زخم 3600 پروژه نیمه‌تمام  روی تن هرمزگان

زخم 3600 پروژه نیمه‌تمام روی تن هرمزگان

«پروژه‌های نیمه‌تمام»؛ واژه‌ای که همه استان‌ها با آن آشنا هستند و سال‌هاست مثل استخوانی در گلوی آنها گیر کرده و عذاب‌شان می‌دهد. ساختمان و بنا و مجموعه‌هایی که برخی از آنها اگر در زمان مقرر به بهره‌برداری می‌رسیدند شاید حالا می‌توانستند به‌عنوان یک اثر باستانی ثبت و مورد بازدید قرار گیرند. اما هیهات که از تمام عظمت‌شان فقط چند تکه آهن و مشتی بتون و خروارها خاک، روی زمین مانده و دیگر هیچ. در حال حاضر فقط در هرمزگان حدود 3600 پروژه نیمه‌تمام وجود دارد که به‌گفته مسؤولان استانی، برخی از آنها اگر به بهره‌برداری برسند هم دیگر کاربردی ندارند و نمی‌توانند گره‌ای از مشکلات مردم باز کنند.

تاریخ ثابت کرده یکی از علاقه‌مندی‌های مسؤولان در هر پست و مقامی، «کلنگ‌زدن» است. این کلنگ‌زدن به معنی کار و تلاش و ساخت‌و‌ساز نیست بلکه طی مراسم ویژه‌ای، گروهی کت‌و‌شلوارپوش با کفش‌های واکس‌زده در محوطه‌ای گرد هم می‌آیند و کلنگ روبان‌زده‌ای را به‌دست بالاترین مقام حاضر در آن جمع می‌دهند تا آن را در دایره‌ای به قطر حدود 2متر که از قبل رسم شده‌است چند بار به زمین بکوبد.
مراسمی که از حضور مردم عادی در آن خبری نیست اما آغاز ساخت پروژه‌ای مهم برای رفع مشکلات و نیازهای آنان را رقم می‌زند.
با این تفاسیر، متاسفانه گذر زمان ثابت کرده اکثر این کلنگ‌ها یا همانجا در زمین باقی می‌مانند یا چند ماهی تعدادی کارگر با کندن پی و ریختن بتون و علم‌کردن چند ستون، بخشی از کار را پیش برده و بقیه امور را به امان خدا می‌سپارند.
هم‌اکنون در برخی استان‌ها علاوه بر این‌که تعداد پروژه‌های نیمه‌تمام از چند هزار گذشته بلکه به‌دلیل تغییر نیاز جامعه، زمان و نوع خدمات این پروژه‌ها نیز از بین رفته است.
درست مثل هرمزگان که به‌گفته مهدی دوستی، استاندارش، نزدیک به ۳۶۰۰ پروژه راکد و نیمه‌تمام در این منطقه وجود دارد و عملا با پایان یافتن آنها نیز هیچ گرهی از مشکلات مردم و استان باز نخواهند شد و مولد رشد هرمزگان نیستند.

