی و سرش دست می‏کشد. هر دو پشت در اتاق معاینه اورژانس بیمارستان مفید به انتظار نشسته‏اند تا نوبتشان شود. پدر می‏گوید که حالا دو روزی می‎شود که پسر 7 ساله‌اش تب شدید و گلودرد دارد و سرفه می‏کند. صورت پسربچه گلگون است. پدرش ادامه می‎دهد که دل‎درد و اسهال از دیگر علائم بیماری فرزندش است.
 زن رنگ و رو پریده و خسته کنار تخت دختر کوچک سه چهار ساله در اورژانس بیمارستان مفید نشسته است. دست دختر کوچک را که روی تخت خوابیده گرفته است. به دست‌های کوچک دختر سرمی وصل کرده‏اند. زن می‏گوید که چهار روز گذشته را بین اورژانس بیمارستان‎ها و خانه در رفت‏وآمد بوده است. او تعریف می‏کند که دو دختر چهار و هفت ساله دارد و دختر هفت ساله‏اش در ابتدا و بعد دختر چهار ساله‏اش بیمار شد. دختر هفت ساله حالا یک روز است که حال بهتری دارد اما حال دختر کوچکترش هنوز بد است. مادر این دو دختر تعریف می‏کند که تعداد زیادی از هم‏کلاسی‏های دختر هفت ساله‏اش هم مانند او بیمار شده‌اند و همگی نشانه‌‏‎های بیماری یکسانی دارند؛ همه دچار تب، دل درد، سرفه، اسهال و استفراغ شده‏اند.
 ابتلای خانوادگی
 مرد، دست پسربچه کوچک را در دست گرفته است. پسربچه با قدم‎هایی آرام در راهروی شلوغ بیمارستان مفید راه می‏رود. بعد از هر قدم لحظه‏ای می‎ایستد و دوباره با قدم‎های لرزان راه می‏رود. مرد تعریف می‏کند دو هفته است که درگیر بیماری است، بیماری‌ای که از مادر همسرش شروع و به پدر همسر و بعد خانواده خواهر همسر منتقل شد تا بعد مانند مهره‎های دومینو به خانواده او رسید و در ابتدا او و همسرش و بعد هر دو پسر خردسالش را بیمار کرد. مرد می‏گوید: «همه‎مان علائم یکسانی داشتیم. همه‏مان به مشکل گوارشی برخوردیم و اسهال، استفراغ و تب داشتیم و سرفه می‏کردیم.» مرد تاکید می‏کند که همه اعضای خانواده که بیمار شدند خیلی زود بعد از سه تا چهار روز بهبود پیدا کردند، حالا اما فرزند آخر روزهای سخت بیماری را می‎گذراند.
 زن میانسال است و نوه‏اش را برای درمان به بیمارستان اورژانس حضرت علی‌اصغر(ع)‌ آورده است. می‏گوید که علائم بیماری نوه خردسالش تب، آبریزش بینی، سرفه، اسهال و استفراغ است، علایمی که خودش هم دو روز پیش به آن مبتلا بود و به همین دلیل برای درمان به بیمارستان مراجعه کرد. او البته خیلی زود بعد از سه روز درمان شد. نوه خردسالش اما حالا پنج روزی می‏شود که بیمار است. مادربزرگ تعریف می‏‎کند که او تنها عضو خانواده است که پس از نوه‌اش به بیماری مبتلا  شده است و هیچ کدام از اعضای دیگر خانواده بیمار نشدند. از تزریق واکسن که می‎پرسیم، جواب می‏دهد که هر سه دوز واکسنش را تزریق کرده است. بعد نگاه می‌کند و می‎پرسد: «به نظرتان کرونا گرفته‌ایم؟»
 ویروس ناشناخته یا امیکرون؟
 علائم کودکان مبتلا به کرونا تب، سرفه، آبریزش بینی و مشکلات گوارشی است. این را نه ما که همه متخصصان کودکان و عفونی که این روزها با تعداد زیاد مراجعان مواجه هستند، می‏گویند. بسیاری از متخصصان هم معتقدند که علائم ابتلا به امیکرون و کرونا در کودکان شبیه سرماخوردگی است و بسیاری از کودکانی که به اورژانس بیمارستان‏های کودکان یعنی مفید و حضرت علی‌اصغر(ع)‌ مراجعه می‎کنند همین علائم اولیه را دارند. پرسنل اورژانس این دو بیمارستان تاکید می‎کنند که تعداد مراجعان با علامت‎های شبیه سرماخوردگی به اورژانس‌ها این روزها زیاد شده است. حالا اورژانس هر دو بیمارستان پر از مراجعانی است که تب دارند، با مشکلات گوارشی دست و پنجه نرم می‏کنند، آبریزش بینی دارند و سرفه می‌کنند.
