نقشه انتشار سویه امیکرون را در کشور چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به آخرین اطلاعاتی که داریم حدود 34مورد ابتلا به امیکرون در کشور شناسایی شده اما باید توجه داشته باشید افراد مبتلابه این سویه در استان‎های مختلفی دیده‌شده‌اند که از هم فاصله دارند. هرچند هنوز نقشه یکسانی درباره انتشار و گستردگی سویه وجود ندارد اما ارزیابی ما این است که با توجه به پراکندگی استان‌ها و نیز تعداد گزارش‌هایی که وجود دارد، تعداد آمار ابتلا در کشور بسیار بیشتر از 34مورد ابتلای قطعی باشد. اگر بخواهیم نقشه گسترش سویه در کشور را داشته باشیم، حداقل باید دو تا سه هفته صبر کنیم. نکته دیگر این‌که ما فعلا بیماریابی افراد مبتلابه سویه امیکرون را در دستور کار خود قرار نداد‌ه‌ایم.
چرا به بیماریابی بی‏توجهی شده است؟
بیماریابی در صورتی انجام می‏شود که زمان تکثیر بیماری حداقل دو هفته زمان ببرد. سویه امیکرون اما در مدت‌زمان یک تا سه روز بروز می‎کند.
امیکرون بیشتر چه افرادی را تهدید می‌کند؟
هم در ایران و هم در کشورهای دیگر مشاهده شده که جوان‎ها بیشتر از دیگر گروه‌های سنی به امیکرون مبتلا می‏شوند. دانش‎آموزان و نیز نوجوانان از دیگر افرادی هستند که بیشتر از دیگر گروه‌های سنی به امیکرون مبتلا می‎شوند.
با توجه به این مهم، چرا دانشگاه‏ها و مدارس تعطیل نمی‎شود؟
کمیته علمی کشوری کرونا پیشنهاد تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها را درصورتی می‏دهد که پروتکل‎های بهداشتی در آنجا رعایت نشود. توجه به اجرای پروتکل‎های بهداشتی در مدارس و دانشگاه‎ها از وظایف اولیای مدارس و آموزش‌وپرورش است. درواقع آنها باید چگونگی رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در مدارس پایش و بررسی کنند اما با توجه به این‌که شیوع امیکرون در جوانان و نوجوانان نسبت به دیگر سنین بیشتر است، بنابراین باید گفت مکان‌های آموزشی در آینده‌ای نزدیک منشأ شیوع ویروس و به‌خصوص سویه امیکرون در کشور خواهد بود.
 طبق اطلاعاتی که وزارت بهداشت و درمان منتشر کرده، رعایت پروتکل‎های بهداشتی در مدارس بسیار پایین است.
بله. پروتکل‎های بهداشتی در مدارس به‌خوبی رعایت نمی‏شود و باوجود این ، مدارس و دانشگاه‎ها دایر هستند به این  معنی که سرایت‌پذیری و انتقال عفونت در مدارس به اطفال بیشتر می‎شود.
پس باید منتظر خبر تعطیل شدن مدارس و دانشگاه‌ها باشیم؟
همان‌طور که گفتم ، پیشنهاد کرده‌ایم اگر مدارس و دانشگاه‎ها نمی‎توانند پروتکل‏های بهداشتی را رعایت کنند، بهتر است تعطیل شوند اما باید توجه داشته باشید سبک زندگی در کشور ما با دیگر کشورها متفاوت است. در کشورهای اروپایی، کانادا و استرالیا جوانان بعد از یک سنی از جمع خانواده دور می‏شوند. در ایران اما شکل خانوادگی متفاوت است و نوجوانان، جوانان و کودکان هم در جمع خانواده حضور دارند به همین دلیل رعایت پروتکل‏های بهداشتی در مدارس و دانشگاه‌ها مهم است. کودکان، نوجوان و جوانان ممکن است به نحوی سبک به سویه امیکرون مبتلا شوند اما بیماری را به اعضای خانواده سرایت ‎دهند.