مسؤولان پرحرف و بی‌عمل
پروژه‌های نیمه‌تمام و راکد، درد امروز و دیروز هرمزگان نیست و بیش از یک دهه است که مسؤولان فقط در مورد آنها حرف می‌زنند و بودجه می‌گیرند و بدون این‌که کاری پیش ببرند، پروژه را به مدیر بعدی پاس می‌دهند. اواسط سال 1395 بود که استاندار وقت هرمزگان با اشاره به کافی نبودن اعتبارات دولتی برای تکمیل طرح‌های عمرانی نیمه تمام استان گفته بود: «واگذاری طرح‌های نیمه تمام به بخش خصوصی با هدف تحقق اقتصاد مقاومتی وجلوگیری از هدر رفت سرمایه‌های کشور انجام می‌شود.»
در آن زمان وقتی جاسم جادری در نشست کارگروه ساماندهی واگذاری طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام استان هرمزگان به بخش خصوصی صحبت می‌کرد، با بیان این‌که باید سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی را جذب کنیم، چون آنها توان مناسبی برای اجرای پروژه‌های عمرانی دارند و این کار باید با جدیت کامل پیگیری  ‌شود تا اشتغال‌زایی هم صورت گیرد، ادامه داد: «در کل کشور 400 تا 500 هزار میلیارد تومان بودجه برای تکمیل این طرح‌‌ها نیاز است که با اعتبارات فعلی، دولت نمی‌تواند آنها را تکمیل کند و نیاز است این طرح‌‌ها را با شرایط مناسب به بخش خصوصی واگذاری کنیم.»
هر چند حرف‌های این مسؤول در حد همان حرف باقی ماند اما این پایان ماجرا نبود و بعد از چند سال یعنی در تیر 99 وقتی سکان استانداری به دست فریدون همتی افتاد، او هم از واگذاری طرح‌‌های نیمه تمام به بخش خصوصی و عمومی سخن گفت.
وی که در نشست شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان هرمزگان حضور داشت با اشاره به ظرفیت‌های تبصره ۱۹ قانون بودجه سال۹۹ کشور، تاکید کرد: «این تبصره، اجازه داده طرح‌های نیمه تمام برای تکمیل به بخش خصوصی و عمومی واگذار شوند.»
به گفته استاندار هرمزگان برای تسریع در اجرای این تبصره قانونی مقرر شد هرکدام از دستگاه‌های اجرایی طرح‌‌های خود را که ظرفیت واگذاری به بخش خصوصی دارند به سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اعلام کنند.

 قانون هست، مجری قانون نیست
طرح‌‌های روی زمین مانده آن‌قدر روی هم انباشته شده بودند که در اسفند‌1399 نمایندگان مجلس مقرر کردند از مشارکت عمومی خصوصی برای اتمام طرح‌های نیمه تمام استفاده شود. آنها در جریان رفع ایرادات شورای نگهبان به لایحه بودجه، پیشنهاد سید شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون حمایت از تولید ملی را در مورد راهکار حل مشکل تکمیل پروژه‌های نیمه تمام با ۱۸۹ رأی موافق، یک رأی مخالف و سه رأی ممتنع از مجموع ۲۰۶ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رساندند که بر اساس آن مقرر شد برای اتمام طرح‌‌های نیمه‌تمام از مشارکت عمومی خصوصی استفاده شود، زیرا منابع بودجه و صندوق توسعه ملی برای اتمام این پروژه‌ها کافی نیست. فاطمه جراره با بیان این‌که طرح‌‌های شهرداری به دلیل مشکلات مالی که همیشه گریبانگیر آن است به‌موقع به بهره‌برداری نمی‌رسد، گفت: «با توجه به برنامه‌ریزی شورای شهر برای سال آینده (1401) امیدواریم این موضوعات را به حداقل برسانیم.» وی از استاندار هرمزگان خواست به مجموعه شهرداری کمک کند تا با برنامه‌ریزی پل پیامبر اعظم و مهرگان را به بهره‌برداری برساند. به هر حال امروز، هرمزگان مانده و درد بی‌درمان هزاران پروژه نیمه تمام و نظرات مختلف و اختلاف سلیقه‌هایی که نه می‌توانند بخش خصوصی را به مشارکت بکشند و نه خودشان قدرت حل مشکلات را دارند.

پروژه‌های باقدمت بی کیفیت 
استاندار هرمزگان در نشست شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان هرمزگان با اشاره به ظرفیت‌های تبصره ۱۹ قانون بودجه سال ۹۹ کشور گفته: این تبصره اجازه داده که طرح‌های نیمه‌تمام جهت تکمیل به بخش‌ خصوصی و عمومی واگذار شوند. در همین راستا مقرر شد، هر‌کدام از دستگاه‌های اجرایی پروژه‌های خود که ظرفیت واگذاری به بخش خصوصی را دارند به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اعلام کنند.  مهدی دوستی درعین حال معتقد است بسیاری از این پروژه‌ها حتی با به بهره‌برداری رسیدن هم دیگر کارایی نخواهند داشت و دردی را دوا نخواهند کرد. 

حوریه ملکی - گروه ایران