مسوول تریاژ بیمارستان حضرت علی‌اصغر‌(ع) می‏گوید روزانه 30 تا 40 کودک با همین علائم اولیه به او مراجعه می‏کنند. این حرف مسوول تریاژ بیمارستان مفید هم هست. او تعریف می‏کند که روزانه و به طور متوسط حدود 50تا 60کودک در سنین مختلف از 2 تا 10 سال با همین مشکل به او و همکارانش مراجعه می‎کنند.
برای مسوول پذیرش اورژانس بیمارستان مفید اما این علائم طبیعی است. او می‎گوید که این علائم همه کودکان است و کودکان هم حساس‎تر از سایر گروه‎های سنی‌اند و همیشه و در هر فصلی با همین علائم به اورژانس مراجعه می‎کنند؛ بنابراین، این مسوول نگران افزایش تعداد مراجعان نیست. هیچ کدام از این دو مسوول در دو بیمارستان کودکان اما به طور قطع، نامی از ویروس کرونا نمی‏برند و می‏گویند: «شاید ویروس جدیدی باشد و شاید هم فقط سرماخوردگی است.»
 منهای تست کرونا
 حمیدرضا جماعتی، دبیر کشوری کمیته علمی کرونا در آخرین جلسه کمیته علمی کرونا که یکشنبه هفته قبل برگزار شد گفت که مطالعات کشورهای دیگر نشان داده که حدود 30 درصد از کودکان به امیکرون مبتلا می‌شوند. از این آمار نیز حدود یک سوم آنها در بیمارستان‌‎ها بستری می‌شوند. حال سوال این است که با کودکانی که با علایمی شبیه به کرونا به بیمارستان‎ها مراجعه می‏کنند چه طور برخورد می‏شود؟
 پرستار اورژانس بیمارستان حضرت ‏علی‌اصغر (ع) توضیح می‏دهد که از هیچ کدام از کودکان تست کرونا گرفته نمی‎شود و پزشک بیمارستان تنها تزریق سرم را برای درمان تجویز می‎کند. بنابراین بستری در اورژانس یا بخش‎های ویژه عفونی مراحل بعدی است. بسیاری از مراجعانی که شرایط حادی دارند، یا آب بدنشان کم شده یا ریه‌شان به شدت درگیر است، در بیمارستان و یا اورژانس بستری می‏شوند.
 در بیمارستان مفید هم آزمایش کرونا انجام نمی‏شود، هرچند مسوول پذیرش تعریف می‎کند که آزمایش تشخیص کرونا تنها در صبح و قبل از ساعت 12 انجام می‏شود. او می‏گوید مراجعانی که بعد از ظهر به بیمارستان می‌آیند یا باید صبح روز بعد برای انجام آزمایش مراجعه کنند تا در آزمایشگاه بیمارستان آزمایش دهند یا این که به آزمایشگاه دیگری مراجعه کنند. پرستار اورژانس بیمارستان مفید اما حرف دیگری می‎زند. او توضیح می‎دهد مراجعانی که علائم شبیه به کرونا و امیکرون دارند مورد آزمایش قرار نمی‎گیرند و درصورتی که پزشک تشخیص بیماری دهد دارو و سرم دریافت می کنند. با این حال اگر علائم کودک شدید باشد آزمایش خون تنها تستی است که تجویز می‎شود.  این پرستار توضیح می‎دهد که با آزمایش خون می‌توان فهمید که کودکی مبتلا به کروناست یا خیر که البته فقط برای تعداد اندکی از کودکان آزمایش خون تجویز می‎شود.
 دختربچه در آغوش پدر جای گرفته است. مادر مدام حالش را می‎پرسد: «بهتری؟... حالت تهوع نداری؟ دردت آرام شد؟» و دختربچه به نشانه نفی سرتکان می‎دهد. او اما هنوز سرفه می‎کند. روی دست کودک چسبی زده‏اند تا زخم سرمی را که تا چند دقیقه پیش در دست داشت، بپوشاند. بسیاری از کودکان بعد از دریافت سرم و دارو دست در دست والدینشان از اورژانس خارج می‏شوند و به خانه بازمی‎گردند. صدای سرفه‏های خشک‌شان اما در فضای پرتردد و شلوغ بیمارستان‌ها جا می‎ماند.




افزایش هست، آمار نیست!
 برای این‌ که  افزایش ابتلای کودکان به کرونا را با عدد و رقم ثابت کنیم با مدیران زیادی تماس گرفتیم. همه آنها افزایش ابتلای کودکان به کرونا را تایید کردند اما گفتند ‌ آماری در  اختیار ندارند. ‌ سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت و درمان ‌ گفت تعداد مراجعه کودکان با علائم کرونا به مراکز درمانی در روزهای اخیر افزایش پیدا کرده است.
نقی دارا، معاون درمان بیمارستان مفید هم دراین باره  به ما گفت که اماری از افزایش تعداد مراجعین ندارد اما این روزها تعداد زیادی کودک با علائم مشکلات گوارشی و عفونی به اورژانس بیمارستان مراجعه می‏کنند.  
