پیام‌رسان تهران-واشنگتن در  راه ایران

برنامه سفر معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چیست؟

پیام‌رسان تهران-واشنگتن در راه ایران

آمریکا فرصت زیادی ندارد و پنجره مذاکره، همیشه روی آنها باز نیست،‌ بعد از معطل کردن یک ماه و نیمه مذاکره‌کنندگان توسط واشنگتن، یعنی از 20 اسفند تاکنون و تعلل در اخذ تصمیم سیاسی برای روشن شدن موضع آمریکا،‌ باگ جدیدشان طرح ضد ایرانی در سنای آمریکا بود که با هدف ممانعت‌ از رفع تحریم‌ها علیه سپاه پاسداران در صورت بازگشت احتمالی دولت بایدن به برجام تصویب شد. حالا در این وضعیت، قرار شده فردا انریکه مورا، معاون مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای گفت‌وگو با مسؤولان کشورمان به تهران بیاید، زیرا(او) واسطه پیام‌های مکتوب و غیرمکتوب از آمریکا به تهران است و طبق روالی که تاکنون بوده جواب‌ها هم در جا داده شده است. 

سفر مورا به تهران گام جدیدی برای رایزنی‌های سازنده 
جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه اعلام کرد به زودی معاونش، انریکه مورا برای پیگیری مذاکرات وین عازم تهران می‌شود؛‌ پس از آن‌که مذاکرات وین به مرحله‌ای رسید که نتیجه آن به اتخاذ تصمیم سیاسی از سوی آمریکا وابسته شد، مذاکره‌کنندگان ۱+۴ و ایران ضمن حفظ مستمر تماس‌ها مذاکرات را برای دستیابی به توافق در موضوعات باقی‌مانده از طریق تبادل پیام دنبال کردند. با توجه به نقش اتحادیه اروپایی در زمینه مبادله دیدگاه‌های تهران و واشنگتن، سفر انریکه مورا به تهران می‌تواند گام جدیدی برای رایزنی‌های سازنده پیرامون موضوعات اندک ولی مهمِ باقی‌مانده تلقی شود. گرچه تداوم اتخاذ رویکردهای خصمانه از سوی آمریکا علیه کشورمان با روح مذاکره برای دستیابی به توافق در تضاد است اما تاکنون روند مذاکرات ادامه داشته است. ایالات متحده آمریکا که با خروج غیر‌قانونی از برجام، مسؤول شکل‌گیری وضع موجود است از ابتدای دور جدید گفت‌وگوها نیز به پیگیری سیاست فشار برای امتیازگیری ادامه داده و همچنان مسؤول اصلی طولانی شدن مذاکرات است.
مصوبه غیر الزام‌آور اخیر کنگره آمریکا هم یکی دیگر از مصادیق تلاش این کشور برای امتیازگرفتن از طریق افزایش فشار سیاسی است که البته تاثیری در تغییر مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران نخواهد داشت و دستیابی به توافق قوی، پایدار و قابل اتکا، ضمن آن‌که امکان‌پذیر است مستلزم واقع‌بینی واشنگتن و درس گرفتن از اشتباهاتی است که به وجود آورنده شرایط پیچیده امروز است.
از سوی دیگر، نشریه فایننشال‌تایمز دیروز (یکشنبه)‌در گزارشی با عنوان آخرین تلاش‌های اتحادیه اروپا برای نجات توافق هسته‌ای ایران به نقل از جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مدعی شد: اتحادیه اروپا آخرین تلاش خود برای نجات توافق هسته‌ای و شکستن بن‌بست ناشی از خواسته تهران از واشنگتن برای حذف نام سپاه پاسداران از فهرست تروریستی را انجام می‌دهد.
بورل به این نشریه انگلیسی گفته است که دنبال راه‌حلی میانه برای پایان دادن به این بن‌بست است که خطر برهم زدن بیش از یک سال تلاش‌های دیپلماتیک اروپا را برای دستیابی به توافقی که به بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و لغو تحریم‌های ایران منتهی می‌شود، در بر دارد.
مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نوشته فایننشال تایمز، در حال بررسی سناریویی است که به موجب آن، عنوان تروریستی از سپاه پاسداران برداشته شود اما بر بخش‌های دیگر این سازمان باقی بماند.
به هرحال، موضوع خارج کردن فهرست اشخاص حقیقی و حقوقی از فهرست قرمز و تحریم‌های یکجانبه آمریکایی‌ها، یکی از موضوعات اصلی ایران در مذاکرات است همان‌طور که وزیر امور خارجه ایران هم در این‌باره گفته بود در موضوع سپاه پاسداران آن چیزی که مهم است این‌که باید جایگاه و نقش سپاه، به عنوان نقش امنیتی و دفاعی ما مورد توجه قرار گیرد و دستیابی به توافق نهایی در وین فقط با رعایت کامل خطوط قرمز و بدیهیات حاصل می‌شود و از این رو جمهوری اسلامی ایران برسر خطوط قرمز سازش نمی‌کند.
حالا مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است که به عنوان هماهنگ‌کننده (مذاکرات وین)، پیشنهاد خود را در زمینه موضوع حذف سپاه پاسداران به رئیس‌جمهوری آمریکا ارائه داده است. ظاهرا آنها هم متوجه شده‌اند که قرار دادن سپاه در «سازمان‌های تروریستی خارجی» یک خطای فاحش از سوی دولت آمریکا بود که می‌تواند در بلندمدت تاثیر منفی بسیار مهمی بر رژیم حقوقی حاکم بر نزاع‌های مسلحانه بین‌المللی بگذارد.
​​​​​​​
 تنفس طولانی به نفع مذاکرات نیست
البته ایران و اتحادیه اروپا درباره تبعات طولانی شدن تنفس مذاکرات که از ۲۰ اسفند آغاز شده است اشتراک نظر دارند. سایر کشورهای مشارکت‌کننده در گفت‌‌وگوها هم خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند اما ایالات متحده که عامل اصلی وضع کنونی است حاضر به برداشتن گام‌های اعتمادساز نیست و به دلیل تناقض در رفتار، تعصبات غلط، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید، مخل روند جمع‌بندی گفت‌وگوها شده و دست‌یابی به توافق نهایی را با چالش مواجه کرده است. همین چند هفته قبل بود که ۴۰ نفر از دیپلمات‌های اسبق اروپایی در نامه‌ای سرگشاده، خواستار انعطاف‌پذیری طرفین مذاکره برای حل و فصل موضوعات باقی‌مانده شدند. 
به هرحال برنامه سفر آقای مورا به تهران‌، سفری سه یا چهار روزه خواهد بود و قرار است او با شماری از مسؤولان کشور دیدار و گفت‌وگو کند. خبرنگار اتریشی در توییتر خود در این‌باره نوشته است که ظاهرا آقای مورا روز سه‌شنبه وارد تهران می‌شود و تا روز جمعه با همتایان ایرانی مذاکره خواهد کرد.