با توجه به این شرایط‌ چرا افراد زیر 12سال در برابر ویروس کرونا واکسینه نمی‎شوند؟
در ایران بر اساس سند واکسیناسیون، افراد 18سال و بیشتر باید سه دوز واکسن تزریق کنند. افراد 12تا 18سال نیز در برابر ویروس واکسینه شده‎اند اما نکته مهمی که مدنظر کمیته علمی مبارزه با کرونا هم است، تزریق واکسن به افراد 5 تا 11سال است. ما پیشنهاد کرده‌ایم این گروه سنی هم در برابر ویروس واکسینه شوند اما پیشنهاد ما باید از طرف کمیته کشوری مبارزه با کرونا بررسی و مصوب شود. پس از آن است که افراد 5 تا 11 سال هم طبق سند واکسیناسیون در برابر ویروس کرونا واکسینه می‎شوند.
با توجه به این‌که این گروه سنی بیشتر در معرض ابتلا به سویه امیکرون قرار دارند، چقدر احتمال دارد تزریق واکسن به این گروه هم اجباری شود؟
در حال حاضر واکسیناسیون این گروه سنی در حالی بررسی است اما ممکن است دو هفته دیگر یا هرزمانی که تعداد ابتلا به سویه امیکرون در کشور افزایش پیدا کند، واکسیناسیون این گروه سنی هم اجباری شود. به نظرم به احتمال زیاد و بسته به شرایطی که به وجود می‏آید، واکسیناسیون این گروه اجباری می‎شود.
به نظر شما چه واکسنی به این افراد تزریق خواهد شد؟
ما بارها اعلام کرده‌ایم بهترین واکسن، در دسترس‎ترین واکسن است اما دو واکسن در سبد واکسیناسیون کشور وجود دارد که برای این رده سنی هم مورد تایید است؛ سینوفارم و پاستوکووک. درصورتی که تزریق واکسن برای این گروه اجباری شود، احتمالا با این دو واکسن واکسیناسیون انجام خواهد شد، چراکه عوارض اندکی دارند.
این درحالی است که هنوز حدود 25درصد شهروندان واکسن تزریق نکرده‏اند برای تشویق این افراد به تزریق واکسن چه برنامه‌ای دارید؟
ما فعلا پیشنهادهای بازدارنده‌ای برای تزریق واکسن به این افراد نداده‏ایم. درواقع نمی‌توان افراد را مجبور به تزریق واکسن کرد به همین دلیل آنها را تشویق به تزریق واکسن می‎کنیم. با اجرای کامل محدودیت‎های هوشمند در کشور به نظر می‏رسد موضوع تزریق واکسن به این افراد هم حل می‏شود. البته این موضوع کشوری است و از سوی کمیته کشوری مبارزه با کرونا درباره آن تصمیم‎ گرفته خواهد شد.
شما پیشنهاد چهار هفته قرنطینه را مطرح کرده‌اید. با توجه به افزایش ابتلا به سویه امیکرون آیا باید به‌زودی منتظر قرنطینه سراسری باشیم؟
با توجه به این‌که تعداد افراد مبتلا به سویه امیکرون هنوز زیاد نیست و گزارش‎های اولیه نشان می‎دهد که بیماری شدت زیادی ندارد برای تصمیم‌گیری درباره قرنطینه سراسری یا شهرهایی که در آنجا این سویه شناسایی شده است باید صبر کنیم. پیشنهاد ما این است که درحال‌حاضر محدودیت‎هایی در کشور اعمال شود. در دیگر کشورها نیز وقتی سویه امیکرون شناسایی شد، محدودیت‎های اندکی اعمال گردید بعد از طغیان بیماری اما محدودیت‎های بیشتری اعمال می‏شود. بنابراین اکنون‌ محدودیت‌ها به حضور نداشتن در تجمعات خلاصه می‎شود.
به این ترتیب محدودیت‌های سختگیرانه چه زمانی اجرا می‌شود؟
احتمالا حدود دو هفته دیگر شاهد آن باشیم. درواقع اگر پروتکل‎های بهداشتی به‌خوبی رعایت نشود با افزایش تعداد افراد مبتلا در کشور مواجه خواهیم بود. در چنین شرایطی برای اعمال محدودیت‎های بیشتر باید تصمیم بگیریم.