این سوال را از نادر توکلی، معاون‌ درمان کمیته کرونای استان تهران نیز پرسیدیم. او گفت آمار دقیقی از مراجعه کودکان زیر ده سال به مراکز درمانی ندارد، اما ‌ این روزها تعداد زیادی از کودکان با علائم بیماری‎های ویروسی یعنی مشکلات گوارشی و عفونی به مراکز درمانی مراجعه می‎کنند.
توکلی ‌ توضیح داد: «از همه افرادی که با علائم ویروسی به مراکز درمانی مراجعه می‎کنند تست کرونا گرفته نمی‏شود.» اما  نتایج آزمایش درصد بالایی از مراجعینی که از آنها تست گرفته می‎شود مثبت است. به همین دلیل است که توکلی تاکید دارد آمار دقیقی از ابتلای کودکان به بیماری کرونا وجود ندارد.



 پشت صف طولانی بستری‎
 زن جوان، لباس بلوچی به تن کرده است. چشم‏های زیبایی دارد و دست لاغر و سبزه‏اش را روی سر پسربچه کوچکی گذاشته است. پسر کوچکش بی‌حال روی صندلی‎های آهنی دراز کشیده است. صورت پسر از درد فشرده است. زن می‏گوید که کلیه پسربچه ناراحت است و به همین دلیل باید در بیمارستان بستری شود. با این حال اما از صبح زود در انتظار خالی شدن تخت برای بستری شدن است. به جز او زن و دختربچه دیگری هم در نوبت بستری هستند.
  در محوطه کوچک بیمارستان حضرت علی‌اصغر (ع) که سر می‌چرخانیم با افراد بیشتری مواجه می‌شویم که  منتظر خالی شدن تخت هستند. یک نفر منتظر است تا تخت خالی شود و شیمی‎درمانی دختر بیمارش انجام شود. یک نفر دیگر منتظر است تا تخت خالی شود و دختر نوجوانش که بی‎قراری شدید دارد درمانش را شروع کند. از پذیرش بستری بیمارستان که می‎پرسیم چرا این قدر صف بستری شدن طولانی است، جواب می‏دهد که این روزها تعداد زیادی کودک با علائم سرماخوردگی در بخش‌‎ها بستری شده‏اند. زنی که پسر نوجوانش را ترخیص کرده است از بیماری کرونای پسرش تعریف می‎کند. او می‎گوید که 50 درصد از ریه پسرش درگیر کروناست و 15 روز را هم به همین دلیل در بیمارستان بستری بوده است، اما با وجود این او را از بیمارستان ترخیص کرده‌اند. این مادر معتقد است که پسرش بیماری را از هم‌کلاسی‌های مدرسه‌اش گرفته است. مادر پسر نوجوان می‎گوید: «بیمه نداشتم و همه هزینه‌ها آزاد بود. به همین دلیل مرخصش کردیم. می‎خواهم از کودکم در خانه مراقبت کنم.» زنی از پذیرش اورژانس می‌پرسد: «هیچ تختی خالی نشده؟» پذیرش اورژانس با افسوس «نه» می‏گوید. زن سرپایین می‏آورد و به سمت اورژانس می‏رود. می‏گوید که فرزندش در اورژانس بستری است تا تختی در بخش خالی شود. زن می‏گوید که بسیاری از تخت‎های بیمارستان با مراجعان دارای علائم عفونی و سرماخوردگی پر شده است.
اورژانس بیمارستان مفید پر است. جز دو تخت خالی همه تخت‏ها پر هستند. مادری که کنار تخت فرزندش نشسته، می‏گوید سه ساعت منتظر است که تختی در بخش خالی شود تا فرزند بیمارش را به بخش منتقل کنند. تزریق سرم و دارو تنها درمانی است که برای کودک این مادر تجویز شده. کودک این مادر علائم اولیه ابتلا به کرونا را دارد. پرده دو تخت آن طرف‏تر از این تخت را کشیده‎اند. پرده اما به یکباره کنار می‏رود و مادر خسته و بی‎حال و دختری 8، 9 ساله‌ پیدا می‎شوند. سه، چهار سرم به دستان ظریف دختر وصل کرده‏اند. مادر می‎گوید که دخترش از بیماری قلبی رنج می‏برد و پزشک هم تجویز به بستری شدن داده است. تخت خالی اما در بیمارستان پیدا نمی‎شود. به همین دلیل است که آنها تمام روز را منتظرند تا تختی برای بستری شدن خالی شود. مادر نفس عمیقی می‏کشد و با نگرانی به سینه کوچک دختر که آرام و نامنظم بالا و پایین می‏رود نگاه می‏کند. خط‎های روی صفحه نمایشگر نامنظم و شکننده بالا و پایین می‏روند.