در به درِ نفت

در به درِ نفت

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به ریاض خواهد رفت تا با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان برای سر و سامان دادن به قیمت نفت به توافق برسد؛ مانند جیمی کارتر که سال 1977 و در شب سال نوی میلادی، به تهران آمد و از محمدرضا پهلوی خواست برای کاهش قیمت نفت، به میدان بیاید. کارتر موظف بود با شاه ایران جشن بگیرد زیرا مردم آمریکا منتظر یک اتفاق مهم بودند:« تامین نفت و بنزین ارزان»! همان‌طور که کارتر و دیگر روسای‌جمهور دریافتند، بایدن هم پذیرفته است ابزار خاصی برای کاهش قیمت بنزین در کشورش ندارد. بایدن همان رئیس‌جمهوری است که با توپ پر سراغ عربستان را گرفت و عنوان کرد پرونده جمال خاشقجی را با تمام توان به پیش می‌برد اما سفر آینده او به ریاض، نشان می‌دهد نفت دوباره در کانون توجه واشنگتن قرار گرفته است.

همین چند سال پیش، بسیاری از قانونگذاران در واشنگتن و مدیران تگزاسی نفت و گاز برای رونق انرژی که ایالات متحده را به صادرکننده خالص نفت و فرآورده‌های نفتی تبدیل کرده بود، کف می‌زدند اما امروز با افزایش قیمت‌ها، این دستاورد به خاطره‌ای دور تبدیل شده است.
ایالات متحده به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان نفت و گاز طبیعی جهان حدود 12‌درصد از عرضه جهانی نفت را به خود اختصاص داده است اما چنین موقعیتی برای کنترل قیمت‌ها کافی نیست؛ بشکه‌های نفتی به‌عنوان اساس قیمت بنزین به قدری قدرت دارد که هیچ رئیس‌جمهوری نمی‌تواند آن را رام خود کند و این همان حقیقتی است که آمریکا را ضعیف می‌کند. این حقایق برای آمریکایی‌هایی که حالا متوجه شده‌اند توقف در پمپ‌بنزین به‌راحتی، 100 دلار هزینه دارد، بسیار تلخ‌تر از یک‌سال گذشته است. وقتی قیمت سوخت افزایش می‌یابد، مصرف‌کنندگان خواستار اقدام فوری دولت خود هستند. این در شرایطی است که قیمت نفت و بنزین به بالاترین حد خود رسیده است؛ آن هم به لطف جنگ روسیه با اوکراین  و همچنین اشتهای شدید رانندگان برای زدن به جاده.
تلاش‌های بی‌ثمر
دو کشور تولیدکننده نفت دیگر که می‌توانند تولید خود را افزایش دهند - ایران و ونزوئلا - دشمنان ایالات متحده هستند که تحریم‌های غرب تا حد زیادی آنها را از بازار خارج کرده است. کارشناسان انرژی می‌گویند حتی عربستان سعودی که ظرفیت تولید جذابی برای افزایش تولید دارد، نمی‌تواند به تنهایی قیمت‌ها را به سرعت کاهش دهد؛ به این دلیل که تولید روسیه در حال کاهش است و ممکن است با کاهش خرید کشورهای اروپایی از این کشور، مسیر نزولی‌تری به خود بگیرد. در این میان، بایدن و دستیارانش از مدیران نفتی ایالات متحده می‌خواهند نفت بیشتری تولید کنند. شرکت‌های نفتی اما تمایلی به این کار ندارند زیرا افزایش تولید می‌تواند به کاهش قیمت منجر شود که به ضرر آنهاست.  یکی دیگر از راهکارهای دولت بایدن که به‌نظر می‌رسد موفق نبوده، آزادسازی روزانه یک میلیون بشکه نفت از ذخایر استراتژیک نفت این کشور است که هنوز نتوانسته قیمت‌ها را بشکند. کاخ سفید به اجبار به سراغ ونزوئلا رفته و اخیرا مجوزی را تمدید کرد که تا حدی شرکت نفت شورون را از تحریم‌های ایالات متحده با هدف فلج کردن صنعت نفت در ونزوئلا معاف می‌کند. در ماه مارس هم سه مقام دولت به کاراکاس سفر کردند تا نیکلاس مادورو را به مذاکره با مخالفان سیاسی بکشانند. رویترز نیز روز یکشنبه گزارش داد که در کاهش دیگر تحریم‌ها، رپسول اسپانیا و انی ایتالیا می‌توانند طی چند هفته آینده مقادیر کمی نفت از ونزوئلا به اروپا ارسال کنند. ونزوئلا که زمانی صادرکننده بزرگ به ایالات متحده بود، بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را دارد اما صنعت نفت این کشور آنچنان فلج شده که ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا ونزوئلا رقم صادرات را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.
نگاه به ایران
بایدن همچنین می‌خواهد با توافق با ایران، از ظرفیت نفت این کشور برای خروج از بحران سوخت استفاده کند تا ایرانی‌ها حداقل 500 هزار بشکه از نفت خود را راهی بازارها کنند. کشوری که این روزها 100 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی روی آب دارد اما به نظر می‌رسد مذاکرات هسته‌ای در میان اختلاف‌نظرها فرو رفته است و انتظار نمی‌رود به‌زودی به ثمر بنشیند. البته، بایدن به‌خوبی می‌داند هر‌گونه معامله با ونزوئلا یا ایران می‌تواند یک دردسر بزرگ سیاسی برایش رقم بزند زیرا کنگره آمریکا مترصد فرصتی برای سوءاستفاده از ایده توافق با تهران و کاراکاس است.

جیسون بوردوف (مشاور اوباما) 
تاریخ بحران‌های نفتی نشان می‌دهد که وقتی بحرانی رخ می‌دهد، سیاستمداران مانند مرغ‌هایی با سرهای بریده به اطراف می‌دوند و سعی می‌کنند بفهمند که چه کاری می‌توانند برای تسکین فوری به مصرف‌کنندگان انجام دهند. رهبران ایالات متحده باید کشور را برای یک بحران نفتی دیگر آماده کنند.
چیس آنترمایر ( دیپلمات ارشد آمریکا) 
رؤسای‌جمهور ممکن است قدرتمندترین چهره در دولت آمریکا باشند اما نمی‌توانند قیمت را در پمپ‌بنزین کنترل کنند. حتی اگر قیمت‌ها به‌دلایلی خارج از کنترل آنها کاهش یابد؛ بایدن نیز احتمالا قدرت زیادی برای آن نخواهد داشت و نمی‌تواند کار زیادی از پیش ببرد. 
بیل ریچاردسون ( وزیراسبق انرژی آمریکا) 
یک رئیس‌جمهور باید تلاش کند به وضعیت افزایش قیمت نفت و سوخت پایان دهدد. متاسفانه، تنها گزینه‌های بد روی میز وجود دارد و از همه بدتر، درخواست آمریکا از عربستان برای افزایش تولید است. دولت فعلی روی محیط‌زیست تاکید بیشتری نسبت به نفت دارد و همین موضوع محدودیت تولید را در داخل آمریکا افزایش داده است.

منبع: نیویورک‌تایمز
وحید حاجی‌پور - دبیر  گروه اقتصاد