در هجوم متوالی اخبار بد، چقدر جامعه نیازمند یک نشاط جمعی است؟
آوار اخبار تلخ
پس از دو سال تجربه تلخ فراگیری کرونا، جامعه ایران آرامآرام گذر از این چالش را سپری میکند. خشنود از واکسیناسیون عمومی و کم شدن میزان قربانیان و مبتلایان روزانه که تمام ذهن، روان و اقتصاد خانوادهها را نشانه گرفته بود اما این خوشی طول نکشید.
ساختمان 10طبقه متروپل، آوار و غم دوبارهای فراگیر شد. هنوز این اتفاق کمرنگ نشده بود که خبر خروج ریل و سیاهپوش شدن چند خانواده آمد. توالی مکرر اتفاقات تلخ و البته توجه عجیب رسانهها به آن که احتمالا به دلیل تقاضای آن است، باعث شده بیش از پیش احساس کنیم چقدر نیازمند خبری خوش هستیم. حداقل رفتار گذشته جامعه هم نشان داده در این حوزه چندان پرتوقع نیست، زیرا همین جامعه که در آوار اخبار تلخ قرار گرفته با یک پیروزی ورزشی در فوتبال، والیبال یا کشتی شاد میشود. بررسی خلق و خوی شهروندان نشان میدهد ظرفیت و تابآوری جامعه در رابطه با چنین اخباری، تکمیل شده و بیش از هر زمان دیگری در انتظار یک شادمانی کوچک است؛ چیزی که بسیاری از روانشناسان اجتماعی و کارشناسان حوزه اجتماعی هم بارها نسبت به آن هشدار داده بودند. اما لزوم نشاط اجتماعی، تنها به این مفهوم نیست که در انتظار قهرمانی در یک تورنمنت ورزشی باشیم، بلکه اساسا این شاخص با سیاستگذاری و برنامهریزی به دست میآید. یکی از موضوعاتی که در هر جامعهای بهویژه در حوزه سیاستگذاری باید مورد توجه قرار گیرد بحث نشاط اجتماعی است که در راستای تقویت آن، امنیت اجتماعی، پویایی و مفید بودن نیز افزایش پیدا میکند. تقویت نشاط اجتماعی در جامعه به صورت تک عاملی نیست، بلکه مجموعهای است از عواملی که در تقویت یا کاهش نشاط در افراد جامعه تاثیر دارند. انسان اساسا موجودی هدفمند و جویای نشاط، خوشبختی و سعادت است و تا وقتی به آنچه میخواهد دست نیابد احساس شادی، خوشبختی و سعادت نمیکند و تلاش هر انسان برای یافتن شادی و نشاط در آینده است و احساس نشاط اجتماعی یکی از مهمترین پشتوانهها به منظور مقابله با مشکلات اجتماعی است. وجود نشاط اجتماعی در جامعه، آثار و پیامدهای زیادی دارد. وقتی مردم جامعه از نشاط اجتماعی برخوردار باشند وفاق، همبستگی، تعلق اجتماعی، تعاملات اجتماعی مطلوب، رضایت از زندگی، سلامت روانی و اجتماعی افراد افزایش پیدا میکند و به موازات آن آسیبهای اجتماعی نیز کاهش مییابد، چراکه مشارکت اجتماعی و مسوولیتپذیری میان مردم بیشتر میشود و مردم آن جامعه احساس زنده بودن میکنند. حادثه خبر نمیکند، شاید حتی گریزی از اتفاقی همچون خروج قطار از ریل نباشد اما در سوی دیگر میتوان با سیاستگذاری درست و حتی بلندمدت میزان نشاط و شادمانی اجتماعی را افزایش داد.