با پیروزی انقلاب اسلامی، ارج یكی از كارخانه‌هایی بود كه تملك آن به دولت واگذار شد. بسیاری از كارشناسان معتقدند دولتی بودن اقتصاد نه‌تنها آسیب‌پذیری آن را بالا می‌برد، بلكه مانع توسعه است. در همین راستا رهبر معظم انقلاب در سال 84 اصل 44 قانون اساسی را ابلاغ كردند تا سهم بخش خصوصی در اقتصاد بیشتر شود. در دهه70 ارج یك شركت بورسی شد و پس از حدود یك دهه حضور در بازار سرمایه، در سال 87 از این بخش اخراج شد. ارج كه مشکلاتش به دهه 70 بازمی‌گردد، نتوانست معضل خود را حل كند و در سال 93 اعلام شد این شركت توانایی ادامه دادن ندارد. زیان انباشته این شركت در آن سال 71 میلیارد تومان بود و در نهایت سال 95 با دستور قضایی پلمب شد.
احیای ارج تبلیغاتی است؟
نیمه اسفند، خبر احیای ارج منتشر شد و برخی رسانه‌ها اینگونه بیان كردند كه دولت به دنبال تبلیغات رسانه‌ای برای خود است و مشكل ارج هنوز حل نشده است. این‌كه ارج اكنون توانایی فعالیت دارد یا خیر، زود است تصمیم بگیریم اما نگاهی به روند فعالیت كارخانه‌های رشت‌الكتریك و صنایع پوشش ایران نشان می‌دهد رویكرد ابراهیم رئیسی در قوه قضاییه با قوه مجریه تفاوتی ندارد. این كارخانه‌‌ها در استان گیلان اكنون فعال هستند و در سفر اخیر رئیس‌جمهور به این استان، از آنجا بازدید شد. برخی كارشناسان بر این باورند صیانت از مشاغل و همچنین احیای شغل، هزینه كمتری نسبت به ایجاد شغل دارد. اگر كارخانه‌ای كه با ظرفیت اندكی فعالیت دارد، توسعه داده شود و با حداكثر ظرفیت به كار خود ادامه دهد، اشتغال كم‌هزینه‌تر خواهد بود. ضمن این‌كه باید توجه داشت برخی دولت‌ها به منظور این‌كه افتتاح یك كارخانه را به نام خود تمام كنند، از این كار خودداری می‌كنند و با هزینه بیشتر تاسیس كارخانه جدید را در دستور كار خود قرار می‌‎دهند.
ارج و فناوری كهنه
كارخانه لوازم خانگی ارج چهاردهه است كه با مشكل روبه‌رو است و طی 30 سال گذشته فناوری تولید خود را به‌روز نكرده است. درست است كه ارج روزی بزرگ‌ترین كارخانه لوازم خانگی خاورمیانه بوده اما احیای كارخانه ارج به این معنا نیست كه اكنون با برندهای روز دنیا مانند بوش، سامسونگ و ال‌جی رقابت كند. محمدحسین پارسایی، مدیرعامل كارخانه ارج در این‌باره گفته، ارج در سال نخست مونتاژكار محصولات خارجی خواهد بود و با داخلی‌سازی ۱۰ درصدی، كار خود را آغاز خواهد كرد، در سال دوم عمق ساخت داخل افزایش خواهد یافت و در سال سوم آن را به ۵۰ درصد افزایش خواهیم داد. وی همچنین توضیح داده ارج یك سهامدار عمده با سهم ۷۵ درصدی دارد، ۱۵ درصد سهم آن متعلق به شستا و بقیه متعلق به مردم است. با تمهیدات به‌عمل آمده و شفاف‌سازی همه اسناد و مدارك، ارج به‌زودی وارد بورس خواهد شد. تولید در كارخانه ارج ابتدا در صورت وجود شرایط مناسب همكاری بین‌المللی، به صورت تحت لیسانس و سپس با عمق تولید ۶۰ درصد قطعات در كشور، انجام خواهد شد. كارخانه لوازم خانگی ارج بیش از ۸۵ سال در تولید لوازم‌خانگی سابقه دارد. بنا به عللی این شركت در اختیار شركت سرمایه‌گذاری یكی از بانك‌ها قرار گرفته و ماشین‌آلات و امكانات خطوط تولید آن نیز توسط برخی طلبكاران از محل كارخانه خارج شده بود. این كارخانه در كیلومتر هفت جاده مخصوص واقع شده است و اكنون سالن‌های تولید شركت ارج در حال بازسازی و احیا و خطوط تولید نیز در حال نصب هستند. خطوط تولید كولرگازی، ماشین‌لباسشویی و ماشین‌ظرفشویی در حال نصب است و براساس برنامه احیای ارائه‌شده، سایر خطوط تولید نیز به‌تدریج بازسازی و راه‌اندازی خواهد شد. همزمان شبكه‌های مربوط به فروش و خدمات پس از فروش نیز با استفاده از شركت‌های دانش‌بنیان و كمك گرفتن از متخصصان در حال طراحی است. برای تأمین مواد اولیه داخلی نیز از مجاری تعیین‌شده اقدام می‌شود و برای مواد اولیه وارداتی نیز در چارچوب مقررات، ثبت سفارش و واردات انجام خواهد شد.
