نخستین تابستان بعد از کرونا و انتظارات رسانهای جدید!
پس از دوره سخت محدودیتهای کرونایی، به تدریج و با توصیه به رعایت نکات بهداشتی، فعالیتهای گوناگون اجتماعی و فرهنگی در حال افزایش و حضور مردم در آنها مؤکد است. به سخن دیگر، تجربه دوران سپری شده، همگان را به تعادل در میانه انقباض و انبساط رفتاری سوق داده است. تجمعات خانوادگی، سفرهای بسیار، محافل ورزشی پر تماشاگر، فعالیت مراکز آموزشی به شیوه گذشته و مانند آن، نشانههایی از این بازگشت و تغییر روند است.
در وضعیت کنونی، رسانهها چه وضعیتی باید داشته باشند؟ آیا روند گذشته باید تکرار شود یا بر تجربههای گرانسنگ این دوران تکیه کرده و سویههای نگاه خود را تغییر دهند؟ آرایش رسانهای و البته آرایش رسانه ملی باید چگونه باشد؟ رسانه ملی در دوران انقباض فعالیتهای جمعی، تحولاتی همانند تغییر مدیریت کلان و سپس تغییر مدیران شبکهها را شاهد بود که عمده آنها به سرانجام رسیده و ساختار، در حال چرخش به سوی نگرشهای جدید و همچنین برنامههای تازه است. در حوزههای سیاسی، ورزشی، سرگرمی و هرآنچه یک رسانه جمعی مانند صدا و سیما امکان فعالیت دارد، برنامهریزی جدید و نیز موضعگیریهای جدید در حال رخ نمودن است. سیاستهای کلان و اسناد فرادستی، خواستار فعال بودن رسانه و حضور شامل و کامل آن در عرصه رسانهای داخلی و در کنار آن، فعالیت در عرصه جهانی است. مقاطع تاریخی هم پیاپی در حال رسیدن است و البته شاهد عبور محتاطانه از آن هستیم. حضور رسانهای در رویدادهای گوناگون فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و همه آنچه در اجتماع دیده میشود، در حال افزایش است. از ورود سریع به وقایع جاری همانند آنچه در پرداختن به واکنشهای اعتراضی اقشار اجتماع یا ساکنان حوزههای جغرافیایی متنوع ایران دیده شد، گرفته تا ورود به اطلاعرسانی پیشتازانه در مواردی همانند ماجرای متروپل یا سرقت از یک شعبه بانک ملی، پردازش دقیق رخدادهایی مانند آنچه در جشنواره کن فرانسه دیده شد و البته ورود بازتر به رخدادهای تاریخی و حضور چهرههای سیاسی کمتر دیده شده در عرصه رسانه ملی در آستانه رویدادهایی چون سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) و 15خرداد که بیواسطه نکات متنوعی را بیان کردند تصحیح برداشتها درباره نگاه پرسشگرانه و اصطلاحا تحقیقی بخش سیاسی و خبر رسانه ملی از اینکه مانعی در حال بروز است اما بتدریج و بویژه در ماجراهای متروپل و بانک ملی دیده شد که همچنان رسانه ملی میکوشد تا پلی میان «دولت» و «ملت» باشد، همه و همه این موارد میرساند که تجربه جدیدی در حال برآمدن است. این تجربهها که بر رخداد متکی هستند، نیازمند آن است که به پیشگامی هم تسری پیدا کند؛ منظور آن است که صرفا بعد از هر حادثهای وارد نشویم و در موارد دیگر، جلوتر از رویداد باشیم و آن را هدایت کنیم. در آستانه رسیدن به نخستین تابستان بعد از کرونا هستیم. حجم قابل توجهی از جامعه در حال آزاد شدن از اشتغال به فعالیتهای رسمی هستند یعنی دانشآموزان و دانشجویان وارد دوره بین دروس میشوند و همگام با آنان، خانوادههاشان نیز به دوره فراغت وارد میشوند. باید در مدیریت اوقات فراغت تابستانی، نقش رسانه ملی در کنار سایر ابزارهای تأمین کننده نیازهای فرهنگی و هنری، نقشی فعال باشد. رسانه ملی ابزارهای گوناگونی هم در دنیای شبکههای رادیویی و تلویزیونی، هم در رسانههای سنتی و هم رسانههای نوین دارد. در استفاده از این ابزارها باید اقتضائات دنیای امروز را به ویژه برای نسلهای جدید درنظر داشت و با رعایت تفاوت و تمایز نسلها، بر بنیانهای اصولی انسانی و ذات جمعگرای انسان، تأکید کرد.
حسین سلطانمحمدی - کارشناس رسانه
حسین سلطانمحمدی - کارشناس رسانه