 این روزها نیز میزان توجه به پروتکل‎های بهداشتی مناسب نیست و حدود‌ 47درصد شهروندان به آن توجه می‌کنند.
بله و به همین علت این احتمال وجود دارد که ما شاهد افزایش ابتلا به کرونا در کشور باشیم. به نظرم‌ اگر شهروندان بیشتر درباره حساسیت‌های ابتلا به سویه امیکرون آگاه شوند درصد رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیز افزایش پیدا ‎کند. بنابراین باید در این خصوص بیشتر اطلاع‌رسانی کرد. در این بین کمیته علمی کشوری کرونا فقط می‎تواند براساس اطلاعات علمی پیشنهاد دهد. درواقع بحث اجرای دستورالعمل‎ها و پیشنهادها برعهده کمیته کشوری مبارزه با کروناست.
 بنابراین باید منتظر شکل‌گیری پیک ششم کرونا باشیم؟
اگر میزان رعایت پروتکل‎های بهداشتی همچنان پایین باشد، بله شاهد افزایش ابتلا و گردش بیشتر سویه امیکرون خواهیم بود. اما چند شاخص مهم برای شروع یک پیک اهمیت دارد و آن پایین‌بودن قدرت ایمنی جمعی در کشور است. با توجه به واکسیناسیون سراسری تا حدودی به ایمنی خوبی رسیده‏ایم. درحال‌حاضر واکسیناسیون در کشور به‌خوبی انجام می‎شود. تمایل افراد به تزریق دوز سوم افزایش پیدا کرده و آمار نیز از افزایش تزریق دوز سوم واکسن حکایت دارد. اینها اخبار امیدبخشی است. به‌اضافه این‌که درحال‌حاضر و بنا به اطلاعات علمی‌ای که داریم سویه امیکرون حالت خفیفی از کروناست. درست است که شدت سرایت بالاتری دارد و افراد زیادی را مبتلا می‏کند اما در ایران و دیگر کشورهای درگیر به این سویه دیده می‎شود که با وجود سرایت‏پذیری بالا احتمال بستری‌شدن کمتری وجود دارد و اغلب افرادی که به این سویه مبتلا می‏شوند نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان ندارند، چراکه با درمان‌های سرپایی فرد مبتلا بهبود پیدا می‎کند. نکته دیگر این است که این سویه بیشتر جوانان و نوجوانان را درگیر می‌کند‌ و تاکنون شکل سبکی از بیماری در آنها مشاهده شده است. اینها اطلاعاتی است که تا به امروز درباره این سویه داریم. ممکن است در آینده که اطلاعات‌مان بیشتر شد تصمیم‌های بهتری دراین‌باره بگیریم.



فهرست داروهای ضدکرونا به‌روز شد
 درحال‌حاضر داروهای زیادی را برای درمان کرونا نمی‌توان فهرست کرد. شاید شناخته‌شده‎ترین دارو در این فهرست داروی رمدسیویر باشد. دارویی که در موج پنجم برای درصد بالایی از افراد مبتلا تجویز شد. جماعتی اما خبر می‎دهد که دستورالعمل تجویز داروی رمدسیویر تغییر خواهد کرد. پیش از این داروی رمدسیویر به مدت پنج روز تجویز می‎شد، حال اما تجویز این دارو به سه روز کاهش پیدا کرده است و فقط برای افراد مبتلایی که در بیمارستان‎ها بستری می‎شوند تجویز خواهد شد. دبیر کمیته علمی مقابله با کرونا اما یک بند هم برای تجویز این دارو دارد. او توضیح می‌دهد که اگر فرد مبتلایی واکسن تزریق نکرده و هفت روز از شروع بیماری او گذشته باشد به‌صورت سرپایی هم می‎توان دارو را برای بیمار تجویز کرد. با تجویز داروی رمدسیویر به افرادی که واکسن تزریق نکرده‎اند تا 70 درصد می‎توان از پیشروی بیماری جلوگیری کرد.