حمایت دولت
دولت سیزدهم با رویكرد حمایت از تولید روی كار آمد و از همان ابتدا وزارت صمت در این زمینه اصلاحات ساختاری را اجرا كرد. از تغییر ساختار وزارت صمت به منظور تقویت بخش تولید تا برنامه‌ریزی برای توسعه صادرات، ازجمله‌ اهداف این وزارتخانه بود. در نیمه‌های اسفند كه اغلب خانواده‌ها مشغول خانه‌تكانی هستند و دستی به سر و روی وسایل خانه می‌كشند، دولت نیز با احیای كارخانه ارج قصد داشت با روحیه بهتری كارگران این كارخانه را راهی سال جدید كند. محمدمهدی برادران، معاون صنایع عمومی وزارت صمت در این زمینه اعلام كرده كارخانه 85 ساله ارج كه تعطیل شده بود، با تلاش و رفع موانع تولید از جمله قوانین زائد و دست‌وپاگیر، دوباره در مدار تولید قرار گرفت و قرار است به‌زودی خط تولید محصولات لوازم خانگی این واحد بزرگ تولیدی، راه‌اندازی شود. وی افزود: «باتوجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده در راستای احیای برند ارج و ایجاد تنوع محصولات در سبد محصولات این شركت، تولید انواع یخچال و فریزر، انواع ماشین لباسشویی دیجیتال و مكانیكی، ماشین ظرفشویی و كولر گازی اسپلیت، وجود خواهد داشت. در رویكرد جدید حمایت از صنعت لوازم‌ خانگی، علاوه‌بر تأكید بر كیفیت و تنوع كالایی، افزایش تولید برای ایجاد رقابت مناسب در زمینه عرضه كالا و موضوع رضایت مشتری به‌ویژه خدمات پس از فروش، تأكید ویژه‌ای شده است.» به گفته وی یكی از موارد مهم دراین راستا، موضوع نام و نشان تجاری است؛ زیرا كالاهای داخلی با وجود داشتن كیفیت مناسب، نسبت به كالاهای دارای نشان‌های مطرح جهانی، كم‌بهره هستند. از سوی دیگر محمدحسین پارسایی، مدیرعامل كارخانه ارج با بیان این‌كه متاسفانه این كارخانه از سال ۹۰ رو به افول گذاشت و از سال ۹۵ كاملا تعطیل شد، تصریح كرد: «بخش خصوصی آن را خریداری كرد و با رفع موانع بر سر راه تولید، از جمله با تزریق سرمایه، رفع بدهی‌های بانكی و افزایش سرمایه در دو مقطع، با دعوت از یك تیم متخصص شروع به طراحی خطوط كردیم. به گفته وی در این زمینه برنامه‌ای چهارساله تحویل وزارت صنعت، معدن و تجارت شد. وزارت صمت ابتدا باور نداشت كه ما به دنبال احیای این كارخانه هستیم، اما با برگزاری جلسات متعدد و ارائه برنامه‌ها، همكاری خوبی داشتند، دست ما را گرفتند و در نهایت برنامه ما را تایید كردند. همچنین وزارت صمت و دولت سیزدهم با همكاری برای ثبت سفارش و ورود اجناس، قطعات منفصله و خطوط تولیدی كه باید از خارج كشور وارد می‌شد، موجب تسریع در راه‌اندازی این واحد شدند.
چند نفر شاغل می‌شوند؟
گفتنی است كارخانه ارج ابتدا تولید كولر گازی را آغاز خواهد كرد و از اواخر اردیبهشت، تولید ماشین‌لباسشویی در این واحد تولیدی احیاءشده، آغاز خواهد شد. بخش‌ خصوصی تاكنون ۲۰۰ میلیارد تومان برای احیای این شركت سرمایه‌گذاری كرده است و خطوط تولید و مونتاژ ماشین‌لباسشویی، ظرفشویی، كولرگازی و كولرآبی نصب شده و در فاز بعد، یخچال و فریزر نیز اضافه خواهد شد. با احیای كارخانه ارج، در گام نخست برای 400 نفر به صورت مستقیم و برای بیش از 2500 نفر به صورت غیرمستقیم، اشتغال ایجاد خواهد شد. تولید ابتدا در صورت وجود شرایط مناسب همكاری بین‌المللی، به صورت تحت لیسانس و سپس با عمق تولید ۶۰ درصد قطعات در كشور، انجام خواهد شد.