 این روزها اما نام داروی پکسلووید نیز زیاد شنیده می‎شود. دارویی که سازمان غذا و داروی آمریکا آن را به‌عنوان اولین داروی خوراکی ضدکرونا تایید کرده است. با وجود تصویب استفاده از دارو به‌صورت سرپایی اما این قرص خوراکی هنوز در آمریکا استفاده نمی‎شود. جماعتی اما درباره این دارو می‌گوید: «با توجه به این‌که احتمال بروز پیک کرونا در آینده وجود دارد اثربخشی این دارو در کمیته علمی مورد ارزیابی قرار می‎گیرد.» این دارو 70 تا 80 درصد می‎تواند ابتلا را در افراد مسن و دارای بیماری زمینه‌ای کاهش دهد؛ البته در صورتی که در پنج روز ابتدایی ابتلا به بیماری تجویز شود. به‌همین‌دلیل کمیته علمی کشوری کرونا به سازمان غذا و داروی کشور پیشنهاد داده است تا این دارو را در فهرست دارویی کرونا قرار دهد. مصرف این دارو باید مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار گیرد و البته پروتکل‏های مصرف آن نیز مشخص شود.
 علاوه‌براین داروی مولنی‌پیراویر نیز این روزها در کمیته علمی مورد ارزیابی قرار می‎گیرد. تحقیقات جدید نشان می‏دهد که این دارو حدود 30درصد از پیشروی بیماری و بستری شدن جلوگیری می‏کند. با وجود این اما جماعتی معتقد است که قرار دادن این دارو در لیست دارویی درمان کرونا نیاز به مطالعات بیشتری دارد.



دلمیکرون یک تئوری است
 این روزها بسیاری از افراد در کنار سویه امیکرون یک نام دیگر هم می‏شنوند: دلمیکرون. برخی می‌گویند دلمیکرون از ترکیب سویه دلتا و امیکرون با هم به وجود می‏آید و بیماری‏‎زایی دلتا و سرایت‏‎پذیری امیکرون را با هم دارد‌. جماعتی اما می‎گوید که این فقط نظریه‌ای است که توسط یک دانشمند انگلیسی مطرح شده است. براساس نظریه این دانشمند اگر سویه دلتا در کشوری غالب باشد و سویه امیکرون هم در این کشور شیوع پیدا کند‌ ممکن است افراد همزمان به هر دو سویه مبتلا شوند‌ در نتیجه‌ هر دو سویه ترکیب شود و سویه جدیدی شکل بگیرد.
 رئیس کمیته علمی مبارزه با کرونا توضیح می‏دهد: «هنوز در کشورهایی که گرفتار امیکرون هستند‌، دلمیکرون شناسایی نشده است.» او تاکید می‎کند که دلمیکرون فقط یک تئوری است و هنوز یک ابرسویه کرونا به وجود نیامده است.



این نشانه‌ها را جدی بگیرید
 آن‌طور که متخصصان توضیح می‏دهند سویه امیکرون نشانه‌هایی شبیه به سرماخوردگی دارد اما آیا هر فردی که علائم سرماخوردگی داشت باید شک کند که به سویه امیکرون مبتلا شده است؟ جماعتی دراین‌باره می‌گوید‌: «علائم سرماخوردگی مانند گلودرد، تب و سردرد در 89 درصد از افراد مبتلا به امیکرون دیده شده است.» به‌جز این اما دردهای عضلانی، کوفتگی بدن و علائم گوارشی از دیگر مواردی است که فرد احساس خواهد کرد.
به این ترتیب آیا هر فردی که ‌دچار این عوارض شد باید به پزشک مراجعه کند و تست کرونا بدهد؟ آن‌طور که دبیر کمیته علمی کشوری کرونا توضیح می‎دهد اگر همه علائم ذکرشده سه تا چهار روز ادامه پیدا کند فرد باید به پزشک مراجعه کند و تست کرونا بدهد. بررسی علائم اولیه توسط پزشک و انجام تست کرونا در مراکز مخصوص می‎تواند تعیین کند که شخص به سویه امیکرون مبتلا شده است یا خیر.