نقش دستگاه قضا در پرونده ارج
بند دوم اصل ۱۵۶ قانون اساسی، بر احیای حقوق عامه توسط قوه قضاییه تأكید دارد؛ یكی از مظاهر حقوق عامه، حمایت از تولید داخلی است؛ از سویی دیگر با توجه به نیاز مبرم كشور به تقویت تولید داخل و اشتغالزایی در این شرایط سنگین تحریمی تحمیل شده از جانب دشمنان، قوه قضاییه برای حمایت از تولید داخلی و در راستای احیای حقوق عامه، مسوولیت دوچندان دارد. سید مهدی ابویی، یكی از سهامداران كارخانه ارج با اشاره به حمایت‌های قضایی از این واحد تولیدی می‌گوید: «زمانی كه در مزایده شركت كردیم و سهام شركت ارج را خریدیم، در ابتدا تمامی دستگاه‌ها در كارخانه بود؛ اما زمانی كه كارخانه را تحویل گرفتیم، متوجه شدیم شخصی كه مدعی داشتن طلب از ارج بود، اقدام به غارت دستگاه‌ها كرده است. در ادامه درخواست اعمال ماده ۴۷۷ كرده‌ایم تا پرونده در محاكم مطرح شود و رئیس‌كل محاكم استان تهران پرونده ارج را از مجمتع شهید مفتح خواسته‌اند». ابویی گفت: «از طرف دیگر آقای عمرانی (رئیس دبیرخانه ستاد مركزی پیگیری و اجرای سیاست‌های كلی اقتصاد مقاومتی قوه قضاییه) از كارخانه ارج بازدید به عمل آورد و قرار بر این شد تا مساعدت‌های قضایی درخصوص ارج صورت گیرد و تخلفات گروه توسعه ملی برای واگذاری ارج مورد بررسی قرار گیرد. در همین زمینه مقدسی، رئیس دبیرخانه ستاد اقتصاد مقاومتی دادگستری استان تهران با اشاره به این‌كه اقدامات دستگاه قضایی منجر به احیای كارخانه «ارج» شد، گفت: «در روزی كه دستگاه‌ها و ماشین‌آلات بسیار بزرگ این شركت را مصادره می‌كردند، از طریق معاونت اقتصادی مطلع شدیم و با حمایت رئیس‌كل دادگستری استان تهران در همان روز دستورات لازم صادر شد.» 11 اردیبهشت سال جاری بود كه سعید عمرانی، معاون قضایی دادستان كل كشور، با اشاره به اقدامات دستگاه قضایی برای احیای واحدهای تولیدی، اظهار كرد: «كارخانه ارج با چهار محصول خوب و با آخرین تكنولوژی روز شروع به كار خواهد كرد و مقدمات آن در حال اجراست. در نهایت در روزهای اخیر با پیگیری‌های دستگاه قضایی و همكاری دولت سیزدهم، خط تولید كارخانه ارج رسما پس از یك دهه تعطیلی افتتاح شد.» سعید عمرانی معاون قضایی دادستان كل كشور با اشاره به افتتاح سوله كارخانه ارج با حمایت‌های دستگاه قضایی بیان كرد: «در طول یك سال اخیر با پیگیری‌های گسترده دادستانی كل كشور و دادستانی استان تهران، موانع قضابی پیش روی كارخانه ارج كه باعث تعطیلی این واحد تولیدی شده بود، برداشته شد.»
برنامه تولیدی
طاهرنژاد، رئیس هیات‌مدیره گروه صنعتی ارج اعلام كرد سال ۹۵ این شركت تعطیل و در اختیار یكی از بانك‌ها قرار گرفت. وقتی بخش خصوصی در مزایده این شركت برنده شد و در زمان مراجعه برای تحویل، با ویرانه‌ای مواجه شد كه بخش زیادی از ماشین‌آلات و تجهیزات شركت غارت شده بود.» طاهرنژاد خاطرنشان كرد: «امسال با حكم دیوان عدالت اداری دست غارتگران كوتاه شد و در ادامه بخش خصوصی و شستا برنامه‌ریزی به منظور احیای ارج انجام دادند.» وی یادآور شد: «بخش خصوصی پس از تادیه همه دیون بانكی، بیمه‌ای، شهرداری و مطالبات كارگران، در دو مرحله به افزایش سرمایه این شركت از ۱۲ میلیارد به ۱۲۰ میلیارد و سپس ۲۰۰میلیارد تومان پرداخت و در نتیجه شركت از ذیل ماده ۱۴۱ خارج شد.» رئیس هیات مدیره گروه صنعتی ارج تصریح كرد: «اكنون برنامه‌ای برای احیای مجموعه به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه شده كه در ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان تهران مطرح است که در صورت تصویب، طی سه سال ۹ محصول در این گروه صنعتی ارائه خواهد شد. علاوه‌بر دو خط مونتاژ كه امروز افتتاح می‌شود، خط سوم تا آخر اردیبهشت‌ماه به بهره‌برداری خواهد رسید كه پنج محصول یخچال، لباسشویی، ظرفشویی، كولر گازی و كولر آبی تولید خواهد كرد.» وی گفت: «در ادامه سی‌كی‌دی‌كاری در سال ۱۴۰۲ با عمق ساخت داخل ۵۰ درصدی اجرایی خواهد شد، خطوط تولید تكمیل می‌شوند و در انتهای سال ۱۴۰۳ تولید كامل با ۹ محصول در این مجموعه شكل خواهد گرفت.»